روشی جالب برای درمان افسردگی

دانشمندان کشف کرده‌اند که تحریک الکتریکی سطح چشم می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد و عملکرد شناختی را در مدل‌های حیوانی بهبود بخشد.

این یافته‌های مهم توسط یک تیم تحقیقاتی مشترک از دانشکده پزشکی “LKS”، دانشگاه “هنگ کنگ” و دانشگاه “شهری هنگ کنگ” (CityU) در مجلات Brain Stimulation و Annals of the New York Academy of Sciences منتشر شده است.

افسردگی عمده یا ماژور، شایع‌ترین اختلال روانپزشکی وخیم در سراسر جهان است. اخیراً سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش داده است که همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ موجب افزایش گسترده تعداد افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب شده است و تقریباً ۲۵ درصد از بیماران در حال حاضر به درمان‌های موجود به اندازه کافی پاسخ نمی‌دهند.

در سال ۲۰۱۵، دکتر “لیم لی وی” استادیار دانشکده علوم زیست پزشکی دانشگاه هنگ‌کنگ گزارش داد که تحریک عمیق مغزی قشر پیش‌پیشانی مغز حیوانات می‌تواند علائم افسردگی را تسکین دهد و عملکرد حافظه را بهبود ببخشد. این اثرات درمانی به رشد سلول‌های مغزی در هیپوکامپ؛ ناحیه‌ای از مغز که در یادگیری و عملکرد حافظه نقش دارد، نسبت داده شد. با این حال، این روش که به عنوان “تحریک عمیق مغز” نیز شناخته می‌شود، تهاجمی است و نیاز به جراحی برای کاشت الکترود در مغز دارد که ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی مانند عفونت و سایر عوارض پس از عمل را ایجاد کند.

اکنون یک تیم تحقیقاتی مشترک از دانشکده پزشکی “LKS”، دانشگاه “هنگ کنگ” و دانشگاه “شهری هنگ کنگ” کشف کرده‌اند که تحریک الکتریکی سطح چشم می‌تواند علائم افسردگی را کاهش دهد و عملکرد شناختی را در حیوانات بهبود بخشد.

این گروه از محققان هنگ‌کنگی به دنبال راه‌های جایگزین برای درمان بیماری‌های عصبی و روانی هستند. آن‌ها کشف کردند که تحریک غیرتهاجمی سطح قرنیه چشم معروف به “تحریک الکتریکی قرنیه” (TES) که مسیر‌های مغزی را فعال می‌کند، منجر به اثرات قابل توجه ضد افسردگی و کاهش هورمون‌های استرس در مدل‌های حیوانی برای افسردگی می‌شود.

علاوه بر این، این روش بیان ژن‌های دخیل در توسعه و رشد سلول‌های مغزی در هیپوکامپ را تحریک کرد.

سرپرستی این تیم تحقیقاتی بر عهده دکتر “لیم لی وی” است.

محققان در آزمایش‌های خود بررسی کردند که آیا این رویکرد می‌تواند برای درمان بیماری آلزایمر که یک نوع رایج از زوال عقل و بدون درمان قطعی است، مورد استفاده قرار گیرد یا خیر. آن‌ها دریافتند که این تحریک غیرتهاجمی در موش‌ها، عملکرد حافظه را به شدت بهبود می‌بخشد و تجمع “بتا آمیلوئید” در هیپوکامپ که یکی از علائم بیماری آلزایمر است را کاهش می‌دهد.

دکتر “لین چان لای-هنگ” متخصص تحریک الکتریکی اهداف بینایی و غیربصری مغز توضیح داد: تحریک الکتریکی از طریق قرنیه، یک روش غیرتهاجمی است که در ابتدا برای درمان بیماری‌های چشم توسعه یافته است. اگر بتوان از آن برای درمان بیماری‌های عصبی-روان‌پزشکی استفاده کرد، یک پیشرفت علمی قابل توجه است.

وی افزود: این یافته‌های تحقیقاتی، راه را برای فرصت‌های درمانی جدید و توسعه درمان‌های جدید برای بیماران مبتلا به افسردگی و زوال عقل مقاوم به درمان هموار می‌کند. با این وجود، آزمایش‌های بالینی باید برای تأیید اثربخشی و ایمنی این روش در انسان انجام شود.