تدوین پیش نویش آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی و هنر

عاملی اعلام کرد؛

به گزارش خبرگزاری آنا حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تدوین آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی و هنر اظهار کرد: اولاً در این آیین نامه ارتقا باید اصول دهگانه و مأموریت چهارگانه علوم انسانی به طور کامل لحاظ شود. این اصول علاوه بر آن ده اصل تصویب شده ای که داریم باید در چهار ساحت فرهنگ آموزش پژوهش و مدیریت مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال اگر ما اصل خانواده محوری را در ساحت فرهنگ بگنجانیم نباید این اصل در ساحت آموزش و پژوهش نادیده گرفته شود. این نکته بسیار مهم است که این ده اصل باید در همه چهار ساحت موجود در نظر گرفته شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در دانشگاه ها دروس عمومی داریم که هر کدام مأموریت های خاص خود را دارند مانند دروس معارف. علاوه بر اهمیت آموزش و پژوهش در این دروس باید به مسئله تربیت دینی نیز توجه ویژه ای داشته باشیم.

اسلامی سازی علوم انسانی باید به اصلاح نگاه اسلامی در این حوزه توجه کند

خسروپناه بیان کرد: معلمان و اساتید این دروس باید متوجه این موضوع باشند که گاهی اوقات دانشجویان با مسائل شبهه آمیز دست به گریبان هستند که می تواند اثرات مخربی بر روحیه و حتی زندگی آنها داشته باشد. آمار هایی از برخی دانشگاه ها نشان می دهند که تعدادی از دانشجویان به دلیل این شبهات به شدت دچار مشکلات روحی می شوند. وظیفه اساتید معارف است که در این زمینه توجه ویژه ای داشته باشند و ما باید در ارزیابی های خود امتیازات لازم برای انجام این وظیفه را در نظر بگیریم.

وی با بیان اینکه باید درخصوص مأموریت های چهارگانه بازنگری هایی انجام شود عنوان کرد: در گذشته ما به دنبال اسلامی سازی علوم انسانی بودیم ولی در این طرح این مفهوم به ارزش های اخلاقی و تعالیم اسلامی تقلیل یافته است. به نظرم اصطلاح «اسلامی سازی» باید دقیق تر بیان شود و نه تنها به اخلاق مداری و ارزش های اخلاقی محدود نگردد. اسلامی سازی باید به معنای اصلاح و تصحیح علوم انسانی از منظر اسلامی باشد نه تنها به معنای تطابق با برخی ارزش ها.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: توضیحات بیشتری در این زمینه لازم است تا از انحراف مفهوم «اسلامی سازی» جلوگیری شود. نباید این مفاهیم را به سادگی و بدون دقت کافی به کار ببریم. به طور خاص هدف ما این است که اگر فردی در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی فعالیت کند امتیاز ویژه ای دریافت کند نه اینکه فقط نداشتن مقاله در این زمینه موجب عدم ارتقا گردد.

تدوین آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی با اهداف کیفی و بومی سازی

«سعیدرضا عاملی» در این جلسه با تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در خصوص تدوین آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی و هنر اظهار کرد: این موضوع بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به شورای تحول واگذار شده است. تدوین پیش نویس این آیین نامه با اصول مشخصی از سوی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور انجام گرفته است.

وی ابراز امیدواری کرد که تا ۲۵ آذر پیش نویس نهایی آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی علوم اجتماعی و هنر برای ارائه آماده شود.

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی گفت: تدوین این آیین نامه نیازمند دقت ویژه ای است چرا که حوزه علوم انسانی علوم اجتماعی و هنر دارای ظرافت ها و ویژگی های منحصربه فردی است که آن را از سایر حوزه ها مانند علوم تجربی متمایز می کند. 

عاملی ادامه داد: یکی از تفاوت های عمده این حوزه ها با علوم تجربی اهداف آموزشی آنهاست. آموزش در علوم انسانی بیشتر بر توانمندی های کیفی از جمله فهم اجتماعی تحلیل کنش های رفتاری و درک نظام های مرتبط با مدیریت و راهبرد های اجتماعی و فردی متمرکز است. این ویژگی ها نیازمند روش های آموزشی و پژوهشی متفاوتی است که در آیین نامه ارتقا باید به طور ویژه لحاظ شود. 

وی افزود: به عنوان نمونه در حوزه پژوهش علوم انسانی و علوم اجتماعی بر روش های خاص خود متکی هستند. برخلاف علوم تجربی که از آزمایشگاه به عنوان ابزار اثبات استفاده می کند در اینجا ابزار هایی نظیر پیمایش های اجتماعی و تحلیل های کیفی در اولویت قرار دارند. بنابراین آیین نامه باید انعکاس دهنده این تمایزات باشد. 

رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی با بیان اینکه این آیین نامه اهداف مشخصی را دنبال می کند گفت: برخلاف برخی آیین نامه ها که صرفاً چارچوب های شکلی را مدنظر قرار می دهند در اینجا ۱۶ هدف تعریف شده که کاملاً با نگاه کیفی علوم انسانی و علوم اجتماعی همخوانی دارد. 

عاملی اعلام کرد: این آیین نامه با اهداف کلانی همچون بومی سازی روزآمدی کارآمدی و اسلامی سازی علوم انسانی تطابق دارد و از اصول مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی پیروی می کند. این ارتباط و پیوند ها در جدول ها و مستندات به طور دقیق مشخص شده است. 

تدوین آیین نامه ارتقا در علوم انسانی با تأکید بر اخلاق مداری و همکاری علمی با کشور های اسلامی

در ادامه سحر کوثری معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور درباره در خصوص تدوین آیین نامه ارتقا در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی و هنر گزارشی را ارائه داد.

وی چهار موضوع اصلی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی را اخلاق مداری و ارزش های اسلامی بومی سازی و توجه به مؤلفه های ایرانی کارآمدی و روزآمدی و توجه ویژه به تحکیم علوم انسانی اجتماعی و هنر با رویکرد اسلامی اعلام کرد و گفت: این اصول و سیاست ها هدف گذاری های اصلی آین نامه پیشنهادی را تعیین می کنند. اهدافی مانند تبیین دستاورد های انقلاب اسلامی و ایجاد امید در دانشجویان ایجاد پویایی و نشاط در محیط های آموزشی تأکید بر تحقیق و پژوهش های بنیادی و کاربردی با رویکرد آینده نگر و توجه به اخلاق شایستگی علمی و مسئولیت اجتماعی اعضای هیئت علمی در آیین نامه مورد توجه قرار گرفته است.

کوثری ادامه داد: در آین نامه پیشنهادی تأکید ویژه ای بر نقش اعضای هیئت علمی در ایجاد تغییرات اجتماعی و حل مسائل جامعه و جهان اسلام در نظر گرفته شده است. به طور خاص در بند های مختلف امتیاز هایی برای همکاری علمی با کشور های اسلامی و ایجاد شبکه های علمی مجازی با این کشور ها در نظر گرفته شده است.

وی افزود: از آنجا که در آیین نامه جدید تأکید زیادی بر اخلاق مداری و ارزش های اسلامی شده است برای هر بخش از این اصول سازوکار های مشخصی جهت ارزیابی و اعطای امتیاز در نظر گرفته شده است. برای نمونه در مورد تأثیرگذاری اجتماعی اگر یک عضو هیئت علمی در حل مسائل جامعه نقش مؤثری ایفا کند این فعالیت در بخش های مختلف آین نامه مانند مقالات مسئولیت اجتماعی و اجرای پروژه های علمی مشهود خواهد بود.

معاون پژوهش و فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور عنوان کرد: در نهایت این آین نامه پیشنهادی با تأکید بر همکاری حوزه و دانشگاه ایجاد امید در بین دانشجویان و ارتقاء شایستگی های علمی اعضای هیئت علمی به ویژه در زمینه های علوم انسانی و اجتماعی به دنبال تحقق اهداف کلان علمی و فرهنگی کشور است.