انکر بولت چیست و چه کاربردهایی دارد؟

همانطور که می‌دانید ابزارهای متنوعی برای انجام صنایع مختلف و پروژه‌های گوناگون اختراع و تولید می‌شوند. برخی از این ابزارها کوچک و برخی بزرگ هستند و به هر حال وجود آنها امری حیاتی برای ایمنی و نصب انواع سازه‌هاست. یکی این ابزارهای کوچک اما مهم انکر نام دارد که از آن برای نصب و محکم کردن انواع سازه‌های مهم همچون آسانسور، پله برقی و امثال آن‌ها استفاده می‌‌گردد که در درفک سازه رایان موجود میباشد. انکر بولت در انواع و متریال مختلفی تولید می‌شوند که نوع فلزی آن کاربرد بیشتری دارد. در این مطلب به توضیح انکر بولت، انواع و کاربردهای آن پرداخته شده است.

انواع انکر بولت

انکر بولت‌ها به طور کل در دو دسته انکر بولت شیمیایی و انکر بولت مکانیکی جای می‌گیرند. که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم:

انکر بولت شیمیایی

انکر بولت شیمیایی به عنوان چسب کاشت هم‌شناخته می‌شود و به جهت افزایش قدرت باربری بتن و ایجاد چسبندگی بیشتر بین بتن و میلگرد در بتن مسلح به کار گرفته می‌شود. انکر بولت‌‌های شیمیایی هیچ‌گونه محدودیتی برای کاشت ندارند و در هر قطر و عمقی می‌توان آن‌ها را به کار گرفت.

انکر بولت مکانیکی یا رول بولت Roll Bolt

همانطور که از اسمشان پیداست به گروهی از انکر بولت‌ها که به ‌صورت مکانیکی در حفره‌های درون بتن جای‌‌گذاری می‌شوند رول بولت یا انکر بولت مکانیکی گفته می‌شود. اجزای تشکیل دهنده انکربولت مکانیکی یا رول بولت شامل یک قطعه استوانه‌ای، مهره و واشر و یک پیچ رولی با سر مخروطی شکل است.

استاد بولت Stud Bolt

دسته‌ای دیگر از انکر بولت‌ها وجود دارند که به آنها استاد بولت گفته می‌شود. استاد بولت را با نام بولت نیز می‌شناسند و شکل آن به ‌صورت یک پیچ گل‌دار است که با مهره و واشر مونتاژ و اجرا می‌شود. بولت‌ها به ‌راحتی مونتاژ می‌شوند و هزینه تعمیر و نگهداری آنها کم است؛ به همین علت بسیار مقرون به صرفه بوده و علاوه بر آن باعث افزایش سرعت اجرای کار می‌شوند. با استفاده از بولت می‌توان زمان تحویل کار را تا حدود زیادی کم کرد. لازم به ذکر است که استاد بولت در دسته انکر بولت مکانیکی قرار می‌گیرد.

تفاوت بین انکر بولت و رول بولت

لغات انکر بولت و رول بولت اغلب به جای هم استفاده می‌شوند که کار صحیحی نیست. انکر در واقع همه انواع انکر بولت را چه شیمیایی و چه مکانیکی در بر می‌‌گیرد. ولی به طور کل انکر بولت به نوعی که شبیه به حرف L است اطلاق می‌شود. رول بولت هم همان نوعی از انکرهای مکانیکی به ‌شمار می‌رود که توضیح آن در مقاله آمده است.

روش ‌های گیرایی و عملکرد انکر بولت

چهار روش برای گیرایی انکر بولت در بتن یا متریال‌های دیگر وجود دارد که آنها را بررسی می‌کنیم:

در این روش انکر بولت پس از کاشت و نصب با مصالح پایه، اصطکاک پیدا کرده و بارهای متفاوتی را تحمل می‌کند. بیشتر انکر بولت‌های پلاستیکی یا رول پلاک و انکر بولت‌های فلزی که به آنها انکرهای انبساطی نیز گفته می‌شود به همین شکل عمل کرده و به‌ راحتی نصب می‌شوند.

روش چسبندگی یا Bonding

انکرهای شیمیایی با نام‌های چسب کاشت و چسب بتن نیز شناخته می‌شوند. عملکرد این روش بدین ترتیب است که انکر بولت پس از کاشت، باعث افزایش چسبندگی میلگرد با مصالح پایه شده و با اینکار ظرفیت باربری بتن افزایش پیدا می‌کند. مزیت این روش به روش‌های دیگر عدم محدودیت برای عمق و قطر انکر بولت است‌.

روش چفتی یا کلیدی Keying

در این روش با ایجاد حفره‌هایی درون مصالح پایه که غالبا بتن هستند انکر بولت گیرش پیدا می‌کند و مصالح پایه از قدرت باربری بالایی برخوردار شده، حتی ظرفیت دینامیکی آنها نیز چندین برابر می‌گردد. علاوه بر همه مواردی که ذکر شد، انکر بولت با این روش امکان کاشت در لبه مصالح را نیز دارد.

این روش ترکیبی انکر بولت هم به روش چفتی و هم به روش اصطکاکی با مصالح پایه گیرایی می‌یابد. بنابراین از نظر ظرفیت باربری و دینامیکی بسیار بالا است.

انکربولت را بر اساس چه ویژگی‌هایی انتخاب کنیم؟

فاکتورهای موثر در انتخاب نوع انکر بولت

عوامل متعددی در انتخاب نوع انکر بولت موثر هستند که به بررسی آنها می‌ پردازیم:

شرایط محیطی و آب‌ و هوایی

اینکه انکر بولت قرار است در چه محیطی استفاده شود امر مهمی به شمار می‌رود. عوامل جغرافیایی مثل شرایط آب ‌و هوایی میزان فسفات، میزان سولفات و همچنین وجود رطوبت و مواد خورنده مثل اسید و نمک بر انتخاب نوع انکر بولت تاثیر مستقیم می‌گذارند. محل نصب انکر بولت مثل پالایشگاه‌ها و خانه‌های حاشیه دریاها که میزان نمک بسیار بالایی دارند، همچنین تصفیه ‌خانه‌ها، نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها نیز عواملی تأثیرگذار بر انتخاب انکر بولت هستند.

انکر بولت از متریال مختلفی همچون فلز، پلاستیک و مواد شیمیایی تولید می‌شود؛ حتی نوع پوشش آن می‌تواند گالوانیزه سرد یا گرم و استیل ضدزنگ باشد که با توجه به شرایط محیطی و آب‌ و هوایی نوع و متریال خاصی انتخاب می‌شود. هدف از متناسب بودن انکربولت با محیطی که قرار است در آن نصب شود افزایش استحکام و دوام آن است.

جهت آگهی از قمیت و خرید انواع بست و ساپورت مدولار تاسیسات، انواع بست لوله، پروفیل های تاسیسات، انکر بولت های مکانیکی، سینی کابل و …. از تولید کننده و توزیع کننده با شماره 09121454305 در تماس باشید

میزان بار

میزان باری که انکر بولت می‌تواند تحمل کند، بین ۱۰ تا ۱۵۰۰۰ است. بنابراین بسته به نوع کاربرد و محل آن انکربولت با میزان بار موردنظر انتخاب می‌شود.

نوع بار

به طور کلی بارهایی که به انکربولت وارد می‌شوند به دو دسته بارهای استاتیکی و بارهای دینامیکی تقسیم می‌گردند:

بارهای استاتیکی

مجموعه بارهای ایستا و ثابتی هستند که در طول زمان، بدون تغییر به سازه وارد می‌شوند. وزن مرده، وزن سازه، تعداد ظرفیت نفرات و بار تجهیزات نصب شده، نمونه‌ای از بارهای ایستا هستند که معمولا همه انکر بولت‌ها این بارها را تحمل می‌کنند.

بارهای دینامیکی

بارهای دینامیکی یا پویا مجموعه بارهایی هستند که در طول زمان کم و زیاد شده و بر سازه تاثیر می‌گذارند. خود بارهای دینامیکی به سه دسته شوک، زلزله و خستگی تقسیم می‌شوند.

1. شوک: باری که به‌ صورت ناگهانی به سازه وارد می‌شود و بخشی از آن را نابود می‌کند. انفجار، برخورد با جسم سخت و تخریب بخشی از سازه مثال‌هایی از شوک و بارهای دینامیکی هستند.
2. زلزله: این نوع بار دینامیکی باعث لرزش سازه و تخریب کلی یا جزئی آن می‌شود.
3. خستگی: عبور و مرور تجهیزات، رفت و آمد افراد، انواع ماشین ‌آلات در حال کار و موتورهای برقی، بارش باران و برف و امثال اینها به عنوان بارهای دینامیکی بر سازه مورد نظر به مرور زمان تاثیر می‌گذارند.

قطر انکر بولت و عمق کاشت

قطر و عمق انکر بولت بر اساس فاصله انکر بولت‌ها از همدیگر، دلیل نصب و اجرای انکر بولت، سوراخ‌های موجود بر مصالح پایه و تجهیزات نصب کننده انکر بولت تعیین می‌شود. لازم به ذکر است که عمق کاشت انکر بولت رابطه مستقیم با میزان و نوع باربری دارد. البته فاکتورهایی همچون ضخامت مصالح پایه، مجوز آیین‌ نامه‌های موجود و دلیل اجرای انکر بولت را نباید نادیده گرفت.

لازم به ذکر است که در صورت بیشتر بودن میزان بار وارده بر انکر بولت، می‌توان با افزایش عمق، میزان بار انکر بولت را افزایش داد و بالعکس اگر میزان بار وارده بر انکر بولت کمتر باشد با کاهش دادن عمق انکر بولت، می‌توان به نتیجه مطلوب رسید. با توجه به این اظهارات، تغییر عمق کاشت فقط در مورد انکر بولت‌های شیمیایی امکان‌ پذیر است و انکر بولت‌های مکانیکی این قابلیت را ندارند.

نوع مصالح پایه

یکی دیگر از فاکتورهای موثر بر انتخاب انکر بولت نوع مصالح پایه است. مصالحی همچون انواع مختلف بتن سخت، سبک، متخلخل، ترک‌دار، هوادار و غیره. همچنین سنگ‌های طبیعی، سرامیک، سفال، گرانیت و غیره قابلیت این را دارند که به انکر بولت مجهز شوند. ولی هر کدام از مصالح پایه نوع خاصی از انکر بولت را می‌پذیرد که با توجه به آن انتخاب می‌شود.

فاصله انکر بولت از لبه مصالح پایه و فاصله دو انکر بولت از هم

هر نوع از انکر بولت‌ها با توجه به نوع، میزان بار، عمق کاشت و غیره می‌بایست در فاصله خاصی از هم قرار گرفته و همچنین فاصله هر انکر بولت از لبه مصالح متفاوت بوده و بستگی به نوع مصالح و نوع انکر بولت دارد.

شرایط اجرا

به طور کلی انکر بولت‌ها به دو روش اجرا می‌‌شوند:

1. روش محکم کردن از طریق پیچ و مهره که در آن صفحه فلزی یا پلیت و انکر بولت همزمان با هم نصب و پیچ و مهره می‌شوند.
2. روش پیش آماده‌سازی که در آن ابتدا انکر بولت نصب شده و بعد از آن بقیه تجهیزات مثل میلگردها، آرماتور، پلیت و غیره در زمان دیگری نصب و اجرا می‌‌شوند.

کاربردهای انکر بولت

انکر بولت، کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارد که در اینجا به برخی از این کاربردها اشاره‌‌ای می‌کنیم:

• نصب پارتیشن و طراحی انواع پارتیشن اداری دوجداره و تک‌ جداره
• اجرای انواع سقف کاذب با انواع مختلف متریال
• نصب لوازم و سرویس‌های بهداشتی در ساختمان‌های مختلف
• کمک به نصب و اجرای تجهیزات بیمارستانی که باید روی سقف و دیوار نصب شوند.
• کمک به ساخت پنل‌‌های پیش‌ساخته بتنی که این پنل‌ها برای ساخت انواع دیوارها و سقف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• کمک به نصب و اجرای نمای فلزی ساختمان که با استفاده از آهن‌کشی نما صورت می‌گیرد.
• استفاده از انکر بولت‌ها جهت نصب پلیت‌های آهن‌کشی آسانسور و پله برقی که اینکار به جهت نصب ریل صورت می‌پذیرد.
• کاربرد انکر بولت در مهار داربست فلزی مشاهده می‌شود. انکر بولت در این عملیات برای اتصال پایه‌ها و ستون‌ها و همچنین اتصال پلیت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• سیستم لوله‌ کشی و کانال ‌کشی یکی دیگر از مواردی است که استفاده از انکر بولت‌ها در آن دیده می‌شود. انکر بولت‌ها در اینجا برای نصب و محکم کردن نگهدارنده‌ها و پوشش‌ها کاربرد دارند.
• برای ساخت انواع تجهیزات و ماشین ‌آلات صنعتی و کارخانه‌ای از انکر بولت استفاده می‌گردد.
• به جهت ریل‌گذاری خطوط مترو و راه‌ آهن از انکر بولت‌ استفاده می‌کنند. برای این ‌کار ریل‌های آهن به چوب‌‌ها و به زمین بولت می‌شوند.
• یکی دیگر از کاربردهای انکر بولت در نصب انواع جرثقیل‌های سقفی است.
• برای نصب و اجرای تجهیزات بنادر که برای جابجایی انواع کانتینرها عمل می‌‌کنند از انکر بولت استفاده می‌شود.
• برای نصب انواع دکل‌های فلزی و بتنی مثل دکل‌های مخابراتی و برقی از انکر بولت بهره می‌گیرند.
• ساخت آشیانه هواپیما نیز یکی دیگر از موارد کاربرد انکر بولت در صنایع هواپیماسازی است.

مواردی که ذکر شدند تنها بخش کوچکی از کاربردهای انکر بولت به شمار می‌روند و کاربرد این ابزار بسیار گسترده‌تر و وسیع‌تر از آن است که در یک مقاله ذکر شود.

عوامل تاثیرگذار بر طراحی انکر بولت

طراحی انکر بولت می‌تواند سفارشی باشد و با توجه به نیاز مصرف کننده، شکل و اندازه آن طراحی شود. طراحی این ابزار به عوامل زیادی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:

• راستای بار که می‌تواند کششی یا برشی باشد؛
• نوع بار که می‌تواند استاتیکی یا دینامیکی باشد؛
• میزان بار وارد آمده بر سازه؛
• میزان بار وارده بر خود انکر بولت؛
• نوع مصالح پایه؛
• فاصله انکر بولت‌ها از هم و از لبه مصالح پایه (باید توجه داشت که فاصله انکر بولت‌‌ها نباید از فاصله تعیین شده به هم کمتر باشد و نباید بیش از حد مجاز به لبه مصالح پایه نزدیک باشند.)
• عمق کاشت انکر بولت
• میلگردهای مسلح کننده بتن که جلوی تنش ناشی از تداخل دو انکر بولت را می‌گیرند.
• بتن ترک‌دار که این نکته را باید متذکر شد انکر بولت‌ها نباید نزدیک به ترک‌ها اجرا شوند، زیرا میزان بار آن کاهش پیدا می‌کند.
• رفتار انکر بولت در هنگام آتش‌‌سوزی

وبسایت رسمی fischer بزرگترین تولید کننده انکر بولت در المان