متاورس و واقعیت مجازی
هدف اصلی متاورس، ایجاد یک اکوسیستم دیجیتال همهجانبه است که قابلیتهای دنیای فیزیکی و مجازی را در هم آمیزد و تجربهای یکپارچه و بدون وقفه را برای کاربران به ارمغان آورد. با این حال، تحقق کامل این چشمانداز نیازمند غلبه بر چالشهای فنی، زیرساختی و حقوقی متعددی است و مستلزم همکاری گسترده شرکتها، توسعهدهندگان و نهادهای مختلف در این زمینه خواهد بود. در نهایت، گرچه متاورس میتواند افقهای جدیدی را در حوزه تعاملات اجتماعی، آموزش، سرگرمی و تجارت پیش روی بشر قرار دهد، اما پیامدها و تأثیرات بلندمدت آن بر جامعه و روابط انسانی هنوز به طور کامل مشخص نیست.

در این دنیای مجازی، کاربران میتوانند به شکل آواتارهای دیجیتالی با یکدیگر تعامل داشته باشند، در فعالیتهای مختلفی شرکت کنند، خرید کنند، سرگرم شوند و حتی داشته باشند. به عبارت سادهتر، متاورس جهانی مجازی است که امکانات دنیای واقعی را در خود شبیهسازی کرده و حتی فراتر از آن نیز میرود. در ادامه و با مشاهده ویدیوی زیر به دید بهتری نسبت به متاورس و جایگاه آن در دنیای ارزهای دیجیتال خواهید رسید.
متاورس چگونه کار میکند؟
در حقیقت، این جهان مجازی بر پایه چهار رکن اصلی استوار است که عبارتند از:
- نرمافزارهای سهبعدی پیشرفته
- اینترنت فراگیر و پرسرعت
- سختافزارهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
- فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال
در متاورس، کاربران با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی یا دستگاههای واقعیت افزوده، وارد یک دنیای سهبعدی شبیهسازی شده میشوند. این دنیا توسط نرمافزارهای پیچیده و گرافیکهای باکیفیت بالا ایجاد شده و توسط اینترنت پرسرعت به هم متصل است. کاربران میتوانند در این دنیا به صورت آواتار حضور یابند، با دیگران ارتباط برقرار کنند و در فعالیتهای مختلف شرکت کنند.
نکته مهم دیگر، نقش فناوری و ارزهای دیجیتال در آن است. بلاک چین به عنوان یک دفتر کل غیرمتمرکز، امکان ثبت و ردیابی تراکنشها و داراییهای دیجیتال را فراهم میکند. به این ترتیب، کاربران میتوانند داراییهای مجازی خود مانند زمین، آیتمهای بازی و حتی آثار هنری دیجیتال را خرید و فروش کنند و مالکیت آنها به صورت شفاف و ایمن ثبت شود.
ارزهای دیجیتال نیز به عنوان ابزاری برای پرداخت و تبادلات مالی در متاورس مورد استفاده قرار میگیرند. در حال حاضر، ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم و بیت کوین و همچنین توکنهای اختصاصی پلتفرمهای متاورسی مختلف، در این دنیای مجازی پذیرفته میشوند.
ارکان اصلی متاورس
- واقعیت مجازی (VR)
- واقعیت افزوده (AR)
- دنیای سهبعدی (3D)
- وب ۳.۰
- بلاک چین
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، دو فناوری اصلی هستند که امکان تجربه غوطهورانه و تعاملی را فراهم میکنند. هدستهای واقعیت مجازی با ایجاد یک دنیای کاملاً مجازی و سهبعدی، کاربر را به طور کامل در محیط شبیهسازی شده قرار میدهند. از سوی دیگر، واقعیت افزوده با اضافهکردن المانهای دیجیتالی به دنیای واقعی، تجربهای ترکیبی از واقعیت و مجاز را خلق میکند. این فناوریها نقشی کلیدی در تعامل کاربران با یکدیگر و با محیط مجازی متاورس ایفا میکنند.
دنیای سهبعدی
متاورس بر پایه یک دنیای سهبعدی شبیهسازی شده بنا میشود. برای خلق این دنیای مجازی، نیاز به نرمافزارها و موتورهای گرافیکی پیشرفته است که بتوانند محیطها، شخصیتها و اشیای سهبعدی را با کیفیت بالا و جزئیات فراوان ایجاد کنند.
وب ۳
وب ۳ یا وب غیرمتمرکز، نسل جدیدی از اینترنت است که بر بستر فناوری بلاک چین ساخته میشود. در وب ۳، کاربران کنترل و مالکیت دادههای خود را در اختیار دارند و میتوانند بدون واسطه با یکدیگر تعامل داشته باشند. این ویژگیها، وب ۳ را بستری ایدهآل برای تحقق متاورس میسازد.
بلاک چین
بلاک چین، فناوری دفتر کل توزیعشدهای است که امکان ثبت و ردیابی تراکنشها و داراییهای دیجیتال را به صورت شفاف و ایمن فراهم میکند. همچنین، بلاک چین نقش مهمی در تأیید مالکیت، انتقال و مبادله داراییهای مجازی ایفا میکند. مبتنی بر بلاک چین نیز، زیرساخت لازم برای اجرای خودکار توافقات و تراکنشها را فراهم میسازند.
کاربردهای متاورس
خرید آنلاین
آموزش رایگان متاورس تجربه خرید آنلاین را متحول میکند. در این دنیای مجازی، فروشگاههای آنلاین به صورت مغازههای سهبعدی شبیهسازی میشوند که مشتریان میتوانند در آنها قدم بزنند، محصولات را از نزدیک بررسی کنند و حتی آنها را امتحان کنند.
شبکههای اجتماعی
متاورس، شبکههای اجتماعی را به سطح جدیدی از تعامل و حضور میرساند. در دنیای مجازی سهبعدی، کاربران میتوانند به صورت آواتارهای دیجیتالی با یکدیگر ملاقات کنند، در رویدادها و جلسات شرکت کنند و تجربیات اجتماعی غنیتری داشته باشند.
امور بانکی و مالی
متاورس، صنعت بانکداری و امور مالی را نیز دستخوش تحول میکند. در این دنیای مجازی، بانکها و مؤسسات مالی میتوانند شعب مجازی خود را ایجاد کنند و خدمات بانکی را به صورت سهبعدی و تعاملی به مشتریان ارائه دهند. همچنین، با ادغام ، امکان دسترسی به خدمات مالی نوآورانه مانند وامدهی، سرمایهگذاری و بیمه فراهم میشود.
تاثیر متاورس بر دنیای آموزش
متاورس، انقلابی در نحوه آموزش و یادگیری ایجاد میکند. با استفاده از فناوریهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، تجربیات آموزشی تعاملی میتوانند در این بستر شکل بگیرند. دانشآموزان و دانشجویان میتوانند در کلاسهای مجازی سهبعدی شرکت کنند، در آزمایشگاههای شبیهسازی شده به انجام آزمایشها بپردازند و با اشیای آموزشی مجازی تعامل داشته باشند.
حوزه پزشکی
متاورس کاربردهای گستردهای در حوزه پزشکی و مراقبتهای بهداشتی دارد. با استفاده از فناوریهای واقعیت مجازی، پزشکان و دانشجویان پزشکی میتوانند در محیطهای شبیهسازی شده به تمرین مهارتهای جراحی و درمانی بپردازند. این قابلیت، امکان آموزش و تمرین بدون خطر را فراهم کرده و کیفیت مراقبتهای پزشکی را بهبود میبخشد.
کسب درآمد از متاورس
خرید و فروش زمین
یکی از محبوبترین روشهای کسب درآمد در متاورس، است. پلتفرمهایی مانند دیسنترالند و سندباکس به کاربران اجازه میدهند تا قطعات زمین مجازی را خریداری کنند، بر روی آنها ساخت و ساز انجام دهند و در نهایت آنها را با سود بفروشند. با افزایش تقاضا برای حضور در این زمینها، ارزش آنها نیز رو به افزایش است.
اجاره داراییهای مجازی
علاوه بر خرید و فروش، کاربران میتوانند با اجاره دادن داراییهای مجازی خود نیز کسب درآمد کنند. به عنوان مثال، مالکان ساختمانها یا فضاهای تجاری مجازی میتوانند آنها را به سایر کاربران یا شرکتها اجاره دهند و از این طریق درآمد منظمی داشته باشند.
ورود به متاورس
اکنون که با مفهوم متاورس، ویژگیها و کاربردهای آن آشنا شدهاید، ممکن است این سؤال برایتان پیش آمده باشد که چگونه میتوانید وارد این دنیای مجازی شوید و تجربه حضور در آن را داشته باشید. در این بخش، به بررسی مراحل و الزامات این موضوع میپردازیم.
انتخاب پلتفرم
اولین قدم برای ورود، انتخاب پلتفرم یا دنیای مجازی موردنظر شماست. پلتفرمهای متعددی وجود دارند که هر یک ویژگیها، تجربیات و جامعه کاربری خاص خود را دارند. برخی از محبوبترین پلتفرمهای متاورسی عبارتند از:
- دیسنترالند (Decentraland)
- سندباکس (The Sandbox)
- سامنیوم اسپیس (Somnium Space)
- کریپتووکسلز (Cryptovoxels)
قبل از انتخاب پلتفرم، بهتر است در مورد ویژگیها، کاربردها و جامعه کاربری هر یک از آنها تحقیق کنید و متناسب با علایق و اهداف خود، بهترین گزینه را انتخاب نمایید.
ایجاد حساب کاربری و آواتار
پس از انتخاب پلتفرم موردنظر، نیاز است که یک حساب کاربری در آن ایجاد کنید. فرآیند ثبتنام معمولاً شامل ارائه اطلاعات پایه مانند نام کاربری، رمز عبور و آدرس ایمیل است. برخی پلتفرمها ممکن است نیاز به احراز هویت بیشتر یا پرداخت حق عضویت داشته باشند.
پس از ایجاد حساب کاربری، میتوانید آواتار دیجیتالی خود را بسازید. آواتار، نماینده مجازی شما در این دنیاست و میتوانید ظاهر و ویژگیهای آن را سفارشی کنید. برخی پلتفرمها امکان استفاده از آواتارهای سهبعدی پیشرفته را فراهم میکنند که حرکات و حالات چهره شما را در دنیای واقعی تقلید میکنند.
دستگاههای مورد نیاز
برای تجربه کامل حضور در متاورس، به برخی دستگاههای سختافزاری نیاز خواهید داشت. اگرچه دسترسی به بسیاری از پلتفرمها، از طریق مرورگرهای وب است، اما برای تجربه بهتر، استفاده از دستگاههای واقعیت مجازی یا واقعیت افزوده توصیه میشود.
اتصال و تعامل با سایر کاربران
یکی از جنبههای مهم، تعامل اجتماعی و ارتباط با سایر کاربران است. پس از ورود به پلتفرم، میتوانید با جستجو و پیوستن به جوامع، رویدادها و گروههای مختلف، با افراد همفکر خود آشنا شوید و ارتباط برقرار کنید. بسیاری از پلتفرمها دارای ابزارهای چت، تماس صوتی و ویدئویی هستند که امکان گفتگوی زنده با سایر کاربران را فراهم میکنند.
آینده متاورس
با توجه به پیشرفت سریع فناوری و سرمایهگذاری گسترده شرکتهای بزرگ، آینده متاورس بسیار هیجانانگیز و نویدبخش به نظر میرسد. در این بخش، نگاهی خواهیم داشت به روندها و تحولات احتمالی که ممکن است شکلدهنده آینده این فضای دیجیتالی باشند.
ادغام بیشتر دنیای فیزیکی و دیجیتال: با پیشرفت فناوریهای واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت اشیا، میتوان انتظار داشت که مرز بین دنیای واقعی و دیجیتال بیش از پیش کمرنگ شود. متاورس به عنوان یک لایه دیجیتالی یکپارچه بر روی واقعیت فیزیکی، امکان تعاملات بی حد و مرز و تجربیات غنیتری را فراهم خواهد کرد.
گسترش کاربردها و صنایع: در حالی که بازی و سرگرمی همچنان موتور محرک اصلی توسعه خواهند بود، انتظار میرود کاربردهای این فناوری به طیف گستردهتری از صنایع و دیگر زمینهها گسترش یابد. از آموزش و بهداشت گرفته تا تجارت الکترونیک، گردشگری و هنر، متاورس پتانسیل تحول بخشهای مختلف اقتصاد و جامعه را دارد.
ظهور اقتصاد متاورس: با رشد پذیرش متاورس، شاهد شکلگیری اقتصادهای دیجیتالی پویا و مقیاسپذیر در این فضا خواهیم بود. خرید و فروش داراییهای مجازی، ارائه خدمات و محصولات دیجیتالی و مدلهای جدید درآمدزایی، بخش مهمی از این اکوسیستم را تشکیل خواهند داد.
پیشرفت در زیرساختهای فنی: برای تحقق کامل پتانسیل این دنیای مجازی، نیاز به پیشرفتهای قابل توجهی در زیرساختهای فنی وجود دارد. از شبکههای پرسرعت و کم تأخیر گرفته تا پردازش ابری مقیاسپذیر، هوش مصنوعی پیشرفته و راهحلهای امنیتی قدرتمند، توسعه این فناوریهای پایه نقشی حیاتی در شکلدهی به آینده متاورس خواهد داشت.
متاورس در ایران
استارتآپها و شرکتهای فناوری ایرانی در حال کاوش فرصتها و توسعه راهحلهای مبتنی بر متاورس هستند. برخی از این شرکتها در زمینه تولید محتوای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، ساخت بازیها و تجربیات تعاملی و ارائه خدمات مرتبط با این فضا فعالیت میکنند.
همچنین، نهادهای دولتی و سازمانهای مختلف نیز در حال بررسی پتانسیل موجود برای بهبود خدمات، آموزش و تعاملات با شهروندان هستند. به عنوان مثال، برخی دانشگاهها و موسسات آموزشی در حال کاوش امکان برگزاری کلاسها و رویدادهای مجازی در این بسترهستند.
آینده هنوز در حال شکلگیری است و فرصتها و چالشهای پیش رو، نیازمند تلاش، خلاقیت و همکاری همه ذینفعان است. با رویکردی پویا، نوآورانه و انسانمحور، میتوان امیدوار بود که کشورمان نیز بتواند از مزایای این فناوری پیشرفته بهرهمند شود.
نتیجهگیری
در این مقاله، به بررسی جامع مفهوم متاورس، ویژگیها، فناوریهای پایه، کاربردها و آینده آن پرداختیم. متاورس، به عنوان تجلی نسل بعدی اینترنت، نویدبخش تحولی عظیم در نحوه تعامل، کار، آموزش و سرگرمی ما در فضای دیجیتال است.
با ادغام فناوریهای پیشرفته مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بلاک چین و هوش مصنوعی، متاورس بستری را فراهم میکند که در آن مرزهای بین دنیای واقعی و دیجیتال کمرنگ میشود. این فضای غنی و تعاملی، فرصتهای بیسابقهای را برای خلاقیت، نوآوری و ارتباطات انسانی به ارمغان میآورد.
سوالات متداول
قیمت زمین در متاورس چقدر است؟
در حال حاضر قیمت زمینهای متاورسی بین ۰.۳۷ اتر (معادل ۶۵۰) تا چند هزار اتر (معادل چند میلیون دلار) متفاوت است. اگر قیمتهای نجومی زمینهای خاص را کنار بگذاریم، میتوانید یک زمین متاورسی مناسب با حدود ۱.۱ اتر که معادل ۲,۰۰۰ دلار است، خریداری کنید.
چگونه میتوان در متاورس زمین خرید؟
خرید زمین در متاورس دو روش کلی دارد که عبارتاند از صحبت با یک کارگزار املاک متاورسی و خرید مستقیم از پلتفرمهایی مثل سندباکس.
زمینهای متاورسی در ایران هم خریدوفروش میشود؟
بله؛ در حال حاضر با گشت و گذاری در سایتهای آگهی، میتوانید چنین زمینهایی را پیدا کنید.
آیا برای تجربه متاورس به تجهیزات خاصی نیاز است؟
گرچه بسیاری از پلتفرمهای متاورسی از طریق مرورگرهای وب قابل دسترسی هستند، اما برای تجربه کامل و غوطهورانه، استفاده از هدستهای واقعیت مجازی یا واقعیت افزوده توصیه میشود. با این حال، با پیشرفت فناوری، انتظار میرود که در آینده، دسترسی به متاورس از طریق طیف گستردهتری از دستگاهها امکانپذیر شود.
آیا متاورس برای همه در دسترس خواهد بود؟
یکی از اهداف اصلی بسیاری از پروژههای متاورسی، ایجاد یک فضای فراگیر و در دسترس برای همه است. با این حال، موانعی مانند هزینه تجهیزات، دسترسی به اینترنت پرسرعت، و مهارتهای دیجیتالی، ممکن است در ابتدا دسترسی برخی افراد را محدود کند. مهم است که در توسعه متاورس، راهحلهایی برای کاهش شکاف دیجیتالی و تضمین دسترسی عادلانه در نظر گرفته شود.