مقایسه عملکرد انسان و هوش مصنوعی در نبرد هوایی با F-۱۶
به گزارش خبرگزاری کندوج و براساس گزارش پدال در نبردهای هوایی یک درس مشهور وجود دارد. خلبان باید با مغز خود پرواز کند نه با عضلات! اگر او این قانون طلایی را رعایت کند طول عمر زیادی خواهد داشت. تکیه بیش از حد به عضلات باعث می شود شانس خلبان برای رسیدن به سن بازنشستگی و لذت بردن از باقی عمرش کم شود. در طول این سال ها فیلم های سینمایی همچون تاپ گان به خوبی توانسته اند جذابیت های نبردهای هوایی را به تصویر بکشند و توانایی های فیزیکی و ذهنی خلبان ها را نشان دهند. اما اگر داگ فایت بعدی بین دو خلبان واقعی نباشد چطور خواهد شد؟ این دقیقاً همان سناریویی است که آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا به اجرا گذاشته و می خواهد نتیجه اش را بررسی نماید. در واقع این موسسه اخیراً یک نبرد هوایی بین دو جنگنده F-۱۶ ترتیب داده است با این تفاوت که خلبان واقعی باید در مقابل هوش مصنوعی قرار گیرد. آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا چندی پیش اعلام کرد تست شبیه سازی X-۶۲A با الگوریتم های هوش مصنوعی در برابر یک جنگنده F-۱۶ با خلبان واقعی قرار گرفته است.
X-۶۲ نسخه ای بازنگری شده از جنگنده F۰۱۶ دو نفره است که با همکاری لاکهید مارتین توسعه می یابد. این جنگنده آزمایشی در سال ۲۰۲۲ به سیستم هوش مصنوعی مجهز شده و اولین تست های پروازی خود را در پایگاه هوایی ادواردز در کالیفرنیا انجام داد. در تست داگ فایت F-۱۶ با X-۶۲A جنگنده مجهز به سیستم هوش مصنوعی ابتدا کار را با مانورهای دفاعی شروع کرد اما با پیشرفت تست ها این جنگنده به حالت هجومی تغییر وضعیت داد تا بتواند سناریوهای نبرد هوایی واقعی با سرعت فراتر از ۱۹۰۰ کیلومتر در ساعت را شبیه سازی کند. در خلال تست ها جت مجهز به هوش مصنوعی به فاصله ۶۱۰ متری از F-۱۶ با خلبان واقعی رسید. این تست بخشی از برنامه های درگیری هجومی نزدیک بوده است. نکته مهم اینکه هوش مصنوعی تمامی این مانورها را بدون نیاز به هرگونه دخالت انسانی انجام داده است. پایگاه هوایی ادواردز با انتشار بیانیه ای می گوید:«X-۶۲A به صورت ایمن مانورها را انجام داده و توانایی مستقلی برای غیرفعال سازی هوش مصنوعی دارد. البته خلبان های تست مجبور نبودند در هیچ بخشی از تست های داگ فایت با جنگنده واقعی هوش مصنوعی را خاموش نمایند»
این اولین باری است که سیستم خودران مبتنی بر یادگیری ماشین در صنایع هوایی بکار گرفته می شود و به نظر می رسد کارشناسان حوزه دفاعی تقریباً اطمینان دارند که X-۶۲A می تواند روش هجومی قابل اعتنایی برای نبردهای هوایی آینده باشد. سرهنگ جیمز والپیانی فرمانده مدرسه آزمایش خلبانی می گوید:«ما اساساً با نمایش اینکه X-۶۲A چقدر می تواند به صورت ایمن و مسئولانه بکار گرفته شود اوضاع را تغییر داده ایم.»
اما به نظر می رسد داگ فایت هدف کلی این تست نبود بلکه صرفاً به عنوان مشکلی مطرح شد که نیازمند راه حلی قابل اثبات بوده است. بیل گری خلبان تست ارشد مدرسه خلبانی می گوید این تمرین بیشتر شبیه پلتفرمی بود تا شروع به تست سیستم های هوش مصنوعی خودران در هوا بکند. یکی از بزرگ ترین تفاوت ها بین سیستم های مدرن نبردهای هوایی و دیگر کاربری های خودران وسایل نقلیه این است که بر یادگیری ماشین تکیه می کند و در آن اثری از کدهای برنامه ریزی شده با دستورالعمل های عملیاتی نیست. دارپا با انتشار ویدئویی گفته که سیستم های مدرن نبردهای هوایی باعث شده اند یادگیری ماشین به یک واقعیت در هوا بدل شود.
نبرد هوایی و به ویژه داگ فایت بسیار خطرناک است و به همین دلیل بزرگ ترین مأموریت تیم موردبحث این بوده که نشان دهد آیا یادگیری ماشین می تواند تأثیرگذاری خود در چنین سناریوهای خطرناکی را ثابت کند یا خیر. در تست هایی که با نام آلفا داگ فایت شناخته شده و از سال ۲۰۲۰ استارت خورده اند هوش مصنوعی توسعه یافته توسط هیرون توانست یک خلبان باسابقه F-۱۶ را در داگ فایت های شبیه سازی شده به طور کامل شکست دهد؛ اما باید گفت ادغام تمامی مهارت ها با پروتکل های نبرد و ایمنی مناسب وظیفه آسانی نخواهد بود. پیشرفت پروژه X-۶۲A در این بازه زمانی قابل توجه بوده است. تنها در عرض چند سال این جت از تست های شبیه سازی شده به پروازهای موفقیت آمیز و نبردهای هوایی موفق در برابر خلبان های واقعی رسیده است. گفته می شود X-۶۲A می تواند به گونه ای برنامه ریزی شود که ویژگی های پرواز انواع مختلف هواپیماها را به نمایش بگذارد. بی شک اطمینان به توانایی های هوش مصنوعی و X-۶۲A نه تنها اطمینان خاطر تیم های توسعه دهنده بلکه مقامات دفاعی آمریکا را نیز در پی خواهد داشت.
فرانک کندال یکی از فرماندهان نیروی هوای آمریکا در ملاقات با سناتورهای این کشور اظهار داشت سوار یکی از F-۱۶ های خودران شده و کارایی آن را مشاهده کرده است. او می گوید به همراه یک خلبان در کابین حضور داشته و فقط شاهد به کارگیری تکنولوژی خودران بوده است. کندال خاطرنشان می سازد اصلاً نیازی به دخالت در امر پرواز این جنگنده نبود و همه کارها را خودش انجام می داد. البته پروژه X-۶۲A چیزی فراتر از تست توانایی های نبرد هوش مصنوعی است و ارتش آمریکا در حال برنامه ریزی برای تولید ناوگان کاملی از این هواپیماها به عنوان پشتیبان خلبان های انسان است. چنین جت هایی هزینه ساخت کمتری خواهند داشت و هدف نهایی نیز کاهش هزینه آن ها به یک چهارم هزینه تولید جنگنده F-۳۵ است.
۲۲۷۲۲۷