آیا قانونی برای برخورد با باغ وحش های متخلف وجود دارد؟

به گزارش کندوج هر چند وقت یک بار تصاویر ناراحت کننده ای از وضعیت حیوانات برخی باغ وحش های کشور و یا مرگ و میر بعضی گونه های جانوری در این مراکز منتشر می شود. در روزهای گذشته دو باغ وحش استان تهران خبرساز شدند که واکنش سازمان حفاظت محیط زیست را به دنبال داشت. یکی از آن ها باغ وحش صفادشت بود که حیوانات مختلفی مانند گوشتخواران علفخواران خزندگان پرندگان و آبزیان در آن نگهداری می شوند. این باغ وحش طی سال های اخیر خبرساز بوده است و گونه های مختلفی مانند ببر زرافه گورخر و شیردریایی در این مجموعه تلف شده اند. اخیرا هم یک توله شیر در این باغ وحش دچار آسیب دیدگی و به منظور معاینه و سیر مراحل درمانی به یکی از مراکز دامپزشکی تهران منتقل شد. ۱۵ مهرماه نیز پلمب دوباره باغ وحش صفادشت رسانه ای شد.

از سوی دیگر در باغ وحش ارم که عضو اتحادیه باغ وحش های اروپاست اتفاقی نادر رخ داد. ۲۷ شهریور «آرش» – شیر نر آفریقایی باغ وحش ارم – برای حفاظت از جفت خود به سمت میله های قفسه حمله کرد. شدت حمله به حدی بود که توانست شیشه قفس را خرد کند. برخی از کارشناسان معتقد بودند جنس شیشه قفس شیر مرغوب و مناسب جایگاه نگهداری حیوانات نبود.

غلامرضا ابدالی – مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست – در واکنش به وضعیت این دو باغ وحش به کندوج گفت: علت شکسته شدن شیشه قفس شیر باغ وحش ارم با یک ضربه در حال بررسی است و بعد با متخلفان برخورد خواهیم کرد. با مستاجر کنونی باغ وحش صفادشت هم رخورد قانونی خواهیم کرد چراکه سهل انگاری های عدیده ای در قبال حیوانات داشته است که قابل گذشت نیست.

او با اشاره به رتبه بندی باغ وحش های کشور اظهار کزد: به باغ وحش ها و مراکزی که به علت عدم رعایت استانداردها امتیازات کمی در رتبه بندی به دست آورده اند مهلتی برای رفع مشکلات داده می شود. اگر باغ وحشی پس از پایان مهلت زمانی همچنان فاقد استانداردهای لازم باشد به هیچ وجه به آن رحم نخواهیم کرد و با چنین مراکزی مماشات نمی کنیم و به سرعت بر اساس قوانین موجود با آنها برخورد و در صورت لزوم پلمب می کنیم.

بیشتر بخوانید:

در باغ وحش های ایران چه خبر است؟

چرا «آرش» شیشه محل نگهداری اش را خرد کرد؟

بسیاری از باغ وحش های کشور استاندارد نیستند

برخورد محیط زیست با تخلف دو باغ وحش

محمد داسمه – حقوقدان و فعال محیط زیست – درباره دستورالعمل ها و قوانین موجود برای برخورد با تخلفات باغ وحش ها به کندوج گفت: سازمان حفاظت محیط زیست سال ها پیش دستورالعملی را خطاب به تمام ادارات کل محیط زیست استان ها و تمام باغ وحش ها ابلاغ کرد. براساس آن اجرای هرگونه حرکات نمایشی در باغ وحش ها ممنوع است چراکه میل به نگهداری حیوانات را در خانه بیشتر می کند و این کار باعث افزایش قاچاق حیات وحش غفلت از آموزش و نادیده گرفته شدن حفاظت و رفاه حیوانات در باغ وحش ها می شود.

این فعال محیط زیست در ادامه با بیان اینکه این دستورالعمل بدون اینکه رسانه ای شود به باغ وحش ها ابلاغ شد و در دسترس مردم قرار نگرفت اظهارکرد: در این شرایط بسیاری از اقشار جامعه از وجود این دستورالعمل اطلاع ندارند و نمی دانند چه اقداماتی در باغ وحش ها تخلف است این در حالیست که انتشار عمومی دستورالعمل منجر به نظارت مردمی می شد و مردم می توانستند در کنار سازمان حفاظت محیط زیست نقش نظارتی ایفا کنند.

او اضافه کرد: در عمل هم هیچ نظارتی صورت نگرفت. این وضعیت به مدیر خاصی ربطی ندارد. در واقع سازمان حفاظت محیط زیست در سال های متمادی نظارت بر باغ وحش ها را رها کرد.

داسمه عنوان کرد: اتحادیه باغ وحش های اروپا به عنوان یک مرجع تخصصی و قابل قبول سازمان های محیط زیست و جامع علمی در دنیا در سال های پیش بیانیه ای را در اعتراض به نحوه نگهداری حیات وحش در باغ وحش های ایران صادر و از این وضعیت انتقاد کرد.

تخلفات باغ وحش ها و تبعاتش

این فعال محیط زیست با اشاره به برخی تخلفات باغ وحش ها طی سال های اخیر اظهار کرد: تصاویر و گزارش های متعدد تخلفات باغ وحش ها نشان می دهد که در این مراکز در ازای دریافت مبالغی اجازه لمس کردن و غذا دادن به حیوانات به بازدید کنندگان داده می شود و این کار ترویج پیدا کرده است؛ از لمس مارها تا در آغوش کشیدن جگوار خوراکی دادن به شیر به خصوص در باغ وحش صفادشت چه از سوی سلبریتی ها و چه از سوی مردم عادی انجام می شود.

او  تاکید کرد: این اقدامات مصداق حیوان آزاریست. اجرای حرکات نمایشی مثل روی دوش انداختن مار یا در آغوش کشیدن جگوار و …  تبعات دیگری هم دارد و میل نگهداری از حیوانات بزرگ به عنوان یک کالای گرانبها را در خانه به خصوص در خانه متمولان بیشتر می کند. گزارش ها و تصاویر زیادی داریم که متاسفانه این حیوانات تبدیل به حیوانات اهلی شده اند و در منازل نگهداری می شوند.

داسمه به ذکر مثالی از باغ وحش های متخلف پرداخت و گفت: در سال های اخیر هفت حیوان ارزشمند از جمله دو گورخر یک ببر و دو زرافه را در باغ وحش صفادشت از دست دادیم. سازمان حفاظت محیط زیست باید جلوی تبلیغات گسترده باغ وحش صفادشت را می گرفت. نوع تبلیغات روی بیلبوردها ترویج اجرای حرکات نمایشی حیوانات بود بنابراین طبق دستورالعمل خود سازمان حفاظت محیط زیست باید این تبلیغات جمع آوری شود.

او ادامه داد: مشکلات تا جایی که پیش رفت که باغ وحش صفادشت در پاسخ به نقد فعالان محیط زیست به صراحت حرکات نمایشی را تخلف ندانست. مدیریت باغ وحش صفادشت زمانی از مواضعش عقب نشینی کرد که شبکه ملی سمن های محیط زیستی و منابع طبیعی کشور دستورالعمل سازمان حفاظت محیط زیست را به پیوست شکایت خودش به مرجع قضایی ارسال کرد.

داسمه با بیان اینکه تخلف ها تنها در باغ وحش صفادشت رخ نداده است خاطرنشان کرد: طی سال های اخیر شاهد تخلف های متعددی در باغ وحش هویزه در استان خوزستان باغ وحش استان فارس و باغ وحش استان خراسان رضوی هستیم. 

لزوم بازنگری دستورالعمل نگهداری از حیوانات در باغ وحش ها

این حقوقدان تاکید کرد: در این شرایط ضروریست که دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دستورالعمل و ضوابط کلی یکسان و لازم الاجرا را برای تمام باغ وحش ها به روز و ابلاغ کند و ضمانت اجرای روشن و شفافی در قبال تخلفات احتمالی داشته باشد. مفاد دستورالعمل هم به صورت عمومی منتشر شود و در ادامه با تمام باغ وحش هایی که از دستورالعمل تخطی می کنند برخورد کنند.

داسمه در پایان درباره تاثیر رتبه بندی در استاندارد شدن باغ وحش ها ادعا کرد: بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر بنا بر رتبه بندی باشد ۹۹ درصد باغ وحش های ایران شرایط حداقلی و استانداردهای معمولی را هم ندارند. به عنوان مثال باغ وحش هویزه مشکل آب دارد و محل نگهداری حیواناتش غیر استاندارد و غیر علمی است. متاسفانه به تاریکخانه ای تبدیل شده و مسئولان باغ وحش اجازه فیلمبرداری به بازدیدکنندگان نمی دهند چون تبعات آن را به خوبی متوجه هستند.

انتهای پیام