شرایط آزمون تربیت بدنی

ورود به رشته تربیت بدنی، خواه در هنرستان، دانشگاه های دولتی و آزاد یا دانشگاه فرهنگیان، مستلزم رعایت مجموعه ای از شرایط تحصیلی، جسمانی و گاهی شرکت در آزمون های عملی است. این مسیر، از آمادگی جسمانی تا کسب دانش علمی را در بر می گیرد و داوطلبان باید با آگاهی کامل از تمامی این جزئیات، برای تحقق اهداف خود گام بردارند.

رشته تربیت بدنی، که این روزها بیشتر با نام علوم ورزشی یا آموزش تربیت بدنی شناخته می شود، همواره برای علاقه مندان به فعالیت های جسمانی، سلامت و مربیگری جذابیت خاصی داشته است. این رشته دروازه ای است به دنیایی از حرکت، سلامتی و پرورش استعدادها، اما ورود به آن نیازمند شناخت دقیق مسیرها و شرایط است. بسیاری از داوطلبان تصور می کنند صرفاً یک آزمون تربیت بدنی وجود دارد، در حالی که واقعیت پیچیده تر و جامع تر از این است. در حقیقت، این مسیر شامل آزمون های کتبی (کنکور سراسری برای برخی مقاطع)، آزمون های عملی ورزشی، و دارا بودن شرایط خاص معدلی و جسمانی می شود.

مسیرهای گوناگونی برای ورود به این رشته وجود دارد؛ از انتخاب آن در هنرستان های تربیت بدنی در دوره متوسطه دوم گرفته تا ورود از طریق کنکور سراسری، پذیرش بدون کنکور بر اساس سوابق تحصیلی، و حتی مسیر ویژه دانشگاه فرهنگیان برای تربیت دبیر ورزش. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و گام به گام، تمامی این ابعاد را از صفر تا صد پوشش می دهد تا هر داوطلبی بتواند با مطالعه آن، تصویری روشن از مسیر پیش رو به دست آورد و با برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه، شانس موفقیت خود را افزایش دهد.

آشنایی با رشته تربیت بدنی و مسیرهای تحصیلی

برای گام نهادن در مسیر تربیت بدنی، نخستین گام درک چیستی این رشته و شاخه های مختلف آن است. این رشته تنها به معنای انجام حرکات ورزشی نیست، بلکه ابعاد گسترده ای از دانش و مهارت را در بر می گیرد که هر کدام به سهم خود، نقش مهمی در سلامت و توسعه جامعه ایفا می کنند.

رشته تربیت بدنی چیست؟ (تفاوت علوم ورزشی و آموزش تربیت بدنی)

رشته تربیت بدنی به طور کلی به دو شاخه اصلی تقسیم می شود که هر یک اهداف و کاربردهای متفاوتی دارند:

• علوم ورزشی: این شاخه بیشتر بر جنبه های علمی و پژوهشی ورزش تمرکز دارد. دانشجویان در این مسیر به مطالعه فیزیولوژی ورزشی، مدیریت ورزشی، روانشناسی ورزشی، بیومکانیک، تغذیه ورزشی و آسیب شناسی می پردازند. هدف اصلی، تربیت متخصصانی است که می توانند در مراکز تحقیقاتی، باشگاه های ورزشی، فدراسیون ها و کلینیک های ورزشی فعالیت کنند.
• آموزش تربیت بدنی: این گرایش به طور خاص به تربیت دبیران و مربیان ورزشی برای مدارس و مراکز آموزشی می پردازد. علاوه بر مباحث علمی، بر روش های تدریس، برنامه ریزی درسی، اصول مربیگری و مدیریت کلاس های ورزشی نیز تأکید دارد. داوطلبانی که قصد ورود به دانشگاه فرهنگیان را دارند، عمدتاً در این شاخه تحصیل می کنند تا بتوانند به عنوان معلم ورزش در آینده مشغول به کار شوند.

مسیرهای اصلی ورود به رشته تربیت بدنی

ورود به رشته تربیت بدنی از طریق چندین مسیر امکان پذیر است که هر کدام شرایط و ضوابط خاص خود را دارند:

1. از طریق هنرستان تربیت بدنی (دوره دوم متوسطه): دانش آموزان پس از پایه نهم می توانند این رشته را در هنرستان ها انتخاب کنند. این مسیر یک شروع زودهنگام و تخصصی برای علاقه مندان به ورزش است.
2. از طریق کنکور سراسری (رشته های نظری): داوطلبان رشته های نظری (ریاضی، تجربی، انسانی) می توانند پس از قبولی در کنکور سراسری، در زمان انتخاب رشته، رشته علوم ورزشی یا آموزش تربیت بدنی را انتخاب کنند. این متداول ترین مسیر برای ورود به دانشگاه های دولتی و آزاد است.
3. از طریق پذیرش بدون کنکور (بر اساس سوابق تحصیلی): در برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه آزاد، پیام نور و علمی کاربردی، امکان پذیرش در رشته تربیت بدنی بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) و بدون نیاز به شرکت در کنکور سراسری وجود دارد.
4. از طریق دانشگاه فرهنگیان (آموزش تربیت بدنی): این مسیر ویژه داوطلبانی است که قصد دارند دبیر ورزش شوند. پذیرش در این دانشگاه علاوه بر کنکور سراسری، نیازمند قبولی در مصاحبه و آزمون های اختصاصی فرهنگیان و دارا بودن شرایط سنی و معدلی خاص است.

نکته مهم: عدم وجود کنکور اختصاصی تربیت بدنی

یکی از باورهای رایج اما نادرست، وجود یک کنکور اختصاصی تربیت بدنی است. در واقعیت، کنکوری با این عنوان به صورت مجزا برگزار نمی شود. داوطلبان برای ورود به این رشته در دانشگاه های سراسری و فرهنگیان، باید در کنکور سراسری رشته های نظری (ریاضی، تجربی یا انسانی) شرکت کرده و پس از کسب رتبه لازم، برای مراحل بعدی پذیرش (مانند آزمون عملی) اقدام کنند. تنها استثنائات ممکن، آزمون های اختصاصی برای مقاطع کاردانی فنی و حرفه ای یا آزمون های ویژه خود دانشگاه فرهنگیان هستند که ماهیت متفاوتی از یک کنکور مجزا دارند.

شرایط ورود به رشته تربیت بدنی در هنرستان (متوسطه دوم)

برای دانش آموزان پایه نهم که رؤیای فعالیت در عرصه ورزش را در سر می پرورانند، هنرستان تربیت بدنی می تواند نقطه آغازی هیجان انگیز باشد. این مسیر، به آن ها فرصت می دهد تا از همان دوران دبیرستان، به صورت تخصصی وارد دنیای ورزش شوند.

شرایط عمومی

همانند سایر رشته های تحصیلی در دوره متوسطه دوم، دانش آموزان متقاضی رشته تربیت بدنی در هنرستان نیز باید شرایط عمومی مورد تایید آموزش و پرورش را داشته باشند. این شرایط معمولاً شامل موارد کلی اخلاقی و انضباطی است.

شرایط اختصاصی

علاوه بر شرایط عمومی، ورود به هنرستان تربیت بدنی مستلزم دارا بودن یک سری شرایط اختصاصی است که به ماهیت ورزشی رشته بازمی گردد:

• معدل دروس مرتبط: معمولاً برای ورود به این رشته، حداقل معدل مشخصی در دروس مرتبط مانند درس تربیت بدنی، علوم و ریاضی مورد نیاز است.
• حداقل قد: داشتن حداقل قد مشخص برای هر دو جنسیت (مثلاً 165 سانتی متر برای آقایان و 158 سانتی متر برای خانم ها) یکی از شروط اصلی است. این شرط برای تضمین آمادگی فیزیکی و توانایی شرکت در فعالیت های ورزشی در نظر گرفته می شود.
• سلامت کامل جسمانی: داوطلبان باید از سلامت کامل جسمانی برخوردار باشند و نباید به بیماری های قلبی، تنفسی، نقص عضو مشهود یا سایر بیماری های خاص که مانع از فعالیت های ورزشی شود، مبتلا باشند. معمولاً معاینات پزشکی برای تایید این شرط انجام می شود.
• شرکت و قبولی در آزمون عملی ورودی هنرستان: برخی هنرستان ها برای سنجش آمادگی جسمانی اولیه داوطلبان، آزمون عملی ورودی برگزار می کنند. آیتم های این آزمون می تواند شامل حرکات پایه ورزشی و سنجش استقامت باشد.

شرایط ورود به رشته تربیت بدنی از طریق کنکور سراسری (دانشگاه های دولتی و آزاد)

برای بسیاری از داوطلبان که پس از اتمام دوره متوسطه دوم در رشته های نظری، به دنبال ادامه تحصیل در رشته تربیت بدنی هستند، کنکور سراسری اصلی ترین دروازه ورود به دانشگاه های معتبر دولتی و آزاد محسوب می شود. این مسیر نیازمند آمادگی تحصیلی و جسمانی توامان است.

شرایط عمومی کنکور سراسری

داوطلبان برای شرکت در کنکور سراسری و به تبع آن انتخاب رشته تربیت بدنی، باید شرایط عمومی اعلام شده توسط سازمان سنجش آموزش کشور را دارا باشند. این شرایط معمولاً در دفترچه ثبت نام کنکور سراسری به تفصیل ذکر می شوند و شامل موارد زیر است:

• اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی کشور.
• عدم اعتیاد به مواد مخدر.
• نداشتن سابقه کیفری و سوء پیشینه اخلاقی.
• عدم عضویت در سازمان ها و احزاب غیرقانونی.
• پایبندی به نظام جمهوری اسلامی ایران.

شرایط اختصاصی رشته تربیت بدنی (از لحاظ تحصیلی)

علاوه بر شرایط عمومی، ورود به رشته تربیت بدنی در مقاطع دانشگاهی (کارشناسی) نیازمند دارا بودن دیپلم های خاصی است:

• دیپلم نظام جدید (3-3-6): داوطلبان دارای دیپلم از رشته های نظری (ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی) مجاز به انتخاب رشته تربیت بدنی هستند.
• دیپلم 4 ساله نظام قدیم یا پیش دانشگاهی: دارندگان این مدارک نیز می توانند در کنکور سراسری شرکت کنند.
• دیپلم کاردانش و فنی وحرفه ای: داوطلبان با این دیپلم ها نیز می توانند از طریق کنکور سراسری رشته های نظری یا در برخی موارد با گذراندن دروس جبرانی، وارد این رشته شوند. توصیه می شود که برای کسب اطلاعات دقیق تر، حتماً دفترچه راهنمای ثبت نام را مطالعه کنند.
• محدودیت های مربوط به دانشجویان انصرافی یا اخراجی: این دسته از داوطلبان باید شرایط خاصی را برای شرکت مجدد در کنکور یا پذیرش در رشته های روزانه رعایت کنند.

رشته تربیت بدنی در دانشگاه ها تحت گروه های آزمایشی ریاضی، تجربی و انسانی قابل انتخاب است، به این معنا که داوطلبان از هر یک از این رشته ها می توانند شانس خود را امتحان کنند.

زمان و نحوه ثبت نام کنکور سراسری

کنکور سراسری معمولاً در دو نوبت (اردیبهشت و تیر ماه) برگزار می شود. داوطلبان باید در زمان های اعلام شده توسط سازمان سنجش (sanjesh.org) به این سایت مراجعه کرده و مراحل ثبت نام را طی کنند. مدارک لازم شامل اطلاعات شناسنامه ای، کد سوابق تحصیلی، عکس پرسنلی و کد پستی است.

زمان و نحوه برگزاری کنکور سراسری

تاریخ های دقیق برگزاری کنکور هر ساله توسط سازمان سنجش اعلام می شود. آزمون به صورت متمرکز در حوزه های امتحانی سراسر کشور برگزار می شود و داوطلبان باید با در دست داشتن کارت ورود به جلسه و مدارک شناسایی معتبر در جلسه آزمون حاضر شوند.

اعلام نتایج اولیه و نهایی کنکور سراسری

پس از برگزاری آزمون، نتایج اولیه معمولاً در تیر یا مرداد ماه و نتایج نهایی (پس از انتخاب رشته و در صورت نیاز، آزمون عملی) در شهریور ماه اعلام می گردد. داوطلبان می توانند از طریق سایت سازمان سنجش، وضعیت قبولی خود را پیگیری کنند.

تراز/رتبه قبولی تقریبی

تراز و رتبه قبولی در رشته تربیت بدنی، بسته به نوع دانشگاه (دولتی، آزاد)، سهمیه، و ظرفیت های هر سال متغیر است. برای دانشگاه فرهنگیان، کسب حداقل تراز 6500 معمولاً به عنوان یکی از شروط اصلی برای معرفی به مصاحبه در نظر گرفته می شود. با این حال، باید همواره به این نکته توجه داشت که رتبه ها و ترازهای قبولی هر سال با توجه به رقابت و تعداد داوطلبان می تواند متفاوت باشد.

آزمون عملی تربیت بدنی (ویژه معرفی شدگان کنکور سراسری و فرهنگیان)

آزمون عملی تربیت بدنی، بخش هیجان انگیز و چالش برانگیزی از فرآیند پذیرش در این رشته است که برای بسیاری از داوطلبان، به خصوص کسانی که از طریق کنکور سراسری یا دانشگاه فرهنگیان اقدام می کنند، الزامی است. این آزمون به سنجش آمادگی و مهارت های فیزیکی افراد می پردازد و نقش تعیین کننده ای در قبولی نهایی دارد.

اهمیت و تاثیر آزمون عملی

آزمون عملی تربیت بدنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ نمره این آزمون معمولاً ضریب 4 دارد و تأثیر قابل توجهی در نمره کل نهایی داوطلب (گاهی تا 50 درصد) می گذارد. بنابراین، حتی اگر فردی در آزمون کتبی کنکور موفقیت خوبی کسب کرده باشد، بدون آمادگی لازم در آزمون عملی، شانس قبولی او به شدت کاهش می یابد.

مراحل و انواع آزمون عملی

آزمون عملی می تواند در دو مرحله و با تفاوت هایی برای دانشگاه های مختلف برگزار شود:

• آزمون عملی مقدماتی: معمولاً برای داوطلبان دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار می شود. این مرحله به سنجش عمومی آمادگی جسمانی می پردازد.
• آزمون عملی تخصصی: برای رشته های علوم ورزشی در دانشگاه های سراسری (غیر از فرهنگیان) ممکن است برگزار شود و شامل آیتم های پیچیده تر و تخصصی تر ورزشی باشد.

جزئیات ثبت نام و پرداخت هزینه آزمون عملی

معمولاً پس از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری، داوطلبان معرفی شده برای رشته تربیت بدنی باید در یک بازه زمانی مشخص، علاقه مندی خود را برای شرکت در آزمون عملی از طریق سایت سازمان سنجش (سامانه جامع آزمون سراسری) اعلام و هزینه مربوطه را پرداخت کنند. این هزینه هر ساله توسط سازمان سنجش تعیین می شود و با خرید سریال علاقه مندی، ثبت نام تکمیل می گردد.

زمان و محل برگزاری آزمون عملی

تاریخ های تقریبی برگزاری آزمون عملی بر اساس سال های گذشته، معمولاً در مرداد یا شهریور ماه است. سازمان سنجش با صدور اطلاعیه هایی، زمان بندی دقیق را بر اساس جنسیت (خانم ها و آقایان) و گاهی حروف الفبای نام خانوادگی اعلام می کند. کارت ورود به جلسه آزمون عملی که شامل مکان و زمان دقیق است، چند روز قبل از برگزاری آزمون از طریق سایت سازمان سنجش قابل دریافت است. داوطلبان باید از آوردن همراه به محل آزمون خودداری کرده و دستورالعمل های بهداشتی را رعایت کنند.

آیتم ها و حرکات ورزشی آزمون عملی

آیتم های آزمون عملی به منظور سنجش قدرت، استقامت، سرعت، هماهنگی و انعطاف پذیری داوطلبان طراحی شده اند. اگرچه این آیتم ها ممکن است هر ساله با تغییرات جزئی همراه باشند، اما عموماً شامل موارد زیر هستند:

1. بارفیکس درازکشیده در 20 ثانیه: سنجش قدرت عضلات بالاتنه.
2. دراز نشست در 20 ثانیه: سنجش قدرت عضلات شکم و مرکز بدن.
3. دریبل با توپ فوتبال و بسکتبال از بین موانع: سنجش هماهنگی، سرعت و مهارت کار با توپ.
4. پرش از روی 4 مانع: سنجش قدرت پا، چابکی و هماهنگی.
5. راه رفتن از روی چوب تعادل (عرض 20 سانتی متر، طول 6 متر): سنجش تعادل و هماهنگی.
6. پرتاب توپ مدیسن بال (3 کیلوگرم) از روی سینه: سنجش قدرت انفجاری بالاتنه.
7. 4 در 9 متر (رفت و برگشت): سنجش سرعت و چابکی.
8. حمل چوب: سنجش قدرت و توانایی حمل بار.
9. دو 250 متر: سنجش استقامت و سرعت.

توصیه می شود داوطلبان حتماً فیلم های آموزشی مربوط به نحوه اجرای صحیح این آیتم ها را که معمولاً توسط پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی منتشر می شود، مشاهده کرده و به تمرین مستمر بپردازند. نکته مهم این است که رکوردها در حرکات ورزشی اهمیت بالایی دارند و هر حرکت باید در سریع ترین و صحیح ترین شکل ممکن انجام شود.

وسایل و مدارک لازم در روز آزمون عملی

حضور در آزمون عملی نیازمند همراه داشتن مجموعه ای از وسایل و مدارک است تا داوطلب با هیچ مشکلی مواجه نشود:

• لباس و کفش ورزشی مناسب سالن ورزشی.
• اصل شناسنامه یا کارت ملی.
• اصل فیش واریزی هزینه تست های سلامت و معاینات پزشکی.
• دو قطعه عکس 4×3.
• وسایل بهداشتی شخصی (ماسک، دستکش لاتکس، مواد ضدعفونی کننده در صورت لزوم و اعلام سازمان سنجش).
• آب و میان وعده مناسب (به دلیل طولانی بودن فرآیند آزمون).

ورود همراه به حوزه های برگزاری آزمون عملی ممنوع است و داوطلبان باید یک ساعت قبل از شروع آزمون، تغذیه مناسبی داشته باشند.

شرایط پزشکی و جسمانی خاص (معاینات غربالگری)

سلامت جسمانی و روانی، از مهم ترین شرایط برای ورود به رشته تربیت بدنی است و معاینات پزشکی دقیقی برای اطمینان از آن انجام می شود. این معاینات شامل بررسی موارد زیر است:

• سلامت کامل گفتاری: عدم وجود لکنت زبان یا اختلالات جدی گفتاری.
• قدرت بینایی: معیارهای مشخصی برای حداقل قدرت بینایی (با عینک و بدون عینک) معمولاً اعلام می شود، مثلاً 10 از 10 با عینک و 10 از 20 بدون عینک به صورت مجموع هر دو چشم.
• قدرت شنوایی: سلامت کامل شنوایی.
• حداقل قد و وزن مناسب: حداقل قد معمولاً 165 سانتی متر برای آقایان و 158 سانتی متر برای خانم ها در نظر گرفته می شود، به همراه تناسب وزن با قد.
• عدم نقص عضو مشهود: داوطلب نباید نقص عضو یا معلولیت حاد جسمی داشته باشد که مانع از فعالیت های ورزشی شود.
• عدم ابتلا به بیماری های مزمن و صعب العلاج: بیماری هایی مانند مشکلات قلبی، تنفسی (مانند آسم شدید)، دیسک کمر، صافی کف پا (درجات شدید)، یا وجود پلاتین در نقاط حساس بدن که حرکت را محدود کند، می تواند مانع پذیرش شود. بررسی دقیق پزشکی برای این موارد انجام می گیرد.
• سلامت روانی: برخورداری از سلامت روانی و عدم ابتلا به اختلالات روانشناختی که بر توانایی های تعاملی یا عملکرد ورزشی تاثیر بگذارد.
• تاتو (خالکوبی): اگرچه در بسیاری از دانشگاه ها مشکل ساز نیست، اما برای دانشگاه فرهنگیان و مراکز دولتی با حساسیت های خاص، ممکن است تاتوهای بزرگ و نمایان، به ویژه در مناطق قابل رؤیت بدن، مورد بررسی قرار گیرد. توصیه می شود در این خصوص، آخرین اطلاعیه های سازمان سنجش یا وزارت آموزش و پرورش مورد استعلام قرار گیرد.

آمادگی های لازم قبل از آزمون

برای کسب بهترین نتیجه در آزمون عملی، آمادگی های زیر ضروری است:

• گرم کردن قبل از آزمون: حداقل 15 دقیقه قبل از شروع هر آیتم، بدن را به خوبی گرم کنید تا از آسیب دیدگی جلوگیری شود و عملکرد بهتری داشته باشید.
• تغذیه مناسب: روز قبل و روز آزمون از تغذیه کافی و صحیح استفاده کنید و حتماً آب و میان وعده انرژی زا (مانند میوه یا خرما) به همراه داشته باشید.
• مشاهده فیلم آموزشی: دیدن فیلم های آموزشی پژوهشگاه تربیت بدنی برای آشنایی با نحوه صحیح اجرای حرکات و نکات کلیدی هر آیتم بسیار مفید است.

اعلام نتایج آزمون عملی

نتایج آزمون عملی، معمولاً چند هفته پس از برگزاری، از طریق سایت سازمان سنجش اعلام می شود. این نمرات با نمرات کنکور سراسری ترکیب شده و در نهایت، رتبه و تراز نهایی داوطلب برای انتخاب رشته مشخص می گردد.

شرایط ورود به رشته آموزش تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان

دانشگاه فرهنگیان، نهادی است برای تربیت معلمان آینده کشور. رشته آموزش تربیت بدنی در این دانشگاه، فرصتی بی نظیر برای علاقه مندان به تدریس ورزش است تا علاوه بر تحصیل در رشته مورد علاقه خود، آینده شغلی تضمین شده ای در آموزش و پرورش داشته باشند. اما ورود به این دانشگاه، شرایط خاص و بعضاً سخت گیرانه تری دارد.

شرایط عمومی دانشگاه فرهنگیان

برای ورود به دانشگاه فرهنگیان، علاوه بر شرایط عمومی کنکور سراسری، داوطلبان باید شرایط اختصاصی این دانشگاه را نیز احراز کنند:

• معدل کل دیپلم: داشتن حداقل معدل کل دیپلم 14 (در برخی سال ها ممکن است متغیر باشد).
• حداکثر سن: حداکثر سن 24 سال تمام در زمان ثبت نام (این شرط نیز ممکن است سال به سال تغییر کند).
• بومی گزینی: پذیرش دانشجویان بر اساس کد بومی استان صورت می گیرد، به این معنی که داوطلبان هر استان، تنها می توانند در واحدهای دانشگاه فرهنگیان استان خود یا استان های بومی همجوار تحصیل کنند.
• اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی و ولایت فقیه: این شرط در مراحل مصاحبه و گزینش مورد بررسی قرار می گیرد.
• سلامت کامل جسمانی و روانی: مشابه آزمون عملی، داوطلبان باید از سلامت کامل جسمانی و روانی برخوردار باشند.

مسیر پذیرش: (از طریق کنکور سراسری و سپس آزمون اختصاصی تربیت معلم)

برای ورود به دانشگاه فرهنگیان در رشته آموزش تربیت بدنی، ابتدا باید در کنکور سراسری (یکی از رشته های نظری) شرکت کرده و تراز لازم را کسب کنید. پس از آن، در صورت معرفی شدن به عنوان چند برابر ظرفیت، باید در آزمون اختصاصی تربیت معلم که شامل مصاحبه و معاینات پزشکی است، شرکت نمایید.

مراحل مصاحبه فرهنگیان

مصاحبه فرهنگیان شامل چندین مرحله است که به دقت توانمندی ها و صلاحیت های داوطلبان را می سنجد:

• معاینات پزشکی: شامل بررسی سلامت عمومی، بینایی، شنوایی، قد و وزن، و سایر شرایط جسمانی ذکر شده در بخش آزمون عملی.
• مصاحبه تخصصی: سنجش استعداد، قدرت تعامل، آشنایی با مسائل روز و توانایی تدریس و مدیریت کلاس.
• مصاحبه عقیدتی-سیاسی: بررسی اعتقادات دینی و سیاسی و میزان پایبندی به ارزش های نظام جمهوری اسلامی.

لزوم شرکت در آزمون عملی تربیت بدنی برای فرهنگیان

داوطلبان رشته آموزش تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان نیز ملزم به شرکت و قبولی در آزمون عملی تربیت بدنی هستند. این آزمون، یکی از فاکتورهای مهم در قبولی نهایی آن ها محسوب می شود و بخش عمده ای از نمره را به خود اختصاص می دهد.

حقوق دانشجویی و تعهد خدمت

دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از همان بدو ورود، به عنوان دانشجو-معلم شناخته شده و از حقوق دانشجویی (بخشی از حقوق و مزایای معلمی) برخوردار می شوند. در مقابل، این دانشجویان متعهد می شوند که پس از اتمام تحصیل و فارغ التحصیلی، به مدت معینی (معمولاً دو برابر مدت تحصیل) در آموزش و پرورش خدمت کنند.

شرایط ورود به رشته تربیت بدنی بدون کنکور (دانشگاه آزاد، پیام نور، علمی کاربردی)

برای داوطلبانی که به هر دلیلی تمایلی به شرکت در کنکور سراسری ندارند یا نتوانسته اند رتبه مورد نظر را کسب کنند، مسیر پذیرش بدون کنکور در رشته تربیت بدنی، یک فرصت مناسب برای ادامه تحصیل است. این شیوه معمولاً بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) صورت می گیرد.

پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی

در این روش، اهمیت معدل دیپلم بسیار بالاست. دانشگاه ها برای پذیرش دانشجو در ظرفیت های بدون کنکور، به سوابق تحصیلی داوطلبان، به ویژه معدل کل دیپلم، توجه می کنند. هرچه معدل بالاتر باشد، شانس پذیرش نیز افزایش می یابد. انواع دیپلم نظام جدید و نظام قدیم معمولاً برای این نوع پذیرش مورد قبول هستند.

زمان و نحوه ثبت نام

زمان ثبت نام برای پذیرش بدون کنکور معمولاً در دو نوبت (نیمسال اول و نیمسال دوم) توسط دانشگاه های آزاد، پیام نور و علمی کاربردی اعلام می شود. داوطلبان باید با مراجعه به سایت های مربوطه این دانشگاه ها، مراحل ثبت نام را طی کرده و مدارک لازم را بارگذاری کنند.

آیا آزمون عملی برای این دانشگاه ها لازم است؟

معمولاً برای پذیرش در رشته تربیت بدنی به شیوه بدون کنکور در دانشگاه های آزاد، پیام نور و علمی کاربردی، نیازی به شرکت در آزمون عملی نیست. اما همیشه توصیه می شود که داوطلبان، اطلاعیه ها و دفترچه های راهنمای هر دانشگاه یا واحد آموزشی را به دقت بررسی کنند، زیرا ممکن است در برخی موارد خاص، شرایط متفاوتی اعلام شود.

میزان شهریه

دانشگاه های آزاد، پیام نور و علمی کاربردی، دانشگاه های شهریه پرداز هستند. میزان شهریه در این دانشگاه ها متغیر بوده و بسته به مقطع تحصیلی (کاردانی، کارشناسی)، نوع واحد دانشگاهی، و تعداد واحدهای انتخابی در هر ترم متفاوت است. داوطلبان باید قبل از ثبت نام، از میزان تقریبی شهریه مطلع شوند.

لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته تربیت بدنی (نمونه ها)

رشته تربیت بدنی در بسیاری از دانشگاه های کشور ارائه می شود. این گستردگی به داوطلبان امکان می دهد تا با توجه به شرایط تحصیلی و جغرافیایی خود، بهترین انتخاب را داشته باشند. در ادامه به برخی از دانشگاه های مطرح در این زمینه اشاره می شود:

• دانشگاه های سراسری: دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه گیلان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه مراغه، دانشگاه ایلام، دانشگاه بیرجند، دانشگاه حکیم سبزواری، دانشگاه نیشابور، دانشگاه بجنورد، دانشگاه دامغان، دانشگاه زابل، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشگاه ولی عصر رفسنجان، دانشگاه رازی کرمانشاه، دانشگاه گرگان، دانشگاه گنبد، مرکز آموزش عالی پلدختر، دانشگاه بندرعباس، دانشگاه ملایر، مرکز آموزش عالی نهاوند و…
• دانشگاه های آزاد: واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور مانند واحد اهر، تبریز، مراغه، ارومیه، میاندوآب، اردبیل، نجف آباد، کرج، الکترونیکی، شیراز، قزوین، سنندج، تهران مرکزی، ایلام، تهران جنوب، تهران شمال، تهران غرب، مشهد، اهواز، زنجان، سمنان، زاهدان و…
• دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی: پردیس های دانشگاه فرهنگیان در تمامی استان ها و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی (برای تربیت دبیران ورزش).
• دانشگاه پیام نور: واحدهای مختلف دانشگاه پیام نور در سراسر کشور.
• دانشگاه علمی کاربردی: مراکز آموزش علمی کاربردی در رشته های مرتبط با علوم ورزشی.

سرفصل دروس اصلی رشته تربیت بدنی در دانشگاه

تحصیل در رشته تربیت بدنی، چه در هنرستان و چه در دانشگاه، با سرفصل دروس متنوعی همراه است که به تربیت دانشجویان در ابعاد مختلف علمی و عملی می پردازد. این دروس شامل مبانی علوم ورزشی، اصول مربیگری، آناتومی و فیزیولوژی بدن و مهارت های ورزشی مختلف هستند. در ادامه به برخی از دروس اصلی که در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه می شوند، اشاره شده است:

• دانش فنی پایه (تربیت بدنی)
• کارگاه نوآوری و کارآفرینی
• دانش فنی تخصصی (تربیت بدنی)
• آمادگی جسمانی
• کاربرد فناوری نوین کارآموزی
• ژیمناستیک
• فوتبال
• برنامه ریزی بازی ها و ورزش های سنتی
• دو و میدانی
• والیبال
• روان درمانی ورزشی
• شنا
• بسکتبال
• برنامه ریزی تغذیه ورزشی
• کشتی
• هندبال
• برنامه ریزی ورزش برای سطوح مختلف
• تنیس روی میز
• فوتسال
• برنامه ریزی ورزش در فضای سرپوشیده و روباز
• تیراندازی
• برنامه ریزی تمرین دادن
• شطرنج
• پیشگیری از آسیب های ورزشی
• دارت تکواندو
• جدول نویسی مسابقات ورزشی
• اسکیت
• کاراته
• پینت بال
• بدنسازی مدرن

نکات تکمیلی و توصیه های مهم

ورود به رشته تربیت بدنی، همچون هر مسیر تحصیلی دیگری، نکات ظریف و مهمی دارد که آگاهی از آن ها می تواند به داوطلبان کمک شایانی کند تا با دیدی بازتر و آمادگی کامل تر، قدم در این راه بگذارند. این توصیه ها، حاصل تجربه بسیاری از دانشجویان و متخصصان این حوزه است و به شما در تصمیم گیری بهتر کمک می کند.

اهمیت مطالعه دقیق دفترچه های راهنما و پیگیری اطلاعیه های رسمی سازمان سنجش و دانشگاه ها را دست کم نگیرید؛ این اسناد مرجع اصلی برای تمامی شرایط و ضوابط هستند و هرگونه غفلت از آن ها می تواند منجر به از دست رفتن فرصت ها شود. نابرده رنج، گنج میسر نمی شود و این رنج شامل تلاش برای کسب اطلاعات دقیق نیز می شود.

• اهمیت معدل در پذیرش بدون کنکور: برای پذیرش در رشته تربیت بدنی بدون کنکور (بر اساس سوابق تحصیلی)، معدل دیپلم نقش بسیار مهمی ایفا می کند. دانشگاه ها، به دلیل رقابت در تکمیل ظرفیت ها، عموماً داوطلبان با معدل بالاتر را در اولویت قرار می دهند. پس اگر به این شیوه فکر می کنید، تلاش برای ارتقاء معدل دیپلم از اهمیت بالایی برخوردار است.
• آزمون عملی در برخی دانشگاه ها: اگرچه برای پذیرش بدون کنکور در بسیاری از دانشگاه ها آزمون عملی ضروری نیست، اما برخی از واحدهای دانشگاهی آزاد یا سایر مراکز ممکن است برای سنجش آمادگی جسمانی، یک آزمون عملی اولیه برگزار کنند. این آزمون ها معمولاً شامل حرکات پایه ورزشی مانند دو سرعت، پرش طول، دراز و نشست، انعطاف پذیری و پرتاب توپ می شوند. پیش از ثبت نام، حتماً از شرایط اختصاصی هر دانشگاه مطلع شوید.
• آمادگی بدنی مستمر: برای قبولی در رشته تربیت بدنی، آمادگی بدنی صرفاً محدود به روزهای نزدیک آزمون عملی نیست، بلکه یک آمادگی مستمر و همیشگی نیاز است. حتی اگر رتبه خوبی در آزمون کتبی کنکور کسب کرده اید یا معدل بالایی دارید، بدون آمادگی جسمانی کافی، نمی توانید در آزمون های عملی موفق شوید. این رشته ذاتاً به افراد فعال و با بنیه جسمانی خوب نیاز دارد.
• محدودیت پذیرش خانم ها در برخی واحدها: در برخی از واحدهای دانشگاهی، به ویژه در شهرهای کوچک تر که امکانات و زیرساخت های ورزشی کافی برای تفکیک جنسیتی وجود ندارد، پذیرش دانشجویان خانم در رشته تربیت بدنی ممکن است محدودتر باشد. توصیه می شود داوطلبان خانم حتماً برای انتخاب رشته، لیست دقیق دانشگاه ها و ظرفیت های پذیرش را بررسی کرده و با مشاوران تحصیلی مشورت کنند.
• معدل و زمان برگزاری آزمون فرهنگیان: برای ورود به رشته تربیت بدنی در دانشگاه فرهنگیان، داشتن حداقل معدل دیپلم 14 اهمیت زیادی دارد. همچنین، برخلاف کنکور سراسری که در دو نوبت برگزار می شود، آزمون و مصاحبه دانشگاه فرهنگیان معمولاً سالی یکبار است و باید به زمان بندی آن توجه ویژه داشت.
• مشاوره با کارشناسان تحصیلی: در طول مسیر پر پیچ و خم انتخاب رشته و آماده سازی برای آزمون ها، مشاوره با کارشناسان تحصیلی و مربیان متخصص می تواند چراغ راه شما باشد. آن ها می توانند شما را در انتخاب بهترین مسیر، برنامه ریزی درسی و ورزشی، و غلبه بر چالش ها یاری کنند.

به یاد داشته باشید که موفقیت در این مسیر، ترکیبی از تلاش علمی، آمادگی جسمانی و هوشمندی در کسب اطلاعات است. هر قدمی که آگاهانه و با برنامه ریزی برداشته شود، شما را به هدفتان نزدیک تر خواهد کرد.

سوالات متداول

آیا برای رشته تربیت بدنی کنکور جداگانه برگزار می شود؟

خیر، کنکور مجزایی با عنوان کنکور تربیت بدنی وجود ندارد. داوطلبان برای ورود به این رشته از طریق دانشگاه های سراسری و فرهنگیان، باید در کنکور سراسری یکی از رشته های نظری (ریاضی، تجربی یا انسانی) شرکت کنند و پس از کسب رتبه لازم، برای آزمون عملی و مصاحبه اقدام نمایند.

آیا می توان بدون کنکور وارد رشته تربیت بدنی شد؟

بله، امکان پذیرش بدون کنکور در رشته تربیت بدنی در برخی دانشگاه ها مانند دانشگاه آزاد، پیام نور و علمی کاربردی وجود دارد. این پذیرش معمولاً بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) صورت می گیرد و نیازی به شرکت در کنکور سراسری یا آزمون عملی ندارد (البته توصیه می شود برای هر دانشگاه به صورت جداگانه بررسی شود).

حداقل قد برای ورود به رشته تربیت بدنی چقدر است؟

حداقل قد برای ورود به رشته تربیت بدنی در هنرستان ها و به ویژه دانشگاه فرهنگیان، معمولاً 165 سانتی متر برای آقایان و 158 سانتی متر برای خانم ها در نظر گرفته می شود. برای سایر دانشگاه ها (مانند آزاد و پیام نور)، این شرط ممکن است متفاوت باشد یا وجود نداشته باشد، اما برای فعالیت های ورزشی، تناسب اندام همیشه یک مزیت محسوب می شود.

آیا عینکی ها می توانند در رشته تربیت بدنی تحصیل کنند؟

پذیرش افراد عینکی بستگی به میزان ضعف بینایی و نوع دانشگاه دارد. برای دانشگاه فرهنگیان و برخی مراکز دولتی، معیارهای مشخصی برای حداقل قدرت بینایی (با عینک و بدون عینک) وجود دارد. درجات خفیف معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند، اما ضعف بینایی شدید ممکن است مانع پذیرش شود. توصیه می شود این مورد را در معاینات پزشکی قبل از آزمون بررسی کنید.

معدل لازم برای قبولی در تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان چقدر است؟

برای ورود به رشته آموزش تربیت بدنی در دانشگاه فرهنگیان، معمولاً حداقل معدل کل دیپلم 14 (در برخی سال ها ممکن است 15) مورد نیاز است. علاوه بر معدل، کسب تراز مناسب در کنکور سراسری و موفقیت در مصاحبه و آزمون عملی نیز از شروط اصلی قبولی محسوب می شود.

آیا تاتو داشتن مانع قبولی در رشته تربیت بدنی می شود؟

در دانشگاه های دولتی و آزاد، معمولاً تاتو مانع بزرگی برای پذیرش در رشته تربیت بدنی نیست. اما در دانشگاه فرهنگیان و برخی مراکز دولتی با حساسیت های ویژه، تاتوهای بزرگ، غیرمتعارف و نمایان، به خصوص در بخش های قابل مشاهده بدن، ممکن است در مراحل گزینش و مصاحبه مورد بررسی قرار گیرد و در برخی موارد حساسیت زا باشد. بهتر است در این خصوص، آخرین اطلاعیه های رسمی را استعلام کنید.

هزینه آزمون عملی تربیت بدنی چقدر است؟

هزینه شرکت در آزمون عملی تربیت بدنی هر ساله توسط سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می شود. این مبلغ متغیر است و داوطلبان باید در زمان اعلام علاقه مندی به شرکت در آزمون عملی، این هزینه را از طریق سایت سازمان سنجش پرداخت کنند. علاوه بر آن، هزینه های جداگانه ای برای معاینات پزشکی و تست های سلامت نیز دریافت می شود.

آیا دیپلم فنی وحرفه ای/کاردانش می تواند وارد رشته تربیت بدنی شود؟

بله، داوطلبان دارای دیپلم فنی وحرفه ای یا کاردانش می توانند تحت شرایطی وارد رشته تربیت بدنی شوند. این افراد می توانند از طریق شرکت در کنکور سراسری رشته های نظری، یا در برخی دانشگاه ها (مانند آزاد و پیام نور) به شیوه بدون کنکور (بر اساس سوابق تحصیلی) اقدام کنند. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به گذراندن دروس جبرانی در دانشگاه داشته باشند.

آیتم های آزمون عملی تربیت بدنی چیست؟

آیتم های آزمون عملی تربیت بدنی معمولاً شامل سنجش قدرت، سرعت، استقامت، چابکی و هماهنگی می شوند. برخی از آیتم های رایج عبارتند از: بارفیکس درازکشیده، دراز و نشست، دریبل با توپ فوتبال و بسکتبال، پرش از روی موانع، راه رفتن روی چوب تعادل، پرتاب توپ مدیسن بال، دو 4 در 9 متر (رفت و برگشت)، حمل چوب و دو 250 متر. این آیتم ها ممکن است هر ساله با تغییرات جزئی همراه باشند و مشاهده فیلم های آموزشی پژوهشگاه تربیت بدنی توصیه می شود.

در نهایت، ورود به رشته تربیت بدنی مسیری جذاب و پربار است که نیازمند برنامه ریزی دقیق، تلاش مستمر و آگاهی کامل از تمامی شرایط و مراحل است. داوطلبان باید با فراهم آوردن آمادگی های لازم، هم در بعد تحصیلی و هم در بعد جسمانی، شانس موفقیت خود را افزایش دهند. با پشتکار و انتخاب صحیح مسیر، می توانند به اهداف والای خود در این حوزه دست یابند.