بهترین فصل بازدید از غار بورنیک کی است؟

بهترین فصل برای بازدید از غار بورنیک، از اوایل بهار (اواسط اردیبهشت) تا اواخر پاییز (اواسط آبان) است. این بازه زمانی، به دلیل آب و هوای معتدل و طبیعت دلنشین اطراف غار، ایده آل ترین فرصت را برای تجربه ای ایمن و لذت بخش فراهم می کند.

غار بورنیک، این شگفتی طبیعی و باستانی در دل رشته کوه های البرز، یکی از مقاصد محبوب طبیعت گردان و ماجراجویان به شمار می رود. در استان تهران، در نزدیکی شهرستان فیروزکوه و روستای تاریخی هرانده، گنجینه ای پنهان در انتظار کشف شدن است که چهارمین غار طولانی ایران نیز نام گرفته است. این غار با شکوه، داستان های هزاران ساله را در دل سنگ هایش پنهان کرده و هر قدم در آن، پرده از رازهای طبیعت و تاریخ برمی دارد. برای آنکه بتوان از زیبایی های بی نظیر غار بورنیک و مسیر دسترسی آن نهایت لذت را برد و سفری ایمن و خاطره انگیز را تجربه کرد، انتخاب فصل مناسب اهمیت بالایی دارد. آب و هوا، شرایط مسیر، سرسبزی یا رنگارنگی طبیعت اطراف و حتی دشواری پیمایش در داخل غار، همگی تحت تاثیر زمان سفر قرار می گیرند. در این نوشتار، نگاهی جامع به بهترین فصول بازدید از این غار ارزشمند انداخته می شود و نکات ضروری برای برنامه ریزی یک سفر فراموش نشدنی ارائه می گردد.

خلاصه: بهترین زمان سفر به غار بورنیک

برای کسانی که به دنبال پاسخ سریع هستند، بهترین و دلپذیرترین بازه زمانی برای تجربه غار بورنیک از اواسط اردیبهشت تا اواسط آبان ماه قلمداد می شود. در این ماه ها، مسیرهای پیاده روی منتهی به غار، آب و هوایی معتدل و مطبوع دارند که پیاده روی را لذت بخش می کند. طبیعت اطراف با سرسبزی بهاری، گل های رنگارنگ تابستانی، و سپس هزار رنگ پاییزی، جلوه ای تماشایی به سفر می بخشد. همچنین، شرایط برای پیمایش در مسیرهای خاکی و سنگی بیرون غار مناسب تر است. اما یک نکته مهم همواره باید در نظر گرفته شود: دمای داخل غار بورنیک در تمام فصول سال ثابت و خنک است، که معمولاً بین ۲ تا ۷ درجه سانتی گراد متغیر است. از این رو، حتی در اوج گرمای تابستان، همراه داشتن لباس گرم برای ورود به غار یک ضرورت است.

غار بورنیک در هر فصل: بررسی جزئیات و توصیه ها

هر فصلی، لباس خاص خود را بر تن طبیعت می پوشاند و غار بورنیک و اطرافش نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در ادامه، جزئیات هر فصل و توصیه های مربوط به آن برای یک سفر ایده آل به غار بورنیک بررسی می شود.

بهار: فصل سرسبزی و طراوت (اواسط اردیبهشت تا پایان خرداد)

بهار، به ویژه از اواسط اردیبهشت تا پایان خرداد، بی تردید یکی از بهترین زمان ها برای بازدید از غار بورنیک است. در این فصل، طبیعت جانی دوباره می گیرد و اطراف غار و روستای هرانده، بهشتی از سرسبزی و طراوت می شود.

• آب و هوای بیرون: هوای معتدل و دلپذیر بهاری، پیاده روی طولانی در مسیر را آسان و لذت بخش می کند. نه خبری از گرمای طاقت فرسای تابستان است و نه سرمای گزنده پاییز و زمستان. آفتاب ملایم بهاری، انرژی لازم را برای پیمایش فراهم می آورد.
• طبیعت اطراف: دشت ها و کوهستان های اطراف به اوج سرسبزی خود می رسند و بوی عطر شکوفه های درختان میوه در روستای هرانده، مشام را نوازش می دهد. رودخانه نمرود پرآب و خروشان است و مناظر طبیعی، با رنگ های زنده خود، هر بیننده ای را مسحور می کنند. این زمان، زمان ایده آل برای عکاسی از طبیعت بکر منطقه است.
• شرایط مسیر: مسیرهای گلی و لغزنده زمستان و اوایل بهار، به مرور خشک تر شده و پیاده روی را ایمن تر می سازند. با این حال، باید همواره آمادگی کمی بارندگی های بهاری را داشت که می تواند مسیر را کمی لغزنده کند.
• دمای غار: دمای ثابت و خنک داخل غار، پناهگاهی دلپذیر از آفتاب ملایم بهاری به شمار می رود و تجربه غارنوردی را دلنشین تر می کند.

نکات و توصیه ها: همراه داشتن لباس لایه لایه که امکان تنظیم دما را بدهد، ضروری است. همچنین، کفش کوه پیمایی مناسب و ضد آب برای مقابله با رطوبت و مسیرهای احتمالی لغزنده توصیه می شود. اواسط و اواخر بهار، فرصتی بی نظیر برای ثبت لحظات زیبا و عکاسی از جلوه های طبیعی است.

تابستان: پناهگاه خنک در دل گرما (تیر، مرداد، شهریور)

فصل تابستان، به ویژه برای فرار از گرمای شهرهای بزرگ، غار بورنیک را به مقصدی محبوب تبدیل می کند. با وجود گرمای بیرون، داخل غار خنکای دلپذیری دارد که تجربه ای متفاوت را رقم می زند.

• آب و هوای بیرون: در طول روز ممکن است هوا گرم باشد، اما پیاده روی در ساعات اولیه صبح یا اواخر عصر، همچنان دلنشین است. مسیرهای پیاده روی خشک و قابل عبور هستند.
• طبیعت اطراف: اوایل تابستان، هنوز می توان دشت های پر از گل را مشاهده کرد. همچنین، امکان مشاهده عشایر در نزدیکی روستای هرانده، تجربه ای جذاب و فرهنگی را به سفر می افزاید.
• شرایط مسیر: مسیر پیاده روی به غار در این فصل غالباً خشک و آسان است و نگرانی از بابت گل و لای وجود ندارد.
• مزیت: اصلی ترین مزیت سفر در تابستان، فرار از گرمای طاقت فرسای شهرهای بزرگ و پناه بردن به خنکای دلپذیر داخل غار است. دمای ۲ تا ۷ درجه سانتی گراد درون غار، طراوتی بی نظیر به بازدیدکنندگان می بخشد.

نکات و توصیه ها: تابستان اوج شلوغی و ترافیک جاده ای است، به ویژه در تعطیلات آخر هفته. برای جلوگیری از گرمای ظهر، بهتر است پیاده روی را زودتر آغاز کرد. همراه داشتن آب آشامیدنی فراوان، کلاه و کرم ضد آفتاب برای مسیر بیرون غار، از ضروریات این فصل است. کسانی که به دنبال تجربه ای متفاوت تر هستند، می توانند با رعایت حریم شخصی باغ ها و مزارع، برای کمپینگ شبانه در دشت بورنیک برنامه ریزی کنند و شب را زیر آسمان پرستاره سپری نمایند.

پاییز: جشنواره رنگ ها (مهر، آبان)

پاییز، فصلی پر از رنگ و زیبایی است که غار بورنیک و اطراف آن را به یک تابلوی نقاشی زنده تبدیل می کند. برای بسیاری از طبیعت گردان، این فصل به دلیل مناظر دل ربایش، بهترین زمان سفر به شمار می رود.

• آب و هوای بیرون: هوا در مهرماه خنک و دلپذیر است، اما با نزدیک شدن به اواخر پاییز، به تدریج سردتر می شود. این خنکای هوا، پیاده روی را بسیار مطبوع می کند.
• طبیعت اطراف: مناظر پاییزی روستای هرانده و مسیر غار، با طیف وسیعی از رنگ های زرد، نارنجی و قرمز، چشم اندازی بی نظیر را خلق می کنند. این زمان، ایده آل ترین فرصت برای عکاسی از طبیعت درخشان پاییزی است.
• شرایط مسیر: در صورت عدم بارش، مسیرهای خاکی به خوبی قابل عبور هستند؛ اما پس از بارندگی، ممکن است مسیرها لغزنده و گل آلود شوند.

نکات و توصیه ها: آمادگی برای تغییرات ناگهانی آب و هوا و احتمال بارندگی ضروری است. همراه داشتن لباس گرم تر و کاپشن ضد آب توصیه می شود. کفش کوه پیمایی با عاج مناسب، برای جلوگیری از لیز خوردن در مسیرهای مرطوب، حیاتی است.

زمستان: فصل چالش و زیبایی های خاص (آذر، دی، بهمن، اسفند)

فصل زمستان، اگرچه زیبایی های خاص خود را دارد، اما برای بازدید عمومی از غار بورنیک به هیچ عنوان توصیه نمی شود. این فصل، شرایطی چالش برانگیز و خطراتی جدی را به همراه دارد.

• آب و هوای بیرون: هوا بسیار سرد است و احتمال بارش برف و یخبندان شدید در منطقه وجود دارد.
• طبیعت اطراف: مناظر پوشیده از برف، اگرچه زیبا هستند، اما مسیرهای دسترسی به روستا و سپس به غار ممکن است مسدود یا بسیار دشوار شوند.
• شرایط مسیر: پیاده روی در برف و یخ، به تجهیزات تخصصی مانند کرامپون و یخ شکن نیاز دارد و بدون آمادگی و تجهیزات کافی، بسیار خطرناک است.
• خطرات: خطر ریزش کوه در اثر یخ زدگی و ذوب برف افزایش می یابد. پیمایش داخل غار نیز به دلیل رطوبت بیشتر و سرمای شدیدتر، می تواند چالش برانگیز باشد.

چه کسانی می توانند بروند؟ تنها غارنوردان حرفه ای و مجهز، که تجربه کافی در غارنوردی زمستانی دارند و با همراهی تیم پشتیبانی مجرب سفر می کنند، ممکن است بتوانند در این فصل به غار بورنیک ورود کنند. برای بازدیدکنندگان عادی، به هیچ عنوان توصیه نمی شود که در فصل زمستان به غار بورنیک سفر کنند.

حتی در گرم ترین فصول نیز داخل غار بورنیک سرد است و به لباس گرم نیاز دارد؛ دمای ثابت ۲ تا ۷ درجه سانتی گراد در تمام طول سال حکمفرماست.

نکات کلیدی برای یک بازدید ایمن و لذت بخش از غار بورنیک در هر فصلی

تجربه غارنوردی در بورنیک، ماجراجویی بی نظیری است، اما برای حفظ ایمنی و لذت بردن کامل از آن، رعایت نکاتی ضروری است. این توصیه ها، فارغ از فصلی که برای سفر انتخاب می شود، همواره باید مد نظر قرار گیرند.

آمادگی جسمانی

مسیر پیاده روی از روستای هرانده تا دهانه غار، حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت به طول می انجامد. پیمایش در داخل غار نیز، بسته به عمقی که بازدیدکنندگان قصد دارند پیش بروند، می تواند ۲ تا ۴ ساعت زمان ببرد. این فعالیت ها نیازمند آمادگی جسمانی متوسط تا خوب هستند. کسانی که قصد سفر دارند، باید خود را برای یک پیاده روی طولانی و کمی چالش برانگیز آماده کنند.

تجهیزات ضروری

غار بورنیک، مانند بسیاری از غارهای طبیعی، فاقد امکانات روشنایی یا مسیرهای آماده سازی شده است. بنابراین، همراه داشتن تجهیزات مناسب، امری حیاتی است:

• چراغ پیشانی/قوه قوی: داخل غار کاملاً تاریک است. حداقل دو چراغ پیشانی یا قوه قوی (یکی اصلی و یکی یدکی) به همراه باتری اضافی، باید همراه داشته باشند.
• کلاه ایمنی (کاسکت): برای محافظت از سر در برابر برخورد با سقف غار در قسمت های کم ارتفاع و همچنین محافظت در برابر ریزش های احتمالی کوچک از سقف یا دیواره ها، استفاده از کلاه ایمنی ضروری است.
• کفش کوه پیمایی مناسب و ضد آب: کفش هایی با کفی عاج دار که ضد آب باشند، برای پیاده روی در مسیرهای خاکی، سنگی و احتمالاً گل آلود یا مرطوب داخل غار، بهترین انتخاب هستند.
• لباس گرم لایه ای: با توجه به دمای ثابت و سرد داخل غار در تمام فصول، پوشیدن چند لایه لباس گرم که امکان کم و زیاد کردن آن ها وجود داشته باشد، به حفظ دمای بدن کمک می کند.
• آب آشامیدنی و خوراکی های پرانرژی: برای جبران انرژی از دست رفته در طول پیمایش و جلوگیری از کم آبی، همراه داشتن آب کافی و خوراکی های مقوی مانند خرما، شکلات یا مغزها توصیه می شود.
• دستکش: برای محافظت از دست ها هنگام تماس با دیواره های سنگی و یا صعود و فرود در قسمت های شیب دار غار، داشتن دستکش مناسب مفید است.
• کوله پشتی کوچک: برای حمل آسان و ایمن وسایل شخصی و تجهیزات، یک کوله پشتی کوچک و مقاوم نیاز است.

راهنمای محلی

به شدت توصیه می شود، به خصوص برای اولین بار و در صورت قصد ورود به عمق غار، حتماً از راهنمایان محلی یا گروه های باتجربه غارنوردی کمک گرفته شود. راهنمایان محلی با تمامی قسمت های غار و خطرات احتمالی آن آشنا هستند و می توانند سفری ایمن تر و آگاهانه تر را برای بازدیدکنندگان رقم بزنند.

خطرات زمین شناسی

غار بورنیک بر روی یک گسل فعال قرار دارد و به همین دلیل، جزو غارهای با پتانسیل ریزش طبقه بندی می شود. این ویژگی زمین شناختی، ضمن ایجاد زیبایی های منحصر به فرد در سازه های غار، خطرات خاص خود را نیز به همراه دارد. از این رو، رعایت تمامی نکات ایمنی و هشدارهای راهنمایان محلی، بسیار حیاتی است.

حفظ محیط زیست

غار بورنیک و طبیعت اطراف آن، گنجینه های طبیعی هستند که باید برای نسل های آینده حفظ شوند. عدم رها کردن هرگونه زباله، آسیب نرساندن به قندیل ها و سازه های آهکی غار، و حفاظت از پوشش گیاهی و حیات وحش اطراف، از اصول اخلاقی هر طبیعت گرد مسئولیت پذیری است.

ایمنی، همواره اولویت اول در غارنوردی است. غار بورنیک بر روی یک گسل فعال قرار دارد؛ بنابراین، همراهی با راهنمایان محلی و رعایت نکات ایمنی، برای تجربه ای بی خطر حیاتی است.

مسیر دسترسی و جاذبه های اطراف غار بورنیک

سفر به غار بورنیک تنها به پیمایش در دل غار محدود نمی شود؛ مسیر دسترسی به این منطقه و جاذبه های طبیعی و تاریخی اطراف آن، هر کدام داستان خود را دارند و می توانند تجربه ای کامل تر از طبیعت گردی را رقم بزنند.

مسیر از تهران

برای رسیدن به غار بورنیک از تهران، ابتدا باید وارد اتوبان بابایی شد. در انتهای این اتوبان، مسیر به آزادراه تهران-پردیس یا جاده دماوند می رسد. پس از طی مسافتی و قبل از رسیدن به بومهن، وارد مسیر کمربندی در سمت راست شده و جاده فیروزکوه در پیش گرفته می شود. حدود ۱۲ کیلومتر قبل از شهر فیروزکوه، تابلوی روستای هرانده در سمت راست جاده قابل مشاهده است. با ورود به این روستا، بخش زمینی سفر با خودرو به پایان می رسد و ماجراجویی پیاده روی آغاز می شود.

مسیر از روستا تا غار

از روستای هرانده، حدود ۶ کیلومتر پیاده روی تا دهانه غار بورنیک در پیش است. این مسیر از جنوب روستا آغاز می شود و معمولاً ۱.۵ تا ۲ ساعت زمان می برد. در این راه، بازدیدکنندگان از میان باغ های سرسبز، نیزارها و حاشیه رودخانه نمرود عبور می کنند. طبیعت بکر و صدای آب، خستگی مسیر را از تن می زداید و منظره ای دل انگیز را پیش رو می گذارد. پس از رسیدن به پای کوه، باید حدود ۱۰۰ متر ارتفاع گرفت تا به دهانه غار بورنیک در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا رسید.

اقامتگاه ها

برای کسانی که قصد اقامت در نزدیکی غار بورنیک را دارند، گزینه های مختلفی وجود دارد. در خود روستای هرانده، برخی اقامتگاه های بوم گردی محلی و خانه های روستایی پذیرای مسافران هستند که فرصتی برای تجربه زندگی محلی و آشنایی با فرهنگ منطقه فراهم می کنند. علاوه بر این، در شهر فیروزکوه نیز هتل ها و اقامتگاه های بیشتری برای رفاه حال گردشگران وجود دارد. اگر اهل کمپینگ هستید و با طبیعت سازگارید، دشت بورنیک و اطراف رودخانه نمرود، مکان های مناسبی برای برپایی چادر و شب مانی زیر آسمان پرستاره کویر هستند، البته با رعایت کامل حریم شخصی باغ ها و مزارع اطراف.

جاهای دیدنی نزدیک

علاوه بر غار بورنیک، منطقه اطراف سرشار از جاذبه های طبیعی و تاریخی دیگری است که می توانند برنامه سفر را تکمیل کنند:

• روستای هرانده: این روستای قدیمی با بافت تاریخی و باغ های سیب فراوان، خود به تنهایی یک جاذبه است. قدمت آن به قرون پنجم و ششم قمری می رسد و دو رودخانه نمرود و قزقان چای از آن می گذرند. در تابستان، ایل های الیکایی و اصانلو در اطراف این روستا اتراق می کنند که فرصت مشاهده سبک زندگی عشایری را فراهم می آورد.
• دشت بورنیک: دشتی وسیع در نزدیکی غار که برای کمپینگ و لذت بردن از طبیعت آرامش بخش، مکانی عالی است.
• سد نمرود و روستای سله بن: روستای سله بن با قدمتی حدود ۳ هزار سال و خاکی حاصلخیز، دارای باغ های میوه فراوانی است. تپه باستانی لزور در نزدیکی آن نیز، از دیگر جاذبه های تاریخی منطقه به شمار می رود. سد نمرود با پوشش گیاهی متنوع اطرافش، زیستگاه گونه های جانوری مختلفی است.
• تنگه میشینه مرگ: این تنگه زیبا در شهرستان فیروزکوه، مسیری جذاب و دیدنی دارد که رودخانه فرح رود از میان آن عبور می کند. برای بازدید از این تنگه، به آمادگی بدنی مناسب نیاز است، اما هوای تمیز و طبیعت بکر آن، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم می زند.
• دشت آزو و روستای نوا: دشت آزو یکی از بهترین مکان ها برای تماشای قله باشکوه دماوند است. روستای نوا نیز دیدنی های فراوانی دارد و در روز ۲۶ تیرماه، آیین نورگون در آن برگزار می شود که جشن پیروزی فریدون بر ضحاک است. آرامگاه امامزاده یحیی(ع) نیز در این روستا قرار دارد.

جمع بندی و توصیه های نهایی برای سفری بی دغدغه

غار بورنیک، با شکوهی پنهان در دل کوهستان البرز، یک دعوت به ماجراجویی و کاوش در طبیعت و تاریخ است. برای آنکه این دعوت، به تجربه ای دلپذیر و ایمن تبدیل شود، زمان بندی دقیق سفر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همانطور که بررسی شد، بهترین و ایمن ترین زمان بازدید از غار بورنیک، فصول معتدل بهار و پاییز، به خصوص از اواسط اردیبهشت تا اواسط آبان است. در این بازه، طبیعت اطراف با رنگ های متنوع و هوای مطبوع، مسیر پیاده روی را دلنشین می سازد و شرایط غارنوردی نیز ایده آل تر است.

با این حال، در هر فصلی که برای سفر انتخاب می شود، نیاز به آمادگی جسمانی مناسب، همراه داشتن تجهیزات ضروری و رعایت دقیق نکات ایمنی، از جمله حضور راهنمای محلی مجرب، هرگز نباید فراموش شود. به یاد داشته باشید که غار بورنیک، با وجود زیبایی های خیره کننده اش، بر روی یک گسل فعال قرار دارد و یک مکان طبیعی است که همزمان با جذابیت، چالش ها و خطرات خاص خود را دارد. حفظ محیط زیست و احترام به طبیعت نیز، وظیفه هر بازدیدکننده ای است.

سفری برنامه ریزی شده و آگاهانه، می تواند خاطراتی ماندگار و تجربه هایی ناب را برایتان به ارمغان بیاورد. پس با رعایت تمامی جوانب، دل به جاده بزنید و زیبایی های پنهان غار بورنیک را از نزدیک لمس کنید.