فرش های دستباف در قالیشویی چگونه شسته میشوند؟

آلودگی‌ها و گرد و غبار جزئی از زندگی ما هستند که چه بخواهیم و چه نخواهیم، زندگی ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. فرش‎ها جزء آن دسته از وسایل منزل هستند که هرگز از آلودگی‌ها ایمن نیستند. به هر حال ما روی این فرش‌ها زندگی می‌‎کنیم، راه می‌رویم، می‌نشینیم، غذا می‌خوریم و …. از این رو هر چند وقت یک بار باید به فکر شستن فرش‌های خود باشیم. در مورد فرش‌های ماشینی که چندان مشکلی به چشم نمی‌خورد، چرا که می‌توان به راحتی یا آنها را در خانه شست و یا به قالی‌شویی فرستاد که در هر دو حالت در صورت شستشوی مناسب، فرش کاملاً تمیز می‌شود.

اما در مورد چطور؟ آیا می‌توان آنها را به راحتی فرش‌های ماشینی شست؟ چه نکاتی باید در هنگام شستشوی آنها مدنظر قرار بگیرد؟ آیا باید فرش‌های دستباف را به لیست بهترین قالیشویی های تهران فرستاد و یا اینکه بلعکس می‌توان آنها را در خانه شست؟ اگر این سوالات برای شما نیز مطرح هستند، پیشنهاد می‌کنم حتماً با ما بمانید، تا به پاسخ سوالات خود برسید.

مراحل شستشوی فرش دستباف در خانه

گردگیری و غبارروبی

اولین مرحله از شستشوی فرش دستباف در خانه و حتی قالیشویی پرند صنعتی، گردگیری فرش است. فرش‌های دستباف به دلیل ساختار خاص خود، لاجرم گرد و خاک را به خود جذب می‌کنند. این گرد و خاک نه تنها باعث کدر شدن آنها می‌شود، بلکه در میان ساختار فرش نفوذ می‌کند و در صورت گردگیری نشدن، در حین شستشو به شکل گل درآمده و به گره‌های فرش می‌چسبد. این گل به مرور زمان باعث پوسیدگی فرش می‌شود و از عمر مفید آن می‌کاهد.

به همین دلیل حتماً باید فرش دستباف قبل از شستشو، کاملاً گردگیری شود. هر چند امروزه استفاده از جاروبرقی باعث می‌شود که کمتر گرد و خاک لابلای فرش نفوذ کند، اما این به معنی چشم‌پوشی از گردگیری فرش نیست. حداقل لازم است که فرش دستباف قبل از شستشو، یکی دو بار با یک جاروبرقی با قدرت مکش مناسب، جارو شود تا گرد و خاک تا جایی که ممکن است از لابلای پرزهای فرش خارج شود. در زمان‌های قدیم فرش را از جایی آویزان می‌کردند و با یک تکه چوب به آن ضربه می‌زدند. اما این کار به ساختار فرش آسیب می‌رساند و در صورت لزوم باید با ملایمت و احتیاط فراوان صورت بگیرد.

آزمایش ثبات رنگ فرش

قبل از اینکه بخواهید را بشویید، باید ثبات رنگ آن را بررسی کنید. اگر فرش دستباف ثبات رنگی نداشته باشد در حین شستشو رنگ پس می‌دهد. در این صورت هم کیفیت و قیمت آن به شدت افت می‌کند و هم اصلاح آن فوق‌العاده دشوار است. برای این کار کافی است یک پارچه نخی سفید را با کمی آب ولرم خیس کنید و روی قسمت‌هایی از فرش که احتمال می‌دهید رنگ پس دهند بکشید. اگر پارچه رنگ گرفت، بهتر است فرش را به قالی‌‎شویی ببرید و به آنها نیز اعلام کنید که فرش رنگ پس می‌دهد . قالیشویی در اسلامشهر از روش‌های خاصی برای شستن این گونه فرش‌ها استفاده می‌کنند. اگر قالی رنگ پس نداد، می‌توانید با خیال راحت آن را بشویید.

تهیه محلول شستشو

فرش‌های دستباف عموماً از الیاف طبیعی مانند پشم، پنبه و ابریشم ساخته می‌شوند. به همین دلیل نمی‌توان از شوینده‌های قوی و قلیایی برای شستشوی آنها استفاده کرد. بهتر است از پودرهای شستشوی دستی نیز استفاده نکنید، زیرا باعث خشک و مجعد شدن الیاف فرش می‌شوند. بهترین ماده برای شستشوی فرش دستباف، شامپو فرش یا مایع ظرفشویی است. از این رو بهتر است حجم مناسبی از شامپو فرش یا مایع ظرفشویی را در یکی دو لیتر آب حل کرده و مقداری نمک را به آن بیافزایید؛ بعد از آماده شدن محلول می‌توانید از آن برای شستشوی فرش استفاده کنید.

خیس کردن فرش

حال نوبت به خیس کردن فرش می‌رسد. هرگز از آب گرم برای شستن فرش دستباف استفاده نکنید، زیرا باعث پخش شدن رنگ‌های فرش می‌شود، حتی اگر قسمت کوچکی از فرش رنگ پس بدهد. سعی کنید فرش دستباف را در جایی شیب‌دار و در جهت خواب پرزهای فرش پهن کنید تا در حین شستشو، آب به راحتی از آن خارج شود. حال فرش را با آب سرد و نهایتاً ولرم رو به سرد، کاملاً خیس کنید. اجازه بدهید آب به تمام قسمت‌های فرش نفوذ کند، بعد می‌توانید روند شستشوی فرش را آغاز کنید.

شستن فرش

بعد از اینکه فرش کاملاً خیس شد و محلول شستشو را آماده کردید، با کمک یک برس دسته بلند نرم، محلول شستشو را بر روی فرش بمالید. هرگز از برس‌های سفت و سخت استفاده نکنید، زیرا باعث کنده شدن پرزهای فرش می‌شوند و فرش را به اصطلاح کچل می‌کنند. برس را در جهت خواب فرش بر روی آن بکشید، تا جهت الیاف فرش به هم نخورد. اجازه بدهید چند دقیقه‌ای کف بر روی فرش باقی بماند تا کاملاً آلودگی‌ها را در خود حل کند، سپس نوبت آب‌کشی فرش فرا می‌رسد.

اگر احساس می‌کنید فرش هنوز تمیز نشده است، می‌توانید بعد از یک دور آبکشی فرش، روند شستشوی آن را دوباره تکرار کنید. اما در هر صورت باید پس از پایان شستشوی فرش، آن را کاملاً آبکشی کنید تا کل آلودگی‌ها و کف از آن خارج شود. سعی کنید حتماً با گذاشتن شیلنگ آب در قسمت زیرین فرش، زیر آن را نیز آبکشی کنید. زیرا آلودگی‌ها و کف‌ها در حین شستشو به پشت فرش انتقال پیدا می‌کنند.

آبگیری و خشک کردن فرش

بعد از اینکه فرش را کاملاً آبکشی کردید و مطمئن شدید که هیچ کف و آلودگی مابین الیاف آن باقی نمانده است، نوبت به آبگیری فرش می‌رسد. بعد از آن فرش را یکی دو ساعت به حال خود بگذارید، تا آب‌های اضافی از آن خارج شود. هیچ گاه فرش را لوله نکنید، زیرا ممکن است برخی قسمت‌های کوچک آن رنگ پس بدهند و کل فرش را خراب کنند. اگر فرش را در یک جای شیب‌دار شسته باشید، بعد از چند ساعت کل آب‌های اضافی آن خارج می‌شود.

حال سعی کنید با چند پارچه نخی سفید، خشک و ضخیم و حتی‌الامکان یک حوله سفید، پرزهای فرش را آبگیری کنید. حال می‌توانید فرش را در سایه آویزان کنید تا خشک شود. هرگز فرش دستباف را جلوی نور مستقیم آفتاب آویزان نکنید. در ضمن سعی کنید فرش را از ریشه‌های آن آویزان نکنید، در واقع بهتر است فرش را به صورت عرضی آویزان کنید. در این صورت احتمال تغییر رنگ ریشه در هنگام خشک شدن فرش کاهش می‌یابد.

بعد از اینکه فرش کاملاً خشک شد، می‌توانید با کمک یک برس نرم و کوچک، جهت پرزهای قالی را که ممکن است در هنگام شستشو به هم خورده باشند، اصلاح کنید.سخن آخرآلوده شدن و کثیفی فرش در منزل امری اجتناب ناپذیر میباشد به خصوص اگر در منزل تان کودک هم داشته باشید . کثیفی فرش سبب کاهش جلوه و زیبایی آن میشود بنابراین شستشو و نظافت فرش امری ضروری است و اصول و قواعد خاص خود را دارد به خصوص اگر فرش شما دستبافت باشد.

شستشو و نظافت فرش دستباف ، اصول و قواعد خاصی دارد که با رعایت آنها کیفیت اولیه ی فرش حتی بعد از شستن نیز حفظ می شود و همچنین سبب می شود که فرش دستبافت کیفیت اولیه خود را از دست ندهد و تا حد امکان خصوصیات ظاهری و ساختمانی خود را حفظ کند.اما اگر کار شستشو به درستی انجام نشود ، فرش شما خصوصیات ظاهری خود را از دست می دهد و به ساختار آن آسیب وارد می گردد. در این بخش از رازهای شما را با طریقه صحیح شستشوی فرش دستباف آشنا می کنیم .

بهترین روش شستن فرش دستباف در خانه

غبارگیری معمولی:

در این روش برای زدودن گرد و خاک ، فرش را می تکانند و یا با چوب بر پشت قالی می کوبند تا گرد و خاک آن خارج شود. ضربات چوب نباید آن قدر محکم باشد که به بافت فرش لطمه بزند. اگر فرش شما کمی کهنه و قدیمی باشد و یا رفو شده باشد هر گونه ضربه شدیدی باعث وارد شدن آسیب های جبران ناپذیری به فرش میشود.

سپس با جارویی چوبی فرش را طوری جارو می کنند که تار و پود قالی گسیخته نشده و به بافت آن لطمه وارد نشود.هنگام غبار روبی فرش از کوبیدن فرش بر زمین خودداری کنید.امروزه که برای از استفاده می شود، گرد و غبار زیادی درون فرش باقی نمی ماند که به غبارگیری نیاز باشد.

غبارگیری مکانیکی:

این کار را در منزل نمی توان انجام داد و فقط در کارخانجات با توجه به کیفیت فرش انجام می گیرد. فرش های دارای گرد و غبار را قبل از شستشو غبارگیری کنید زیرا گرد و غبار در حین شستشو تبدیل به گل شده و در مغز فرش باقی می ماند و به مرور زمان سبب پوسیدگی فرش می گردد.

مواظب باشید فرش رنگ پس ندهد

برای شستشوی فرش اطمینان یابید که فرش رنگ پس نمی دهدزیرا رنگ دادن آسیب جدی به فرش دستبافت شما وارد می کند.فرش های دستبافت کیفیت های متفاوتی دارند و بعضی از آنها (بیشتر رنگ های تیره رنگ پس می دهند؛ مانند لاکی، سبزهای تیره، سرمه ای، مشکی، آبی)رنگ پس می دهند .

برای تشخیص اینکه فرش رنگ پس می دهد یا خیر، یک دستمال سفیدرنگ را با آب نیمه گرم خیس کنید و به قسمت هایی از پرز فرش بکشید اگر این دستمال رنگی شد پس فرشتان رنگ می دهد پس باید هنگام شستشوی آن نکاتی را رعایت نمایید. برای شستشوی فرش جریان آب باید در دمای معمولی و به صورت دوش باشد. چنانچه بخش نکات خانه داری نمناک اشاره کرده است هیچگاه فرش دستبافت یا ماشینی را با آب گرم نشویید.

شستشوی فرش دستبافی که رنگ می دهد با آب گرم سبب می شود رنگ پس داده شده در قسمت های روشن فرش تثبیت شود بنابراین رنگبرداری آن سخت و پرهزینه است.فرش هایی که چله آنها از پشم و ابریشم یا گره های ابریشمی است پس از شستشو کیفیت شان کاهش می یابد.

استفاده از شوینده مناسب

در شستشوی فرش از شوینده های خنثی مانند پودر دستی که در آب حل شده باشد، شامپوی فرش استفاده نمایید و برای زدودن چربی روی فرش نیز بهتر است از مایع ظرفشویی یا پودر حل شده استفاده نمایید و هیچگاه از مواد قلیایی برای شستن فرش استفاده نکنید.

طریقه آبگیری و خشک کردن فرش دستباف در خانه

فرش دستبافی را که رنگ می دهد را پس از شستشو لوله نکنید و آن را ابتدا با پارو آب گیری نموده و پرز آن را با دستمال نخی یا حوله ای بگیرید و یک ساعت به همان حالت روی زمین قرار دهید تا آب آن خارج شود و قسمت هایی که رنگ پس می دهد با قسمت های دیگر فرش تداخل پیدا نکند. اینگونه فرش رطوبت خود را از دست می دهد و آماده پهن کردن می شود.دقت کنید که هیچگاه پس از لوله کردن فرش درون آن آب نگیرید و هنگام پهن کردن فرش دوباره روی ریشه آن آب نگیرید زیرا ریشه های آن حتما زرد خواهد شد. فرش نیمه مرطوب خود را از پشت، در نور غیرمستقیم خورشید و در معرض هوا پهن کنید.