«تا صورت پیوند جهان بود علی بود» از مولانا نیست

به گزارش کندوج، سایتی به نام این شاعر، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی، با به اشتراک گذاری صفحات 58 تا 57 کتاب «تقویم در تاریخ» نوشته محمدرضا شفیعی کدکنی، نقل مکان کرده است: مولانا نه.

در این متن می خوانیم: تصویری که مطهر بن طاهر مقدسی در زمان خود از خرمدینیان در حدود سال 355 می دهد، آنجا که از مشاهدات شخصی اوست، بسیار مهم است که خود او در غرب ایران با آنان بوده است. (یعنی مصابزن در پیشکوه، لرستان و سیمره در ایلام کنونی) دیگری می گوید:

اینها دسته بندی های زیادی هستند. وجه فراگیر آنها اعتقاد به ثواب است و معتقدند آنچه در میان پیامبران تغییر می کند «اسم» و «جسم» آنهاست. وگرنه انبیا با همه اختلاف شرایع و مذاهبشان یک حقیقت بیش نیستند و یک روح هستند. این قسمت از نظرات او بسیار شبیه به آنچه ابن عربی (638-560) آن را «حقیقت محمدی» می نامد است و من قبلاً حدس زده ام که ابن عربی از نظر حقیقت محمدی تحت تأثیر او بوده است. [بنگیرید به مقدمهٔ ما بر کتاب آفرینش و تاریخ، ج ۱، ۸۹]

بسیاری از اشعاری که در میان دومی ها محبوبیت پیدا کرده اند و قالب این مورد هستند، بی شک ریشه خرمدینی دارند، به ویژه که این اشعار عامیانه و از نظر فنی بسیار ضعیف و خارج از اصول سنت شعر فارسی هستند. قافیه و قافیه در آنها جای خود را می گیرد، مانند:

«تا دنیا وصل شد علی بود

تا اینکه نقش زمین و زمان علی بود

مسجد ملائکه آدم علی شد

آدم چو یکی از قبله ها و مساجد علی بود

هم موسی و هم عیسی و هم خضر و الیاس

صالح نیز پیامبر بود و داوود علی نیز پیامبر بود. [برای مطالعهٔ بیشتر بنگرید به شمسُ الحقایق، رضاقلی خان هدایت، ۱۷۴]

من از بسیاری از اهل حق شنیده ام که «علی» مورد نظر ما ربطی به این علی تاریخی یعنی حضرت علی بن ابی طالب (ع) ندارد و ادامه حقیقت ازلی است. راوی که باید از حدود قرن یازدهم باشد، در این شعر نیز کوشیده است که سلسله انبیا را تکرار ارواح در تاریخ و وحی حقیقت بداند.

انتهای پیام/