امروزه دو قطعه جدا نشدنی از دنیای صنایع، آهن و فولاد شناخته شده اند. با این وجود یک ایراد بسیار بزرگ داشته و آن ضعف داشتن در برابر عواملی مانند خوردگی، زنگ زدگی و رطوبت می باشد. برای جلوگیری از پیش آمدن این مورد، فرآیند گالوانیزاسیون بر روی این مقاطع انجام می گیرد. این فرآیند در دو روش قابل انجام است و سبب تولید ورق های گالوانیزه می گردد.

این فلزات مانند سایر ورق های فولادی به دو صورت رول و شیت تولید می شوند، اما ماده اولیه آن ها می تواند شیت های اسیدشویی یا روغنی باشد. ضخامت فولاد گالوانیزه متغیر و در بازه 18/0 تا 3 میلی متری قرار دارد. عرض این فلز نیز در دو مورد رایج 1000 و 1250 میلی متری می باشد. از ویژگی های ورق گالوانیزه می توان به مقاومت در برابر رطوبت، اکسیداسیون، زنگ زدگی، خوردگی و حرارت، فرم پذیری مطلوب، جوش پذیری و رنگ پذیری اشاره کرد.

مقاومت این محصولات به علت فرآیند گالوانیزاسیون و قرارگیری یک پوشش حفاظت کننده از سطح و زیر ورق گالوانیزه از جنس روی می باشد. فلز روی برای ورق های فولادی که نقش کاتد دارند، به صورت آند عمل کرده و سبب حفاظت از آن ها در برابر عوامل ذکر شده خواهد شد.

همچنین جالب است بدانید ورق گالوانیزه به سبب داشتن این ویژگی ها در صنایع بسیاری به کار برده می شود که از جمله آن ها می توان به خودروسازی، تولید لوله و پروفیل، ساخت بدنه لوازم خانگی مانند یخچال، فریزر، لباسشویی و …، کابینت سازی، ساخت شیت های رنگی و شیروانی اشاره کرد.

لازم به ذکر است ورق های گالوانیزه مانند ورق های گرم و سرد دارای کیفیت های مختلفی هستند. این کیفیت ها از تغییر در ترکیبات شیمیایی این محصول تولید می شوند و به کیفیت های کششی، شکل دهی، ساختمانی، پراستحکام و شکل پذیر شهرت دارند. البته هر کدام از این کیفیت ها به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند و با نام های اختصاری خود معرفی می گردند.

فرآیند تولید ورق گالوانیزه

به طور کلی فولاد گالوانیزه از طریق دو روش غوطه وری گرم (گالوانیزه گرم) و الکترولیت (گالوانیزه سرد) تولید می شوند. در کشور ما بیشتر از روش اول استفاده می شود؛ زیرا فرآیند الکتروگالوانیزه نیاز به دستگاه ها و استفاده از تکنولوژی بسیار پیشرفته داشته و در نهایت سبب بالا رفتن هزینه تولید خواهد شد.

در فرآیند الکتروگالوانیزه، به جای فلز روی، از یک محلول الکترولیتی استفاده می کنند که در اکثر موارد حاوی سولفات روی می باشد. سپس این پوشش بر سطح ورق ها و شیت های اسیدشویی شده اعمال می شود تا به صورت یکنواخت در فرآیند نورد شکل گیرد. مقدار پوشش در این روش در حدود 25 میکرون است و در عوض مقاومت کمتری در مقایسه با روش غوطه وری دارد؛ زیرا ضخامت لایه پوششی آن کمتر است و در صورت ایجاد خراش به راحتی از بین می رود. البته باید گفت ضخامت پوشش در این روش بسیار دقیق تر بوده و سطح محصول نهایی از درخشندگی بیشتری برخوردار است.

در روش غوطه وری گرم، ابتدا محصولات اسیدشویی شده یا روغنی، از حوضچه های مذاب حاوی فلز روی عبور می کنند تا لایه پوششی بر سطح آن ها قرار بگیرد. ضخامت پوشش روی بر سطح فولاد گالوانیزه از 90 تا 275 میکرون بسته به هر کارخانه متغیر است. هر چه میزان پوشش روی بیشتر باشد، محصول نهایی دارای مقاومت بیشتری در برابر عوامل تهدید کننده فولاد می باشد.

پس از قرارگیری پوشش بر سطح و زیر قطعات، باید از غلطک های نورد عبور کنند تا علاوه بر تثبیت پوشش، اضافات آن از رو و زیر قطعه از بین برود. در نهایت ورق ها به دمای مورد نظر در واحد خنک کاری رسیده و سپس در محفظه هوای گرم خشک می شوند. بسته بندی ورق های گالوانیزه و ارسال به انبار نیز از مراحل پایانی روش غوطه وری می باشد.

برترین تولید کنندگان ورق گالوانیزه

تولید کنندگان ورق گالوانیزه در کشور، این محصول را معمولاً به روش غوطه وری گرم تولید می کنند، اما بهتر است بدانید پوشش روی در زمان سرد شدن، سبب به وجود آمدن عیوبی در سطح فلز می گردد که با نام اسپانگل یا گل گالوانیزه شناخته می شوند. یکی از راه های تشخیص ورق گالوانیزه تولید شده در هر کارخانه، بررسی اسپانگل های سطح آن است که هر کارخانه بسته به غلظت پوشش روی، سرعت سرد شدن، زمان مکس و استانداردهای تولید، این فلزات را به صورت گل درشت، گل متوسط و گل ریز عرضه می کند.

از برترین تولید کنندگان ورق گالوانیزه در کشور می توان به کارخانه های فولاد مبارکه اصفهان، صنایع هفت الماس، ورق خودرو شهرکرد، فولاد تاراز و امیرکبیر کاشان اشاره کرد. در ادامه به بررسی سه تولید کننده ابتدایی ذکر شده می پردازیم:

شرکت صنایع هفت الماس

یکی از برترین تولید کنندگان ورق گالوانیزه در کشور، شرکت صنایع هفت الماس واقع در شهر قزوین است که فعالیت خود را از سال 1380 آغاز کرده است. این مجموعه بیشترین تمرکز خود را بر روی تولید ورق های گالوانیزه در بازه ضخامتی 4/0 تا 3 میلی متر و عرض های 1000 و 1250 قرار داده است. بهتر است بدانید کیفیت محصولات این مجموعه جوابگوی 15 درصد از نیاز داخلی کشور بوده و حدود 20 تا 40 درصد از تولیدات آن نیز به کشورهای خارجی صادر می شوند.

کارخانه هفت الماس ورق گالوانیزه را به چند صورت بدون گل، گل ریز، گل متوسط و گل درشت تولید و عرضه می کند. لازم به ذکر است نوع حفاظت برای تثبیت پوشش در این شرکت به دو صورت روغن اندود کردن یا کروماته کردن قطعه انجام می گردد. قیمت ورق گالوانیزه هفت الماس (https://www.ahaninfo.ir/products/%D9%88%D8%B1%D9%82-%DA%AF%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%87/3-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3 ) نیز با توجه به نوع حفاظت از پوشش و اسپانگل های آن تعیین می شود. با این وجود به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن ها می توان به نوسانات ارزی، میزان عرضه و تقاضا در بورس کالا، نرخ اسیدشویی، تحریم های اقتصادی و … اشاره کرد. لازم به ذکر است هر چه ورق گالوانیزه از اسپانگل های ریزتری برخوردار باشد، از مقاومت بیشتری در برابر عوامل مختلف برخوردار است.

وزن کلاف گالوانیزه هفت الماس بسته به نیز ضخامت و عرضی که دارد، در حدود 5 تا 25 تن است. عرض کلاف های این مجموعه در بازه 700 تا 1250 بوده و دارای ضخامت 2/0 تا 5/2 میلی متر می باشد. طول این محصولات اگر به صورت شیت باشند، متغیر است، اما عرض های مختلفی برای تولید محصولات شیروانی وجود دارد؛ زیرا عرض ورق های فرمینگ پس از قرارگیری در دستگاه، کاهش می یابد.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان

یکی از بهترین تولید کنندگان ورق های فولادی از جمله ورق گالوانیزه در کشور، مجتمع فولاد مبارکه اصفهان می باشد که فعالیت خود را از سال 1379 آغاز کرده است. کیفیت محصولات فولاد مبارکه بسیار بالا می باشد و این مجموعه دقت بالایی را برای رعایت استانداردها، تولید و بسته بندی این فلزات در نظر می گیرد؛ از این رو تقاضای بسیار بالایی برای آن ها وجود دارد.

ضخامت ورق گالوانیزه فولاد مبارکه در بازه 18/0 تا 16 میلی متر قرار داشته و عرض کلاف آن در دو مورد رایج 1000 و 1250 میلی متر است. همچنین محبوبیت ورق گالوانیزه فولاد مبارکه به علت درجه استحکام بالای آن، کیفیت سطح، ترکیب شیمیایی آلیاژی مطلوب و نداشتن ناخالصی می باشد.

کارخانه ورق خودرو شهرکرد

یکی دیگر از برترین تولید کنندگان ورق گالوانیزه در کشور کارخانه ورق خودرو شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری است. تأسیس این مجموعه در سال 1391 اتفاق افتاده است و از ویژگی هایی که سبب محبوبیت آن شده است، می توان به رعایت استانداردهای EN 10326:2000 و EN10327:2004 بر اساس استانداردهای روز اروپا و تولید تمامی کیفیت های کششی ورق گالوانیزه اشاره کرد.

بیشترین کاربرد کیفیت های تولیدی در این مجموعه، برای صنعت خودروسازی استفاده می شود، اما صنایع دیگری نیز مانند ساخت لوازم خانگی و ساختمان سازی نیز از این فلزات استفاده می کنند. طبیعی است که قیمت روز ورق خودرو شهرکرد برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان این صنعت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. گریدهای کششی و فرم دهی شرکت ورق خودرو به همراه ویژگی هایی که دارند، شامل موارد زیر هستند:

• DX51D (گرید فرم دهی و کششی): در ساخت و ساز، تولید پروفیل و عملیات هایی که نیاز به خمش پذیری دارند استفاده می گردد.
• DX52D (گرید نیمه کششی): این گرید برای موارد کششی بیشتر در مقایسه با مورد اول بیشتر استفاده می شود.
• DX53D (گرید کششی): این محصول برای موارد کششی مناسب بوده و دارای قابلیت ضد پیری (NON-aging) است.
• DX54D (گرید کشش عمیق)
• DX56D (گرید کششی فوق عمیق): مناسب برای شکل پذیری و کشش های بسیار زیاد

از سایر ویژگی های شیت های گالوانیزه در کارخانه ورق خودرو می توان به مقاومت در برابر خوردگی، رطوبت، اکسیداسیون، رنگ پذیری، فرم پذیری و کشش پذیری اشاره کرد. همچنین بهتر است بدانید مواد اولیه در جهت تولید این فلزات از طریق کارخانه فولاد مبارکه تهیه می شوند؛ به همین دلیل محصولات نهایی از کیفیت بسیار بالایی برخوردار می باشند.

سخن پایانی

در نهایت می توان گفت مبحث توضیح ورق گالوانیزه بسیار گسترده بوده و در این مطلب تنها به چند مورد رایج و مهم آن پرداخته شد. با این وجود می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان فروش شرکت آهن اینفو تماس حاصل فرمایید تا از مشاوره های تخصصی آن ها در این زمینه بهره مند شوید.