بررسی نگاه غرب، ایران باستان و قرآن کریم نسبت به زنان – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرنگار آنلاین مجموعه سه گانه «عقلانیت در روایتی زنانه» نوشته مریم صانع پور چندی پیش توسط انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب تدوین و منتشر شد؛ این سه گانه شامل سه کتاب با عناوین «عقلانیت در روایتی زنانه؛ گفتمان غربی» «عقلانیت در روایتی زنانه؛ گفتمان ایران باستان» و «عقلانیت در روایتی زنانه؛ گفتمان غربی» است.

صانع پور در یادداشتی کوتاه به معرفی این سه گانه پرداخته است که در ادامه می خوانید:

طبق کتاب عقلانیت در روایتی زنانه (گفتمان غربی) اسطوره ها و فلسفه های یونان باستان مردان را مظهر عقلانیت و زنان را مظهر غرایز معرفی کرده اند؛ این دیدگاه تا دوره روشنگری و فلسفه کانت به عنوان معمار عقلانیت تمدن ساز مدرن نیز ادامه یافت؛ این نگاه مردسالارانه سیاست اقتصاد و فرهنگ مدرن را از حضور زنان محروم کرد.

در سال های اخیر امّا نظریه پردازان زنانه نگر با بازاندیشی عقلانیت غربی از حضور تمدن ساز زنان در شکل گیری تمدنی بر مبانی عقلانیت مهرورزانه سخن گفته اند تا از تبعیض و ستم نسبت به انسان کاسته شود. طبق کتاب عقلانیت در روایتی زنانه (گفتمان ایران باستان) ایران باستان شاهد عقلانیتی همراه با اخلاق اهورایی و نیز اعتقاد به تساوی خرد ذاتی زن و مرد بوده است تا زنان و مردان با پندار نیک گفتار نیک و کردار نیک صفات اهورایی را در زمین گسترش دهند.

بر اساس اسطوره های ایران باستان فرّه ایزدی از طریق مادران منتقل می شود؛ بنابراین حضور خردورزی مادرانه در حاکمیت جامعه ثروت های مادی و معنوی را حفظ می کند خشونت را می کاهد و مهربانی را می افزاید. در برهه هایی از تاریخ نیز قدرت نرم و صلح طلبانه مادرانه حاکمیت های موفقی را ارائه کرده است؛ از این رو می توان ادعا کرد که نقش حاکمیتی خرد زنانه در کنار خرد مردانه در ناخودآگاه تاریخی ایرانیان می تواند زمینه مساعدی برای حضور برابر زنان با مردان در حاکمیت و مدیریت کنونی جامعه ایران باشد.

طبق کتاب عقلانیت در روایتی زنانه (گفتمان قرآنی) قرآن کریم از سه نوع عقلانیت سخن گفته: الف) «عقلانیت پیشاجنسیتی» که موضوعش ذات انسان بماهو انسان فارغ از جنسیت است؛ ب) «عقلانیت فراجنسیتی» که شأنی استعلایی دارد و زن و مرد را شامل می شود؛ ج) «عقلانیت جنسیتی» که تفاوت های جسمانی مرد و زن را در نظر دارد بدون آن که از تساوی حقوق انسانی این دو جنس – که مبتنی بر ذاتیات مشترک پیشاجنسیتی است – عدول کند.

در این پژوهش روایتی زنانه از معرفت شناسی و وجودشناسی عقلانیت زنانه ارائه شده که نشان می دهد بنا بر آموزه های قرآنی حاکمیت و مدیریت اجتماعی عقلانی خلاق و تمدن ساز زنان در کنار مردان جهانی زیباتر آبادتر مهربان ‎تر صلح آمیزتر و عادلانه تر را شکل خواهد داد.