آب رفتن لباس یا کوچک شدن لباس چه زمانی رخ می دهد؟

آبرفت پارچه یکی از نگرانی های رایج برای بسیاری از افراد است؛ به خصوص وقتی صحبت از لباس های مورد علاقه و با ارزش در میان باشد. اصطلاح “آبرفت” را می توان به معنی تغییر در ابعاد پارچه یا لباس تعریف کرد. دانستن علت این اتفاق برای نگهداری بهتر از لباس ها اهمیت زیادی دارد. برای جلوگیری از آب رفتگی لباس و کت تک و کت لینن تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

آبرفت پارچه چیست؟

آبرفت عبارت است از کاهش اندازه یک کالای نساجی پس از شسته شدن. نرخ آبرفت تا حد زیادی به محتوای الیاف و ساختار پارچه بستگی دارد. آبرفت زمانی اتفاق می افتد که الیاف پارچه منقبض می شوند و سایز آن را کوچک تر می کنند.

آیا همه پارچه ها دچار آبرفت می‌ شوند؟

بهترین پاسخی که می توان در اینجا داد، این است که همه پارچه ها آب نمی روند. برخی از آن ها در اثر شرایط خاصی، دچار این مشکل می شوند. به عنوان مثال، پلی استر برای مقاومت در برابر آبرفت ساخته شده است، اما اگر آن را در آب داغ بشویید و در حرارت زیاد خشک کنید، ممکن است شاهد آب رفتن آن باشید.

الیاف طبیعی مانند ابریشم، پنبه، پشم و کتان در صورت استفاده از دمای نامناسب هنگام شستشو، آب می روند. به همین دلیل، بهتر است قبل از شروع پروژه خیاطی، تمام پارچه های طبیعی خود را از قبل بشویید. به طور کلی، الیاف پنبه تقریبا 6 تا 8٪ کوچک می شوند، در حالی که نرخ آبرفت پلی استر معمولا کمتر از 3٪ است.

دلایل عمده آبرفت پارچه

عوامل متعددی باعث آب رفتن پارچه ها می شوند. مهم ترین دلایل این امر شامل گرما، رطوبت و شستشو مکانیکی است. در این بخش، هر کدام از این دلایل را مرور می کنیم.

انقباض ناشی از گرما

گرما عامل مهمی در آبرفت پارچه است. دمای بالا، الیاف پارچه را دچار انقباض می کند و در نهایت، سایز آن را تغییر می دهد. به همین دلیل است که اغلب هشدارهایی در مورد شستن لباس ها در آب داغ یا استفاده از تنظیمات حرارت بالا در خشک کن می بینید. میزان انقباض ناشی از گرما، به نوع پارچه و دمای اعمال شده بستگی دارد. الیاف طبیعی مانند پنبه، پشم و کتان نسبت به الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون بیشتر در معرض آبرفت ناشی از گرما هستند.

آبرفت مرتبط با رطوبت

رطوبت نیز در جمع شدن پارچه نقش دارد. وقتی الیاف در معرض آب قرار می گیرند، متورم می شوند و رطوبت را جذب می کنند. با خشک شدن پارچه، الیاف منقبض می شوند و در نتیجه اندازه لباس کوچک تر می شود. برخی از پارچه ها به ویژه آن هایی که از الیاف طبیعی تولید شده اند، بیشتر از سایرین در معرض آبرفت ناشی از رطوبت قرار دارند. علاوه بر این، نحوه خشک شدن لباس نیز می تواند بر میزان آبرفت تاثیر بگذارد. خشک کردن لباس در معرض هوا، به دلیل آزاد شدن تدریجی رطوبت، احتمال آبرفت را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.

آبرفت پارچه به دلیل شستشوی مکانیکی

عمل فیزیکی شستشو و خشک کردن می تواند باعث گره خوردن و سفت شدن الیاف پارچه و در نهایت، آب رفتن آن شود. هم زدن فیزیکی مانند چرخش در ماشین لباسشویی یا خشک کن، به الیاف فشار وارد می کند و باعث انقباض و جمع شدن آن ها می شود. پارچه های بافتنی، مانند پارچه هایی که در هودی ها و ژاکت ها و کت یافت می شوند، به دلیل ساختار شل تر و انعطاف پذیرتر، بیشتر آسیب می بینند.

انواع مختلف آبرفت پارچه

آب رفتن پارچه را می توان به دو دسته اصلی طبقه بندی کرد: پیش رونده و آرام. هر کدام از این انواع دارای ویژگی های متمایزی است و در شرایط خاصی رخ می دهد. با درک این نوع آبرفت ها، می توانید تغییر اندازه لباس های خود را بهتر پیش بینی و مدیریت کنید.

آبرفت پیش رونده

آبرفت پیش رونده فرآیندی تدریجی است که در طول زمان و در نتیجه قرار گرفتن مکرر در معرض گرما، رطوبت و شستشو مکانیکی رخ می دهد. این نوع آبرفت در لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی مانند پنبه، پشم و کتان، بیشتر دیده می شود. این نوع مواد به دلیل خواص ذاتی شان، بیشتر مستعد تغییرات ابعادی هستند.

عواملی که در آبرفت پیش رونده نقش دارند، عبارت اند از:

• چرخه های شستشو و خشک کردن مکرر؛ به ویژه در دماهای بالا
• وجود رطوبت که می تواند باعث تورم و انقباض الیاف در هنگام خشک شدن شود.
• هم زدن مکانیکی در حین شستشو و خشک کردن که می تواند باعث گره خوردن و سفت شدن الیاف شود.

آبرفت آرام

آبرفت آرام زمانی اتفاق می افتد که الیاف پس از کشیده شدن در طول فرآیند تولید، به حالت طبیعی و بدون کشش خود باز می‌ گردند. این نوع آبرفت بیشتر در پارچه های بافته شده از الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون که کمتر در معرض اثرات گرما و رطوبت هستند، رواج دارد.

آبرفت آرام معمولا در اولین شستشو اتفاق می افتد و در شستشوهای بعدی، میزان آن کمتر می شود. عواملی که به کاهش این نوع آبرفت پارچه کمک می کنند، عبارت اند از:

• آزادسازی تنش هایی که در طی فرآیند تولید به الیاف پارچه وارد شده اند، مانند بافندگی.
• قرار گرفتن در معرض آب و گرما که می تواند به الیاف کمک کند تا به حالت طبیعی خود بازگردند.

توجه به این نکته مهم است که برخی از پارچه ها با توجه به ترکیب و ساختارشان، ممکن است ترکیبی از آبرفت تدریجی و آرام را تجربه کنند. به عنوان مثال، لباس های ساخته شده از ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی ممکن است ویژگی های هر دو نوع آبرفت را نشان دهند.

عوامل موثر بر آبرفت پارچه

عوامل مختلفی باعث آبرفت یا جمع شدن پارچه می شوند. مواردی مانند نوع پارچه و شرایط شستشو جزء این عوامل به حساب می آیند. درک این عوامل می تواند به شما کمک کند تا پیش بینی کنید لباس هایتان در طول فرآیند شستشو، چگونه رفتار می کنند. این آگاهی به شما اجازه می دهد اقدامات مناسب را برای جلوگیری از آب رفتن ناخواسته لباس انجام دهید.

نوع پارچه

پارچه های مختلف به دلیل خواص و ترکیب منحصر به فرد خود دارای نرخ آبرفت متفاوتی هستند. به عنوان مثال، الیاف طبیعی مانند پنبه، پشم و کتان بیشتر از الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون در معرض جمع شدن و آب رفتن قرار دارند. علت این است که الیاف طبیعی نسبت به اثرات گرما، رطوبت و شستشو مکانیکی حساس تر هستند. در حالی که الیاف مصنوعی معمولا در برابر این تاثیرات پایداری و مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.

نحوه تولید پارچه

نحوه تولید پارچه نیز می تواند بر آبرفت آن تاثیر داشته باشد. پارچه های فشرده مانند جین، نسبت به پارچه های شل بافت مانند پنبه سبک یا کتان، کمتر دچار آبرفت و تغییر سایز می شوند. پارچه های بافتنی، مانند پارچه هایی که در هودی ها و ژاکت ها به کار گرفته می شوند، به دلیل ساختار شل‌ و انعطاف پذیر خود، احتمال آبرفت بالایی دارند.

قرار گرفتن در معرض گرما

سطح حرارت اعمال شده در هنگام شستشو و خشک کردن، نقش مهمی در آبرفت پارچه دارد. دماهای بالاتر – به ویژه برای لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی – معمولا منجر به جمع شدن پارچه می شوند.

برای به حداقل رساندن آبرفت ناشی از گرما، پیروی از دستورالعمل های مراقبت روی برچسب لباس ها و انتخاب تنظیمات دمای مناسب برای شستشو و خشک کردن ضروری است.

قرار گرفتن در معرض رطوبت

قرار گرفتن در معرض رطوبت نیز می تواند به جمع شدن پارچه کمک کند. این امر به‌ویژه در لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی که تمایل به جذب آب و متورم شدن دارند، بیشتر رخ می دهد. وجود رطوبت می تواند باعث انقباض الیاف در حین خشک شدن و در نتیجه کوچک تر شدن لباس شود.

برای جلوگیری از آبرفت ناشی از رطوبت، لباس های خود را در آب سرد بشویید و آن ها در هوای آزاد خشک کنید. استفاده از خشک کن های مکانیکی باعث انقباض الیاف پارچه می شوند. پارچه و لباس را برای خشک شدن در معرض هوا قرار دهید تا به تدریج رطوبت آن ها آزاد شود.

هم زدن مکانیکی

درجه هم زدن مکانیکی در حین شستشو و خشک کردن نیز می تواند بر آبرفت پارچه تاثیر بگذارد. هم زدن بیش از حد، مانند حرکت چرخش و غلتیدن در ماشین لباسشویی یا خشک کن، می تواند باعث انقباض و کوتاه شدن الیاف شود.

برای به حداقل رساندن انقباض ناشی از هم زدن مکانیکی، از بارگذاری بیش از حد ماشین لباسشویی خودداری کنید. به علاوه از چرخه شستشوی ملایم استفاده کنید و لباس ها را برای خشک شدن در معرض هوا قرار دهید.

4 نکته برای جلوگیری از آبرفت ناخواسته پارچه

برچسب مراقبت از لباس را بخوانید

همیشه دستورالعمل های مراقبت روی برچسب لباس را دنبال کنید تا از آب رفتن آن جلوگیری کنید.

شستشو در آب سرد

شستن لباس ها در آب سرد می تواند به جلوگیری از آبرفت کمک کند؛ زیرا الیاف را در معرض حرارت کمتری قرار می دهد.

خشک کردن با هوا

در صورت امکان، به جای استفاده از خشک کن، لباس های خود را با هوا خشک کنید. این کار می تواند به طور قابل توجهی خطر جمع شدگی پارچه را کاهش و عمر لباس شما را افزایش دهد.

از بارگذاری بیش از حد ماشین لباسشویی خودداری کنید

بارگذاری بیش از حد ماشین لباسشویی می تواند باعث تحریک بیش از حد الیاف پارچه شود. در عوض، با اضافه کردن لباس های کمتر در ماشین لباسشویی، اطمینان خواهید یافت که لباس شما فضای کافی برای حرکت آزادانه دارد.