پیامدهای یک فاجعه بزرگ؛ مشکلات سلامتی و زیرساختی، ۶ ماه پس از زلزله‌ ترکیه

به گزارش کندوج به نقل از «ریلیف‌وب»، حادثه ششم فوریه ۲۰۲۳ برای میلیون‌ها نفر در جنوب شرق ترکیه و شمال‌غرب سوریه، خاطره‌ای تلخ و دردناک بود.

ابتدا دو زمین لرزه به بزرگی ۷.۷ و ۷.۶ ریشتر در فاصله ۹ ساعت مناطق جنوب شرق ترکیه را لرزاند و هزاران خانه را ویران کرد. این زلزله ها در ۱۱ استان ترکیه و کشورهای همسایه به ویژه سوریه نیز احساس شدند و در سوریه هم تلفات و خسارات قابل توجهی برجای گذاشت.

همچنین بنابر اطلاعات ثبت شده، در روزها و هفته‌های بعد نیز در مجموع ۲۵ هزار پس‌لرزه در همین نواحی به وقوع پیوست.

بر اثر این حادثه مرگبار و ویرانگر، هزاران ساختمان فروریخت، میلیون‌ها نفر خانه‌های خود را از دست دادند و در مناطقی از جنوب و جنوب شرق ترکیه بیش از ۵۰ هزار نفر جان باختند.

اکنون شش ماه بعد از وقوع این حادثه در ترکیه، برخی از کارشناسان همچنان نگران سلامت مردم آسیب‌دیده از این زلزله هستند.

آنها می‌گویند که در چنین شرایطی آلودگی‌های مختلفی پس از وقوع زلزله‌های بزرگ با خرابی‌های گسترده برجای می‌ماند که برای مردم می‌تواند زیانبار باشد. برای مثال در ترکیه همچنان انبوهی از قلوه سنگ، آزبست و فلزات سنگین در خیابان‌های شهرهای آسیب‌دیده به چشم می‌خورد و سلامت افراد را تهدید می‌کند.

به نوشته روزنامه «گاردین»، تل‌های بزرگی از آوار ناشی از ریزش ساختمان‌ها در نقاط مختلف مناطق آسیب دیده همچنان مشاهده می‌شوند و آنقدر بزرگ هستند که توپوگرافی خاص خود را دارند.

گرد و غبار ناشی از آوار، سلامت افراد را در رستوران‌های محلی و همچنین در اقامتگاه‌های موقت که زلزله‌زدگان پس از وقوع زمین لرزه در آنها اسکان داده شده‌اند، به خطر می‌اندازد.

«یلماز جان»، صاحب یک رستوران در این باره می‌گوید: آوار یک تهدید است. آوارها حاوی آزبست هستند و هنوز تکه‌هایی از اجساد افراد نیز در آن‌ها وجود دارند. ما نمی‌توانیم پنجره‌های رستوران را در هوای تابستان باز کنیم.

آزبست یا پنبه نسوز یا پنبه کوهی، در علم زمین‌شناسی به کانی نامهربان معروف است. این ماده سرطان‌زاست و استفاده آن در برخی کشورها ممنوع است.

ساکنان یک کمپ کانتینری که در فاصله چند متری از یک تپه آوار زندگی می‌کنند، می‌گویند که هنگام غروب‌ها که ماشین‌های بیشتری برای پاکسازی آوارها به محل می‌آیند، از کمپ بیرون نمی‌روند زیرا گرد و غبار زیادی کمپ آن‌ها را فرا می‌گیرد و می‌تواند موجب بروز عفونت چشم و مشکلات تنفسی شود.

دو زمین لرزه قوی اوایل ماه فوریه سال جاری میلادی (۲۰۲۳)، نقاط مختلف ترکیه و سوریه را لرزاند و بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۶۰ هزار کشته در دو کشور برجای گذاشته است.

در طول آواربرداری کامیون‌های انباشته از فلزات ارزشمند که از بقایای خانه‌های ویران شده بیرون کشیده شده‌اند در سراسر استان «هاتای» ترکیه به حرکت درمی‌آیند در حالی که هزاران ساختمان آسیب دیده تخریب می‌شوند و گرد و غباری ایجاد می‌کنند که کل خیابان‌ها را می‌پوشاند.

پس از گذشت شش ماه از فاجعه زمین لرزه در ترکیه، مردم هاتای اکنون باید با عواقب پس از آن و اثرات درازمدت زیست محیطی و سلامت عمومی ناشی از پاکسازی آوار دست و پنجه نرم کنند. مردم زلزله‌زده اکنون درگیر نبردی تلخ با شرکت‌های خصوصی هستند که مجوز می‌گیرند تا آوارها را در رودخانه‌ها، طبیعت و اراضی حیات وحش و حتی در مناطق مسکونی تخلیه کنند.

برخی کارشناسان معتقدند که نگرانی مردم محلی در مورد آزبست که یک ماده سرطان‌زا است، بی‌مورد نیست. دو ماه پیش، تیمی از اتاق مهندسان محیط زیست ترکیه (CMO) هشت نمونه زباله‌ را در سراسر هاتای تجزیه و تحلیل کردند و شواهدی از آزبست در همه آنها یافتند. در چهار مورد، آنها توانستند «کریزوتیل»، یکی از رایج ترین اشکال آزبست را شناسایی کنند که در سال ۲۰۱۰ در ترکیه ممنوع شد اما معمولاً در سقف‌ها و خانه‌هایی که قبل از اعمال ممنوعیت ساخته شده بودند، استفاده می‌شدند.

شرکت‌هایی که آوارها را تفکیک کرده و مواد آن‌ها را جدا می‌کنند، موظفند برای جلوگیری از انتشار گرد و غبار، آب روی آوار اسپری کنند اما چنین اقدامات احتیاطی به ندرت در هاتای قابل مشاهده است.

اتاق مهندسان محیط زیست ترکیه (CMO) به هر کسی که در نزدیکی آوارها زندگی می‌کند، توصیه می‌کند که از ماسک استفاده کنند و هشدار می‌دهد که مردم منطقه در سال‌های آینده با مشکلات بهداشت عمومی بسیار جدی به دلیل شیوه‌های ضعیف در مدیریت پسماند مواجه خواهند شد و در عین حال آلودگی و تخریب محیط زیست نیز رخ خواهد داد.

«اجویت آلکان»، یک وکیل ساخت و ساز در این باره می‌گوید: آوارها حاوی هر چیزی است که می توانید تصور کنید: از نفت و زباله‌های پزشکی گرفته تا تکه‌های اجساد و لاشه حیوانات خانگی. هر چیزی که می توانست در یک خانه باشد، خراب شده و به اینجا منتقل شده است.

آلکان از این واقعیت انتقاد می‌کند که مقامات محلی سرعت را بر ایمنی در پاکسازی اولویت می‌دهند.

وی اظهار کرد: اول، مقامات به ما گفتند که مکان‌های فعلی برای تخلیه آوار موقتی هستند و بعد از مدتی آن را به جای دیگری منتقل می‌کنند اما به نظر نمی‌رسد که آنها آن را به جایی ببرند و برنامه‌ای برای این انتقال ندارند.

برآوردهای اولیه سازمان ملل (UN) حاکی از آن است که زمین‌لرزه‌ها تا ۲۱۰ میلیون تن آوار تولید کرده‌اند و در عین حال مقامات ترکیه نیز گفته‌اند که حداقل ۲۰۰ هزار ساختمان در این حادثه تخریب شده است. استان هاتای ترکیه یکی از استان‌هایی است که به شدت تحت تاثیر این زمین‌لرزه‌ها قرار گرفته است.

«ساواش»، یک پزشک می گوید که از محتویات آوارها به ویژه ریزذرات مضر و آزبست، آگاه و درباره آن نگران است.

وی می‌گوید: این یک موضوع بسیار پیچیده است. از یک طرف، مردم می خواهند به زندگی عادی خود بازگردند و ما باید سریعا از شر ساختمان‌های ویران شده خلاص شویم. از طرفی هیچ مکان ایده‌آلی برای تخلیه آوار وجود ندارد. با این حال، آوارها باید با دقت بیشتری برداشته شوند و آسیب کمتری به محیط زیست و زندگی افراد وارد شود.

مشکل برخی زلزله‌زدگان در دسترسی به آب شرب سالم

همچنین بر اساس گزارش انجمن پزشکی شهر «انطاکیه»، تنها ۱۰ درصد مردم این شهر به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند. هر چند دولت ترکیه در ارسال موادغذایی کافی تا حدود زیادی موفق بوده ولی همچنان در تلاش است تا موانع توزیع کافی آب را رفع کند. در چنین شرایطی، گروهی همچنان ناگزیرند که آب آشامیدنی را از سوپرمارکت‌ها خریداری کنند یا آن دسته که هنوز بیکارند و عایدی مناسبی ندارند، به مصرف آب غیرشرب تن می‌دهند که همزمان با فرارسیدن گرمای تابستان، موجب شیوع بیماری‌های همه‌گیر در برخی مناطق شده است.  

بر اساس گزارش یورونیوز، در این میان دولت «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرده است که اولین سری از آپارتمان‌های مسکونی در حال ساخت در مناطق زلزله‌زده، دسامبر آینده به مردم تحویل داده خواهد شد. 

دولت، ۶۰ درصد هزینه‌های ساخت منازل مسکونی را تقبل کرده و زلزله‌زدگان نیز ۴۰ درصد باقیمانده را در قالب اقساط وام ۲۰ ساله پرداخت خواهند کرد. 

نگرانی از تاخیر در تامین زیرساخت‌های ضروری

اما جدا از بحث تامین مسکن مناسب برای زلزله‌زدگان، گروهی از مردم نگرانند که تامین زیرساخت‌های لازم از جمله خیابان‌ها، شبکه برق و گاز، اینترنت و آب در مناطقی که مجتمع‌های نوساز در حال ساخت است تا پایان سال ممکن نباشد.

تعدادی از مردم نیز در برابر زندگی در محله‌ها و مناطق جدیدی که در نزدیکی و مجاورت شهرهای ویران شده در حال ساخت هستند، مقاومت می‌کنند و می‌گویند که حاضر به ترک محله‌های پیشین خود نیستند. 

آنها همچنان در مجاورت خانه‌های پیشین خود که تخریب کامل و آواربرداری بخشی از آنها هنوز به اتمام نرسیده، زندگی می‌کنند؛ اقدامی که نگرانی‌ها در مورد ابتلای آنها به انواع بیماری‌ها از جمله سرطان به دلیل مجاورت مداوم با آزبست‌ را افزایش داده است.

زلزله ترکیه، بدترین بلای طبیعی اروپا در یک قرن اخیر

مدیر دفتر سازمان جهانی بهداشت (WHO) در اروپا می گوید که زمین لرزه های ترکیه «بدترین بلای طبیعی» در ۱۰۰ سال اخیر در این منطقه است.

به گزارش الجزیره، «هانس کلوگه»، مدیر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت در اروپا در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: ما شاهد بدترین فاجعه طبیعی در منطقه اروپایی سازمان جهانی بهداشت برای یک قرن بودیم.

یکی از ۵ تا ۱۰ زلزله بزرگ قاره‌ای در جهان

در همین حال، استاد زلزله شناسی دانشگاه ویکتوریا در بریتیش کلمبیای کانادا گفت: زمین لرزه های ویرانگر اخیر در ترکیه در بین «پنج یا ۱۰» مورد از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های قاره‌ای جهان قرار دارند که تاکنون ثبت شده‌اند.

به گزارش کندوج به نقل از اسپوتنیک، این کارشناس همچنین می‌گوید: ترکیب دو عامل «بزرگی» و «موقعیت» زمین‌لرزه‌ها در منطقه «پرجمعیت» ترکیه باعث شده تا این حادثه طبیعی منجر به مرگ هزاران نفر و برجای ماندن ویرانی‌های گسترده شود.

انتهای پیام