«دکمه توقف» رشد پیدا شد

غزال زیاری: بهره گیری از این تاکتیک این امکان را برای حیوانات فراهم می کند تا منابع موردنیازشان را با چرخه های عرضه محیط هماهنگ کرده و توسعه و رشد جنین را تا زمان مناسب تری به تأخیر بیندازند.

نیکلاس ریورون متخصص ژنتیک مولکولی آکادمی علوم اتریش (IMBA) دراین باره توضیح داد: «گرچه ما توانایی طبیعی ورود به رکود و خواب را ازدست داده ایم اما آزمایش ها حاکی از آن است که انسان این توانایی درونی را حفظ کرده و درنهایت می تواند آن را به کار بگیرد. ایجاد حالت خواب و رکود در طی روش IVF پنجره زمانی خوبی را برای ارزیابی سلامت جنین و همگام سازی آن با مادر برای لانه گزینی بهتر در داخل رحم فراهم خواهد کرد.»

بهره گیری از این تاکتیک این امکان را برای حیوانات فراهم می کند تا منابع موردنیازشان را با چرخه های عرضه محیط هماهنگ کرده و توسعه و رشد جنین را تا زمان مناسب تری به تأخیر بیندازند.

طبق گفته محققان تا امروز بیش از ۱۳۰ پستاندار که از این میان آسایی (دیاپاز) به عنوان بخشی از استراتژی تولیدمثل شان استفاده می کنند شناسایی شده اند. از آنجا که برخی ازاین گونه ها مثل خرس ها و والابی ها (نوعی کانگورو) به هیچ نحوی باهم مرتبط نیستند به نظر می رسد که این توانایی یک ویژگی مشترک است که حتی انسان ها هم ممکن است همچنان آن را حفظ کرده باشند.

از همین رو دانور لایر متخصص ژنتیک موسسه ماکس پلانک و همکارانش به سراغ آزمایش های آزمایشگاهی رفتند تا نشان دهند همان مولکولی که به سایر پستانداران اجازه می دهد بارداری خود را موقتاً متوقف کنند بر روی سلول های بنیادی انسان و در مدل جنین انسان نیز کار می کند.

شناسایی مولکول معجزه آسا

مولکول “مکث” mTORi که در آزمایش های قبلی روی موش ها کشف شده بود این معجزه را رقم می زند. این مولکول راپامایسین (سیرولیموس) که برای تنظیم رشد تقسیم و بسیاری از عملکردهای اصلی سلولی حیاتی است را به صورت مکانیکی هدف قرار داده و مهار می کند.

هنگامی که محققان یک بلاستوئید (مدلی از سلول های بنیادی که نشان دهنده یک جنین پنج تا هفت روزه است) را در معرض مولکول mTORi قرار دادند بلاستوئید در آزمایشگاه تا هشت روز وارد نوعی خواب زمستانی شد. در شرایطی که رشد و تقسیم سلول ها کند شد بلاستوئید دوباره فعال شده همچنان می توانست مثل جنین در این مرحله از رشد به سلول های آندومتر بچسبد.

لایر دراین باره توضیح داد: «زمان بندی رشد بلاستوئیدها را می توان در اطراف مرحله بلاستوسیست (که مرحله ای است که دیاپوز در اکثر پستانداران کار می کند) رشد و گسترش داد.»

هنگامی که تیم روند ارائه mTORi به بلاستوئیدها را متوقف کرد آن ها از خواب بیدار شدند و عملکرد عادی خود را از سر گرفتند.

در ادامه اعضای این تیم متوجه شدند که زمانی که همین فرآیند مشابه را بر روی سلول های بنیادی انسانی آزمایش کردند تعداد بیشتری از آن ها در این فرآیند و در مقایسه با سلول های بنیادی جنینی موش که در همین فرآیند قرارگرفته بودند مُردند.

محققان به این نکته اشاره کردند که درحالی که بلاستوئیدها در مرحله بلاستوسیست خیلی شبیه جنین های انسان هستند اما آن قدر شبیه نیستند که بتوان اطمینان حاصل کرد که بلاستوسیست ها به همان شیوه پاسخ خواهند داد؛ اما اعضای این گروه تردید دارند که شاید مولکول های دیگری به فرآیند خواب کمک می کنند تا به سلول ها شانس بیشتری برای بهبودی کامل بدهند.

درحالی که ایجاد وقفه و مکث و ازسرگیری بارداری انسان به میل خود هنوز در قلمرو داستان های علمی تخیلی است اما درک بهتر این فرآیند ممکن است به افراد مبتلا به مشکلات باروری کمک کند.

ریورون دراین باره گفت: «افزایش فعالیت mTOR می تواند باعث توسعه سریع تر در راستای افزایش میزان موفقیت لقاح آزمایشگاهی (IVF) شود.»

منبع: sciencealert

58321