حسابرسی مالی چه روش هایی دارد؟

امروزه برای انجام دادن هر کاری، به مهارت و تخصص نیاز است. حسابرسی شرکت ها، به عنوان یکی از انواع حسابداری، از آن دسته کارهایی است که نیاز به تخصص خاصی دارد و انجام این کار در شرکت‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات تولیدی یا بازرگانی بر عهده حسابرس داخلی یا شرکت‌های حسابرسی می باشد. طبق قانونی که در مجلس جمهوری اسلامی تصویب گردید، مجلس اسلام برخی از شرکت‌ها و واحدهایی تولیدی، خدماتی و بازرگانی را اجبار به ارائه صورتحساب‌های مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی کرد.

وظیفه‌ حسابرس این است که پس از بررسی کامل صورت‌های مالی به اطلاعات درستی دست پیدا کند، و طبق آن اطلاعات نظر خود را بیان کند. اما این سؤال پیش می‌آید که اگر شرکت‌ها از ارائه حسابرسی خود، خودداری کنند چه اتفاقی پیش خواهد آمد؟ در جواب کسانی که این سؤال را می‌پرسند باید گفت که شامل جریمه 20 درصدی خواهند شد.

حسابرسی چیست؟

به زبان ساده، حسابرسی بررسی صورت های مالی یک شرکت مانند صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و ترازنامه است. حسابرسی به سرمایه گذاران و تنظیم‌کننده‌ها کمک می‌کند تا نسبت به صحت گزارشات مالی یک شرکت اطمینان پیدا کنند. حسابرس پس از تکمیل کار خود در گزارش حسابرسی، نظر خود را در مورد اینکه آیا صورت های مالی به طور دقیق وضعیت مالی شرکت را منعکس می‌کنند یا خیر، ارائه می دهد.

حسابرسی چگونه انجام ‌می‌شود؟

معمولا جهت انجام انواع حسابرسی، گزارشات تنظیم شده واحد حسابداری جهت ارزیابی ارائه خواهد شد. در حسابرسی تما‌می ‌گزارش‌های شرکت به صورت مرحله‌ای جهت رسیدن به هدف پیش خواهد رفت تا درستی آنها مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین ‌می‌توان مراحل حسابرسی را به صورت زیر بیان کرد:

• معمولا ابتدا مدیران شرکت تما‌می‌ گزارش‌های مالی را از واحد حسابداری تهیه ‌می‌نمایند و سپس صحت این گزارشات را براساس قوانین و استانداردهای گزارشگری مالی تایید ‌می‌کنند.
• حسابرس بعد از آن که تما‌می‌ عوامل اقتصادی و صنعتی موثر بر فعالیت‌های شرکت را مورد بررسی قرار داد، شروع به فعالیت خواهد کرد.
• معمولا حسابرسان ارزیابی‌های خود را براساس گزارشات مالی، خطرهای تاثیرگذار بر عملکرد مالی شرکت، امور مربوط به کنترل داخلی آغاز خواهند کرد، بدین ترتیب شرکت ‌می‌تواند جهت کاهش ریسک خود آنها را به کار گیرد.
• همچنین حسابرسان با توجه به ریسک‌های شناسایی شده و کنترل‌هایی که انجام دادند، به بررسی شواهد و اقدامات جهت ارائه دقیق گزارش مالی ‌می‌پردازند.
• در آخر حسابرسان به صورت دقیق در مورد گزارشات مالی شرکت، اظهارنظر خواهند کرد که آیا گردش مالی شرکت صحیح است یا خیر. این گزارش در اختیار سهامداران و اعضای شرکت قرار خواهد گرفت.

اصول حسابرسی چیست؟

به طور کلی اصول حسابرسی براساس موارد مختلفی بنا گردیده است، معمولا جهت ارائه گزارش حسابرسی از یک حسابرس مستقل کمک ‌می‌گیرند، ‌می‌توان گفت مسئولیت حسابرس به خوبی مشخص است، از آنجایی که جهت ارائه نظر در مورد صورت‌های مالی یک مجموعه تنها نمی‌توان به درستکاری مدیر تکیه کرد، به همین دلیل از یک حسابرس مدیر استفاده ‌می‌کنند.

امروزه جهت حسابرسی شرکت‌های دولتی دیوان محاسبات کشور وارد عمل خواهد شد. معمولا گزارش بدست آمده به مرجعی که از قبل مشخص شده ارائه داده خواهد شد. در واقع حسابرس به گزارش‌های مالی یک مجموعه اعتبار لازم را خواهد داد.

تفاوت میان حسابداری و حسابرسی از نظر میزان تحصیلات

الزامات تحصیلی حسابداران و حسابرسان تقریباً یکسان است. براساس اداره‌ی آمار کار (BLS) ایالات متحده، در هر دو حرفه باید تحصیل و آموزش حسابداری در دوره‌ کارشناسی تکمیل شود.

گاهی بعضی از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که حسابداران یا حسابرسان آنها، مدرک کارشناسی ارشد داشته باشند، برای نمونه کارشناسی ارشد حسابداری یا کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با تخصص در حسابداری. گواهی‌نامه‌ها و مدارک مختلفی برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد، مانند مدرک حسابدار عمومی گواهی‌شده، حسابدار مدیریت گواهی‌شد (Certified Management Accountant) یا حسابرس داخلی گواهی‌شد. (Certified Internal Auditor)

معرفی انواع استانداردهای حسابرسی

حالا که با حسابرسی و تفاوت این حرفه با حسابداری آشنا شدید، باید بدانید که استاندارد های حسابرسی چیست؟ استانداردهای حسابرسی، معیاری برای سنجش کیفیّت کار حسابرسان است. انجمن حسابداران رسمی آمریکا برای نخستین بار در سال ۱۹۴۷، استانداردهای ده‌گانه حسابرسی را معرفی نمود. استانداردهای حسابرسی تاکنون جهت انطباق با تغییرات محیط حسابرسی، تعدیل و تغییر یافته‌اند. استاندارد های حسابرسی همراه با طبقه‌بندی آنها در سه گروه قرار می گیرند.

• استانداردهای عمومی
• استانداردهای عملیات (رسیدگی)
• استانداردهای گزارشگری

استانداردهای عمومی گزارشگری

• در این استاندارد حسابرسی، رسیدگی باید توسط شخص یا اشخاصی اجرا شود که دارای صلاحیت و آموزش فنی کافی به عنوان حسابرس باشند.
• حسابرس یا حسابرسان باید استقلال رأی خود را در تمام موارد مربوط به حسابرسی حفظ کنند.
• در رسیدگی و تهیه گزارش باید مراقبت حرفه‌ای لازم به عمل آید.

استانداردهای عملیات (رسیدگی)

• عملیات حسابرسی باید به میزان کافی برنامه‌ریزی شود و در صورت وجود کارکنان، بر کار آنان به گونه‌ای مناسب نظارت شود.
• برای برنامه‌ریزی حساب رسی و تعیین نوع، زمان و میزان آزمون‌ها باید شناختی کافی از ساختار کنترل داخلی کسب گردد.
• شواهد کافی و مناسب باید از راه بازرسی، مشاهده، پرس و جو و دریافت تأییدیه کسب شود تا مبنایی معقول برای اظهارنظر نسبت به صورت‌های مالی مورد رسیدگی باشد.

استانداردهای گزارشگری

• گزارش باید تصریح کند که صورت‌های مالی، طبق اصول حسابداری تهیه شده‌است یا خیر.
• گزارش باید شرایطی را مشخص سازد که در آن چنین اصولی در دوره جاری نسبت به دوره قبل، به‌طور یکنواخت رعایت نشده‌است.
• اطلاعات افشا شده در صورت‌های مالی به‌طور منطقی کافی تلقی می‌شود مگر آن که خلاف آن در گزارش بیان شود.
• گزارش باید یا حاوی یک اظهارنظر درباره صورت‌های مالی به‌طور کلی، یا بیانگر این باشد که نظری نمی‌تواند اظهار شود. هنگامی که نظر کلی نتواند اظهار شود، دلایل آن باید بیان گردد. در تمام مواردی که نام حسابرس به نحوی با صورت‌های مالی ارتباط می‌یابد، گزارش باید به‌طور صریح بیانگر ویژگی هر گونه رسیدگی حسابرس و میزان مسئولیتی باشد که او بر عهده می‌گیرد.

البته مراجع حرفه‌ای هر کشوری تفسیرهایی بر انواع استانداردهای حسابرسی ده‌گانه می‌نویسند که به آن بیانیه‌های تفسیری استانداردهای حسابرسی گفته می‌شود. در کشور ما نیز سازمان حسابرسی طبق قانون تشکیل آن، مسئول تدوین این بیانیه‌ها است.

موسسه حسابرسی چیست و چه فعالیتی انجام می دهد؟

شرکت ها و موسسات حسابرسی شرکت هایی هستند که به بررسی و ارزیابی صورت های مالی، شواهد مالی و … به منظور جلوگیری از تقلب، اشتباه و … در شرکت ها و موسسات می پردازند. کار حسابرسی توسط حسابرسان خبره باید انجام گیرد و موسسه حسابرسی در قبال ارائه این خدمات هزینه مشخصی دریافت می کند. البته فرایند حسابرسی می تواند به واسطه استخدام حسابرس نیز انجام شوند، ولی معمولا شرکت ها و موسسات از خدمات شرکت ها و موسسات حسابرسی بهره می برند.

روش های حسابرسی:

روش های حسابرسی در واقع راه کارهایی می باشند که حسابرس باید آنها را انجام دهد تا بتواند اطلاعات، شواهد و مدارک لازم را برای ارائه اظهار نظر تخصصی و حرفه ای در مورد سازمان مورد نظر، گرد آوری نماید. این روش ها به دو دسته کلی روش های حسابرسی مورد اجرا، از درون اسناد و مدارک و روش های حسابرسی مورد اجرا، از بیرون اسناد و مدارک تقسیم می شوند که در زیر به بررسی آنها پرداخته می شود.

روش های حسابرسی مورد اجرا از درون اسناد و مدارک:

برگزیدن روش درست و مناسب به منظور انجام حسابرسی، به عهده حسابرس می باشد که بر اساس مهارت و تجربه وی صورت می گیرد. روش های حسابرسی مورد اجرا از درون اسناد و مدارک، شامل موارد زیر است:

سندرسی:

سندرسی به اقدامی گفته می شود که بر اثر اجرای آن تعدادی از سند های حسابداری از سوابق مالی استخراج می شود و توسط حسابرس مورد بررسی قرار می گیرد.

ردیابی:

به فرآیند دنبال کردن و بررسی مدارک اولیه جهت رسیدن به سوابق مالی ردیابی می گویند.

محاسبه مجدد:

مفهوم محاسبه مجدد این است که آزمون دقیق بودن محاسبات ریاضی در اسناد و مدارک صورت گیرد.

روش های حسابرسی مورد اجرا، از بیرون اسناد و مدارک:

روش های حسابرسی مورد اجرا، خارج از اسناد و مدارک شامل موارد زیر می شود.

مشاهده:

مفهوم این دسته نظارت بر اطلاعات به منظور کسب شواهد می باشد که بر اثر اجرای آن، مشاهدات زیر حاصل می شود.

• شناسایی برخی از دارایی ها به وسیله حسابرسان
• اطلاع از حسن اجرای فعالیت ها و امور واحد مورد رسیدگی

پرس و جو (پرسش):

روش پرس و جو مکمل بقیه روش ها می باشد که از غیر قابل اتکا ترین روش های حسابرسی به شمار می رود و بیشتر در مرحله کنترل های داخلی کاربرد دارد.

اخذ تایيدیه از اشخاص ثالث:

به نامه ای تاییدیه می گویند که توسط سازمان تهیه می گردد و برای افراد خارج از شرکت ارسال می نماید تا موضوع مورد نظر خود که مربوط به سازمان می باشد را تایید کنند.

انواع تاییدیه ها:

    تاییدیه بانک

    تاییدیه کالای امانی

    تاییدیه وکیل حقوقی

    تاییدیه مدیران

    تاییدیه اوراق بهادار

    تاییدیه سرمایه گذاری ها

انواع روش های دریافت تاییدیه از اشخاص ثالث:

دریافت تاییدیه ار اشخاص ثالث دارای انواع گوناگونی می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود:

تاییدیه مثبت:

منظور از تاییدیه مثبت، نوعی از تنظیم می باشد که بیانگر انتظار حسابرس به جهت دریافت جواب تاییدیه است.

تاییدیه منفی:

در روش تاییدیه منفی، تاییدیه به صورتی تنظیم می گردد که دریافت کننده آن در صورت عدم پذیرش اطلاعات درج شده در آن، پاسخی در تاییدیه برای حسابرس داشته باشد.

این نوع تاییدیه معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که واحد مورد رسیدگی از کنترل های داخلی مطلوب بهره مند باشد.

برگرفته شده از: موسسه حسابرسی بیلان گزارشگر