نحوه محاسبه مهریه در اجرای ثبت

مهر ماه 1401

خواندن این مطلب 11 دقیقه زمان میبرد

مروری بر روش های مطالبه مهریه از شوهر

مطالبه مهریه از اجرای ثبت یکی از راه‌های مطالبه مهریه از شوهر است که توسط وکیل خانواده انجام میشود. در این روش زن می‌تواند قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه کند و تقاضای صدور اجرائیه کند. دفتر ازدواج با ارسال ابلاغیه از مرد میخواهد که ظرف مدت 10 روز نسبت به معرفی اموال خود اقدام کند سپس با اجراییه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند. در این روش زوجه باید هزینه اجرایی را هم که برابر با نیم عشر دولتی است پرداخت ‌کند که بعدا این هزینه از شوهر گرفته خواهد شد.برای اجرای مهریه مالی اعم از وجه نقد یا مال منقول (ماشین، موبایل یا…) و یا مال غیر منقول (ملک) توقیف می‌شود البته به شرط اینکه جزو مستثنیات دین نباشد.

مراحل اجرای مهریه ازطریق اجرای ثبت:

۱- مراجعه به دفترخانه محل ثبت عقد و ارائه قباله ازدواج.

۲- مراجعه به اداره ثبت محل با همراه داشتن اجراییه صادره از دفترخانه.

۳- پرداخت نیم عشر دولتی: بابت اجرای اسناد رسمی نیم عشر مبلغ اجراییه گرفته می‌شود نیم‌عشر مزبور را حق‌الاجرا می‌گویند. (ماده ۱۳۱ قانون ثبت) حق‌الاجرا حقی است به صورت پول که دولت از بابت اجراییه اسناد رسمی می‌گیرد که پنج درصد مبلغ اجراست.

۴- معرفی اموالی برای توقیف. به موجب آیین نامه اجرایی اداره ثبت، معرفی مال جهت توقیف، ۱۰ روز پس از ابلاغ اجراییه است.

پرداخت نیم عشر دولتی:

بابت اجرای اسناد رسمی نیم عشر مبلغ اجراییه گرفته می‌شود نیم‌عشر مزبور را حق‌الاجرا می‌گویند. (ماده ۱۳۱ قانون ثبت) حق‌الاجرا حقی است به صورت پول که دولت از بابت اجراییه اسناد رسمی می‌گیرد که پنج درصد مبلغ اجراست.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه وجه نقد:

مطابق با قانون، مهریه وجه نقد به نرخ روز محاسبه می شود و زوج مکلف به پرداخت است.

لازم به ذکر است که بگوییم اگر زوج فوت کند صرفا تا تاریخ فوت شوهر مهریه به نرخ روز محاسبه می شود، ثانیا ملاک، نرخ روز پرداخت مهریه توسط شوهر است و نه تاریخ اقامه دعوی و تقدیم دادخواست توسط زوجه.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه سکه:

می دانیم که مهریه می تواند سکه بهار آزادی یا سکه امامی باشد، نیم سکه یا حتی ربع سکه باشد. همه اینها وابسته به توافق زن و شوهر است. مهریه می تواند طلا هم باشد.به طور کلی هر چیزی که مالیت از نظر عرف داشته باشد یعنی عقلا وجهی بابت آن می پردازند، به عنوان مهریه امکان توافق بر آن وجود دارد.

گرفتن مهریه و ادامه زندگی:

زوجه می تواند هر وقت که بخواهد حتی بدون درخواست طلاق و حتی در منزل شوهر، مطالبه مهریه از شوهر کند.مهریه میتواند هر چیزی اعم از سکه،طلا،اموال منقول ویا غیر منقول باشد.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه عقد موقت:

غالبا صیغه نامه های ازدواج موقت سند عادی است. حتی اگر در دفتر ازدواج تنظیم شده باشد مگر اینکه به صورت رسمی ثبت شده باشد اما به هر حال مهریه مندرج در آنها قابل مطالبه از طریق دادگاه است. و زوجه عقد موقت چه در مدت نکاح باشد چه تمکین کرده باشد یا خیر و چه اینکه مدت تمام شده باشد، حق دارد مطالبه مهریه از شوهر کند. به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اجرای ثبت نیازمند سند رسمی نکاح موقت است.

مزایای مطالبه مهریه ازطریق اجرای ثبت:

در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، زن پس از تشکیل پرونده می تواند نسبت به ممنوع الخروجی مرد اقدام نماید، در صورتی که در دادگاه ممنوع الخروج شدن مرد، منوط به صدور حکم و قطعی شدن دادنامه محکومیت وی است. در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت فقط حق الاجرا تعلق می گیرد که میزان آن ۵% پنج درصد مبلغ مورد اجراست و از کسی که اجرائیه بر علیه اوست ( زوج ) گرفته می شود، ولی مطالبه مهریه در دادگاه زن باید نسبت به پرداخت هزینه دادرسی اقدام کند میگوید:اگر زن از پرداخت هزینه دادرسی جهت مطالبه مهریه ناتوان باشد میتواند دادخواست اعسار خود را تقدیم دادگاه نماید.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت بسیار سریعتر از دادگاه است، ولی در دادگاه مدت زمان رسیدگی طولانی می باشد. پیشنهاد ما این است که چنانچه زوج دارای اموالی می باشد که دارای سند رسمی است نسبت به مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت اقدام نماید.

صدور اجرائیه در اجرائیه مشمول مرور زمان نمی شود، ولی در دادگاه چنانچه زوجه از تاریخ صدور اجرائیه پس از ۵ سال اقدام ننماید، اجرائیه بلا اثر تلقی می شود و زوجه باید مجددا از دادگاه تقاضای صدور اجرائیه نماید.

در مطالبه مهریه از طریق ، عملیات اجرائی به محض درخواست کتبی زن شروع می شود ولی در محاکم دادگستری عملیات اجرائی پس از صدور حکم قطعی مراحل اجرایی آغاز می شود.

در مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، به صرف تقاضای ذی نفع ( زوجه یا وکیل وی ) عملیات اجرائی بدون تعیین وقت آغازمی شود، در حالی که مطالبه مهریه از طریق دادگاه مستلزم تعیین وقت و رسیدگی ماهیتی است و فرآیند رسیدگی طولانی است.

قانون جدید مهریه ۱۱۰ سکه:

در قانون جدید مهریه، اجرایی شدن قانون حمایت خانواده جدید، صرفا تا میزان ۱۱۰ سکه یا معادل ریالی آن به نرخ روز، امکان جلب شوهر به سبب نپرداختن مهریه وجود دارد. به عبارت دیگر میزان مهریه توافق شده در سند ازدواج هر چقدر باشد معتبر است و امکان مطالبه آن از طریق دادگاه و اجرای ثبت وجود دارد اما صدور حکم جلب زوج تا ۱۱۰ سکه امکان پذیر است.

بسیاری از افراد به تصور اینکه مهریه به میزان بیش از 110 سکه یا معادل آن قابل مطالبه نیست نسبت به تعیین ان دقت لازم را ندارند و در اینده با مشکلات عدیده ای مواجه میشوند .بنابراین باید به این نکته توجه داشت که مهریه تا 110سکه و معادل ان جنبه کیفری دارد و بیش از ان جنبه حقوقی داشته و قابل مطالبه است.

بخشنامه جدید قوه قضاییه در خصوص زندان مهریه :

این بخشنامه که در مورخ ۱۳۹۷/۷/۲۲ صادر شده است به این مطلب تاکید دارد که چون سکه گران شده است، دادخواست های تعدیل اقساط مهریه خارج از نوبت و با توجه به وسع واقعی زوج تقسیط شود که کسی بی جهت بابت مهریه به زندان نرود.

مراحل گرفتن مهریه از دادگاه یا شورای حل اختلاف:

در بعضی از شهر های ایران به زوجه اجازه ثبت دادخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه داده نمی شود و او را ارشاد به اجرا گذاشتن مهریه از طریف اداره اجرای ثبت می کنند. همانطور که می دانید اگر مرد اموالی برای توقیف نداشته باشد. مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت کار بی فایده ای است و نتیجه ای برای زوجه ندارد و فقط میتوان زوج را ممنوع الخروج کرد.

جلب شوهر برای نپرداختن مهریه با شرایطی که در قانون محکومیت های مالی و قانون حمایت خانواده آمده است فقط از طریق دادگاه و فقط تا سقف ۱۱۰ سکه امکان پذیر است.ولی در اکثر شهر های ایران امکان اجرا گذاشتن مهریه یا همان مطالبه مهریه از طریق دادگاه وجود دارد.

اگر مقدار مهریه مطالبه شده کمتر از 20میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی است و اگر مقدار مهریه مطالبه شده بالای ارزش میلیون تومان باشد ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سپس ارسال پرونده به دادگاه خانواده خواهد بود.بر طبق قانون همزمان با دادخواست مطالبه مهریه و یا حتی قبل از آن می توان قرار تامین خواسته از دادگاه با دادن دادخواست تقاضا کرد.

با این توضیح که زوجه یا وکیل او به جهت جلوگیری از نقل و انتقال اموال می تواند از دادگاه تقاضای توقیف اموال به صورت اجرا قبل از ابلاغ کند بدین صورت که اول اموال توقیف شود و سپس زوج مطلع شود و در ادامه دادگاه وقت رسیدگی برای دادخواست مهریه تعیین کند و توجه داشته باشید که اگر ظرف مدت 20 روز از زمان صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه یا شورای حل اختلاف ، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، با درخواست شوهر از قاضی اموال از توقیف آزاد می شود.

توجه داشته باشید که بعضی از اموال قابل توقیف نیست و اگر هم توقیف شود با اعتراض شوهر از توقیف آزاد می شود که در اصطلاح حقوقی به آنها مستثنیات دین گفته می شود.

بر طبق ماده ۲۴ قانون محکومیت های مالی عبارت هستند از:

منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ‌ علیه در حالت اعسار او باشد.
اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ‌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‌ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود.
کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها
وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌ وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
تلفن مورد نیاز مدیون
مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌ بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

مال غیر منقول به عنوان مهریه

مال غیر منقول مثل زمین، آپارتمان، مغازه و … توجه داشته باشید که هرگز مهریه را اینطور قرار ندهید که مثلا زوج خانه ای در تهران یا فلان محله یا به فلان متراژ به نام زوجه انتقال دهد. حتما بایستی پلاک ثبتی مشخص و معین با جزئیات مثل شماره قطعه در سند ازدواج قید شود.

با توجه به اینکه انتقال سند رسمی دارای مقدماتی برای ثبت و دفاتر اسناد رسمی است و از طرفی دفتر رسمی ازدواج محل انتقال رسمی سند ملک نیست، معمولا تعهد به انتقال به صورت شرط ضمن عقد(شرط فعل حقوقی) در سند ازدواج گنجانده می شود یعنی انتقال سند رسمی به آینده موکول می شود. بدیهی است که زوجه بعدا می تواند در صورت استنکاف زوج به انتقال سند از طریق مراجع قضایی احقاق حق کند. دادگاه محل وقوع ملک غیر منقول، صالح به رسیدگی است حتی اگر زوج یا زوجه در شهر دیگری سکونت داشته باشند.

نکته: اگر ملک مورد نظر به نام زوج (شوهر) نیست حتما امضای صاحب ملک (مالک) را اخذ نمایید.

برای پرداخت مهریه می توان در عقد نامه ضامن گرفت؟

بله. در قسمت مهریه توسط سردفتر ازدواج و با اخذ امضا از ضامن (مثلا پدر شوهر) نوشته می شود که پرداخت مهریه توسط چه کسی ضمانت شده است. ضمانت پرداخت مهریه حتی می تواند به صورت تضامنی هم باشد. در پرونده ای که چند سال قبل با آن درگیر بودیم، زوجه زیرک از سردفتر (عاقد) خواسته بود که پدر شوهر همراه شوهر متضامنا مسئول پرداخت مهریه باشد. بعد از چندی از زندگی به دلیل اختلافات فراوان زوجین، زوجه به طرفیت پدر شوهر متمول اقامه دعوی کرد و موفق به توقیف مغازه ضامن تضامنی (پدر شوهر) شد.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه وجه نقد

خوب می دانیم که بر طبق قانون مهریه وجه نقد به نرخ روز محاسبه می شود و زوج مکلف به پرداخت است. دو نکته خیلی مهم است که باید بدانیم اولا اگر زوج فوت کند صرفا تا تاریخ فوت شوهر مهریه به نرخ روز محاسبه می شود، ثانیا ملاک، نرخ روز پرداخت مهریه توسط شوهر است و نه تاریخ اقامه دعوی و تقدیم دادخواست توسط زوجه برای اینکه بدانید نرخ روز مهریه شما چقدر است با تلفن ۱۲۹ مربوط به قوه قضاییه تماس حاصل نمایید.

مهریه وجه نقد هم از دادگاه و هم از اداره اجرای ثبت قابل مطالبه است.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه سکه

مهریه سکه را به دو روش دادگاه یا اداره ثبت امکان به اجرا گذاشتن یا همان مطالبه وجود دارد. برای به اجرا گذاشتن مهریه می توان از طریق وکیل دادگستری مجرب اقدام و یا اینکه خود زوجه بدون وکیل، از طریق دادگاه و یا اداره اجرای ثبت اقدام نماید.

توصیه می شود قبل از هر اقدامی این را توجه داشته باشید که بعضی از خانم ها فکر می کنند با مطالبه کردن مهریه می توانند شوهر را به زعم خود تادیب یا تحت فشار برای داشتن زندگی بهتر قرار بدهند که البته تجربه وکلای پارسای نشان میدهد که این کار اشتباه است. به دادگاه رفتن و شکایت و امثالهم قطعا موجب بهتر شدن زندگی نخواهد بود که بر عکس صمیمیت زوجین را از بین می برد و دلخوری و تلخی به جای می گذارد.

به هر حال اگر هم تصمیم قطعی به اجرا گذاشتن مهریه داشتید حتما با وکیل متخصص مهریه در خصوص مراحل و شرایط اجرا گذاشتن مهریه با توجه به وضعیت مالی شوهر خود مشورت نمایید. سرعت و وقت برای توقیف اموال برای مهریه بسیار اهمیت دارد که از چه طریق و چگونه باشد.

گرفتن مهریه و ادامه زندگی

گرفتن مهریه بدون طلاق بی تردید امکان پذیر است زوجه می تواند هر وقت که بخواهد حتی بدون درخواست طلاق و حتی در منزل شوهر، مطالبه مهریه از شوهر کند. اما اینکه به صلاح زندگی مشترک است یا خیر، موضوع دیگری است که تشخیص آن با زوجه است.

قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه عقد موقت

ولی به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اجرای ثبت نیازمند سند رسمی نکاح موقت است.

قانون جدید مهریه ۱۱۰ سکه

به طور خلاصه در قانون جدید مهریه اجرایی شدن قانون حمایت خانواده جدید، صرفا تا میزان ۱۱۰ سکه یا معادل ریالی آن به نرخ روز، امکان جلب شوهر به سبب نپرداختن مهریه وجود دارد. به عبارت دیگر میزان مهریه توافق شده در سند ازدواج هر چقدر باشد معتبر است و امکان مطالبه آن از طریق دادگاه و اجرای ثبت وجود دارد فقط صدور جلب تا ۱۱۰ سکه امکان پذیر است.

مثال: مهریه خانمی ۳۵۰ سکه تمام بهار آزادی است زوجه مقدار ۲۰۰ سکه آن را از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه می دهد و در نهایت رای محکومیت زوج به پرداخت ۲۰۰ سکه صادر می شود. در مرحله اجرای حکم و بعد از صدور اجراییه زوجه نمی تواند اموالی از زوج به دادگاه ارائه کند و استعلام ها از بانک مرکزی، اداره راهور و اداره ثبت اسناد هم نشان دهنده این است که شوهر اموالی ندارد.

در ادامه شوهر دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه می کند و به استناد شهادت شهود و اعلام اینکه فاقد مال منقول و غیر منقول است مذدعی اعسار و تقسیط مهریه می شود. دادگاه پس از استماع اظهارات زوج و زوجه و با توجه به شغل شوهر، ۱۰ سکه پیش پرداخت و هر دو ماه یک سکه تمام بهار آزادی زوج را محکوم به پرداخت می کند. اگر زوج پیش پرداخت ۱۰ سکه و اقساط را تا سقف ۱۱۰ سکه پرداخت نکند، دادگاه به درخواست زوجه، بایستی حکم جلب را صادر کند.

اما اگر تا ۱۱۰ سکه پرداخت شود، مرد با نپرداختن با قیمانده و مازاد ۱۱۰ سکه دیگر جلب نخواهد داشت و زوجه بایستی که بتواند اموالی از شوهر به دادگاه معرفی کند و اگر عاجز از آن باشد یا مالی نباشد، نه می توان شوهر را جلب کرد و نه ممنوع الخروج

انواع مهریه

عندالمطالبه است یا عند الاستطاعه. فرق در این است در نه امکان جلب زوج وجود دارد و نه امکان ممنوع الخروج کردن او و فقط در صورتی که مالی از زوج به دادگاه یا اداره اجرای ثبت معرفی شود از بابت مهریه توقیف می شود و اگر مالی نباشد، امکان وصول مهریه نیست.

دسته بندی مطلب